Ngô Nhân Dụng, Người Việt: Trong mấy tuần liền, trong khi thế giới chờ đợi, và Tổng Thống Barack Obama đã tuyên bố Gadhafi phải ra đi, chính phủ Mỹ vẫn tránh không ra tay. Họ để cho Tổng Thống Pháp Nicolas Sarkozy dẫn đầu cuộc vận động Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc làm nghị quyết cho lập “vùng cấm không vận” ở Lybia.
Chắc nhờ ông Sarkozy mặc cả khéo nên Nga và Trung Quốc chỉ tránh mặt mà không phủ quyết! Cựu Nghị Sĩ Cha Rick Santorum phải kêu lên: “Mỹ để cho Pháp dẫn trước hay sao?” Cựu Chủ Tịch Hạ Viện Newt Gingrich chế nhạo rằng Tổng Thống Barack Obama, “không phải là vị Tư lệnh Tối cao nữa mà chỉ là một Quan sát viên Tối cao thôi!”
Bị chỉ trích là quá rụt rè, xong rồi, hiện nay ông Obama đang bị chỉ trích là quá vội vàng hấp tấp. Nhiều đại biểu thuộc hai đảng phản đối việc ông cho quân Mỹ tham chiến tại Lybia mà không bàn luận, không xin phép Quốc Hội trước. Theo luật, chỉ có Quốc Hội Mỹ có quyền quyết định tham chiến; trừ khi cấp bách vì quyền lợi quốc gia bị nguy hại. Mà theo quyền lợi quốc gia của Mỹ thì Lybia không phải một trường hợp cấp bách! Có lẽ cố tránh những chữ “tham chiến” cho nên hôm qua Tòa Bạch Ốc vẫn không gọi những vụ không tập ở Lybia là một cuộc “chiến tranh” (war) mà nhấn mạnh đó là “một hành động quân sự có giới hạn trong thời gian và tầm mức” (time-limited, scope-limited military action). Trong lịch sử, nước Mỹ thành công lớn nhất trong những cuộc chiến tranh mà quân Mỹ tham dự trễ! Họ dự vào Ðại Chiến Thứ Nhất 3 năm sau khi bắt đầu. Ðợi Nhật tấn công Trân Châu Cảng rồi Mỹ mới nhảy vào Ðại chiến Thứ Hai. Ðợi cho các nước khác mệt mỏi rồi mới tham chiến, vừa được kể công lại vừa dễ thắng! Năm nay Mỹ vào Lybia cùng lúc với các nước khác, có sớm quá chăng?
Dù tham dự có giới hạn, nhưng các tướng lãnh Mỹ vẫn phải đứng ra chỉ huy cả cuộc hành quân. Vì chỉ có Không Quân và Hải Quân Mỹ mới đủ khí cụ để sẵn sàng làm và phối hợp những công việc như chụp ảnh tình báo; phân tích chọn và nhắm tọa độ; tiếp tế xăng giữa trời cho phi cơ chiến đấu; một cách hữu hiệu và nhanh chóng, vì họ đã quen từ chục năm nay rồi. Chỉ nước Mỹ mới có sức phóng ra trong một ngày đầu tiên hàng trăm hỏa tiễn Tomahawk, mỗi chiếc tốn từ một triệu đến triệu rưỡi đô la, làm tê liệt hệ thống phòng không của Moammar Gadhafi! Ðúng là của đi thay người! Vì nếu không thì liên quân Anh Pháp Mỹ sẽ bị thiệt hại hàng chục, tới hàng trăm phi công – mỗi mạng người được cứu đáng mấy triệu đô la!
Nhưng chính phủ Mỹ vẫn không muốn đóng vai trò lãnh đạo cuộc hành quân này. Ngày hôm qua, Bộ Trưởng Quốc Phòng Robert Gates báo trước có lẽ ngày mai, Thứ Bẩy, sẽ chuyển giao quyền chỉ huy cuộc hành quân cho người khác. Chắc chắn phải chuyển sang danh nghĩa chung của Minh Ước Ðại Tây Dương (NATO). Sau khi chuyển giao rồi, một tướng Không Quân Mỹ vẫn chỉ huy các cuộc không tập, trinh sát và tiếp tế! Hội Ðồng Minh Ước NATO đã họp 5 ngày rồi mới thỏa thuận được với nhau để thay thế Mỹ. Vậy tại sao các chính phủ Anh, Mỹ, Pháp, Canada, đã gửi quân sang Lybia trước khi để cho Quốc Hội của các nước họ, cũng như Hội Ðồng NATO thảo luận?
Vì người ta sợ không can thiệp ngay thì sẽ quá trễ. Thế giới đã từng đứng ngoài chứng kiến những vụ tàn sát ở Rwanda, Darfur, rồi sau đó có can thiệp thì cũng không cứu được những người dân vô tội đã chết. Mà ông Gadhafi và con trai ông thì đã báo trước rằng, khi nào họ chiếm lại được các thành phố Tobruk và Benghazi, đoàn quân riêng của họ cùng các lính đánh thuê gốc Phi Châu sẽ đi lùng giết từng nhà một. Không những họ sẵn sàng thủ tiêu hết những người dám chống lại “nhà nước xã hội chủ nghĩa theo lối Lybia” của họ; mà những người lính thuộc bộ lạc này cũng sẵn sàng giết người thuộc bộ lạc khác mà không thấy gớm tay. Cha con Gadhafi tàn bạo không thua gì gia đình Saddam Hussein khi xưa. Mà ông ta lại không có học vấn bằng nhà độc tài Iraq, cho nên hành động của ông còn man rợ hơn nữa. Năm 1996, Gadhafi đã ra lệnh xử tử 1,270 tù nhân trong một khám đường ở thủ đô Tripoli, chỉ trong một ngày giết hết! Nếu Không Quân Anh, Pháp, Mỹ can thiệp trễ vài ngày, để quân của Gadhafi tiến vào Tobruk và Benghazi rồi, sẽ không còn người dân nào để cứu nữa!
Cho nên, nghị quyết của Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã nhấn mạnh đến mục đích nhân đạo của việc thiết lập một vùng cấm bay. Tất nhiên Liên Hiệp Quốc không thể nói gì đến việc lật đổ chính quyền Gadhafi cả vì chính quyền đó vẫn là một thành viên của Ðại Hội Ðồng Liên Hiệp Quốc.
Nhưng ngoài lý do nhân đạo, các nước Tây phương còn phải nghĩ đến hậu quả của tình trạng bất động. Nếu để cho bọn đao phủ của Gadhafi tàn sát những người nổi dậy, các nhà độc tài khác ở vùng Trung Ðông, ở Châu Phi, và khắp thế giới, sẽ rút ra một bài học mà Gadhafi dạy họ: Bạo lực tất thắng. Giống như Mao Trạch Ðông từng dậy: Súng đẻ ra chính quyền. Ở Thiên An Môn năm 1989 các đệ tử của Mao đã thực hành đúng bài học đó. Nếu không ai can thiệp để cho Gadhafi chiến thắng, thì ngọn lửa phong trào tranh đấu ôn hòa đòi dân chủ tự do ở các nước Á Rập và Hồi Giáo sẽ tắt ngúm! Dân các nước Bahrain, Yemen, Syria, Algerie, Saudi, Iran, vân vân, sẽ phải chờ một thế hệ nữa mới có hy vọng!
Mỹ có nhiều lý do để ngần ngại. Một cuộc nghiên cứu dư luận của Pew Research trong tuần trước cho biết chỉ có 27% dân Mỹ nghĩ là nước Mỹ có bổn phận thiết lập một vùng không bay ở Lybia! Ngày xưa, nhiều dân Mỹ ủng hộ cho những vụ can thiệp vào Darfur (51%), Kosovo (47%), ít nhất là Bosnia cũng được 30%.
Chính phủ Mỹ đã đợi cho Liên đoàn Á rập, ngày 12 tháng 3, chính thức kêu gọi các nước can thiệp cứu các thường dân Lybia. Ðây là chuyện khó tưởng tượng, trước đây vài tháng! Tổ chức này luôn luôn lên án chứ chưa bao giờ đồng ý cho người Tây phương can thiệp vào nội bộ một nước Á Rập, dù với lý do nhân đạo! Năm ngày sau đó, do các nước Âu Châu khởi xướng, Liên Hiệp Quốc mới hành động. Quyền lợi của Mỹ ở Lybia không quan trọng bằng các nước Âu Châu. Dân số Lybia chỉ lớn bằng một phần tư Iraq. Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates nhấn mạnh rằng mục tiêu rõ rệt của cuộc hành quân là “bảo vệ thường dân” ở Lybia, theo đúng sứ mạng do Liên Hiệp Quốc giao cho; tuy nhiên quân Mỹ không có mục đích phải thủ tiêu Gadhafi hoặc chế độ của ông ta. Và chính ông Gates cũng không thể quyết đoán thời hạn của cuộc hành quân này là bao lâu!
Nhưng một cuộc hành quân (nếu tránh không gọi là một cuộc chiến tranh) với mục tiêu nhân đạo, tự nó đã chứa đầy mâu thuẫn! Nó phải dùng vũ khí và bạo lực chiến tranh, đồng thời lại phải nhân đạo! Tòa Bạch Ốc không chịu gọi đây là chiến tranh, càng gây thêm mâu thuẫn! Không gọi là chiến tranh, tức là không theo đuổi một mục tiêu chính trị nào cả! Vì chiến tranh, như Clausewitz đã viết và Mao Trạch Ðông lập lại, chỉ là chính trị dưới một hình thức khác, hình thức bạo động. Mà sứ mạng của Liên Hiệp Quốc hoàn toàn không hề nêu ra mục tiêu chính trị nào! Nước Mỹ và liên quân sẽ chi tiêu mỗi ngày hàng chục triệu mỹ kim, nhưng không tính lật đổ chế độ Gadhafi! Nếu ông Gadhafi tiếp tục cầm quyền, sẵn sàng tàn sát dân chúng Lybia không đồng ý với ông, thì NATO sẽ phải tiếp tục duy trì “vùng cấm bay” để bảo vệ thường dân cho tới bao giờ?
Cuối cùng, nếu không đưa ông Gadhafi “đi chỗ khác” thì làm sao bảo vệ được thường dân Lybia? Tức là nếu không xác định một mục tiêu chính trị, không gọi là “chiến tranh,” thì làm sao hoàn tất sứ mạng của Liên Hiệp Quốc? Nói một cuộc hành quân không phải là chiến tranh, thì cũng mâu thuẫn không khác gì nói một phụ nữ mang thai nhưng không phải là có bầu, hoặc chỉ “hơi hơi có bầu” thôi! Chính nghị quyết của Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã tạo ra tình trạng “hơi hơi chiến tranh” này!
Mối mâu thuẫn trên đây thấy rõ nhất khi Tổng Thống Barack Obama một mặt tuyên bố “Gadhafi phải đi;” mặt khác lại quyết định tham dự một “hành động quân sự” mà mục tiêu không phải là để lật đổ ông ta!
Chúng ta phải giả thiết rằng ông Obama không phải là người thiếu thông minh đến nỗi không trông thấy mối mâu thuẫn đó. Vậy tại sao ông lại nói và làm trái ngược nhau như vậy?
Chỉ vì trong tình trạng thế giới ngày nay, trên nguyên tắc người ta không chấp nhận quân đội của quốc gia này đi lật đổ chính quyền một quốc gia khác,. Việc lật đổ đó dù được thực hiện cũng không được phép nói ra. Nó sẽ tạo ra một tiền lệ mà nhiều quốc gia sẽ lợi dụng. Thổ Nhĩ Kỳ có thể muốn thay đổi chính quyền của Armenia, Nga có thể muốn lật đổ tổng thống Ukraina, vân vân, nhưng họ không dám làm chỉ vì còn Liên Hiệp Quốc.
Nhưng nếu như vậy thì Mỹ và các nước Âu Châu cứ chịu đựng tiêu tiền bảo vệ “vùng cấm bay” ở Lybia cho đến bao giờ?
Có thể trong vòng dưới một năm, nhiều lắm là vài năm. Chi phí cho việc oanh tạc trong xứ Lybia sẽ nhỏ dần vì số mục tiêu càng ngày càng thưa hơn. Anh, Pháp, Qatar, các nước vùng Vịnh (Saudi và United Arab Emirates) sẽ gánh bớt trách nhiệm tài chánh với Mỹ. Trong khi đó, cuộc “hành quân” có thể mở rộng. Nghị quyết của Liên Hiệp Quốc cũng đủ mơ hồ để cho phép liên quân oanh tạc những căn cứ quân sự, kho vũ khí, quân dụng, kho nhiên liệu, doanh trại của quân chính phủ. Một cuộc “chiến tranh tiêu hao” sẽ tiếp theo các cuộc oanh tạc. Quân đội của Moammar Gadhafi không lớn lắm, nhưng chi phí cũng sẽ là một gánh nặng cho gia đình ông ta, khi cả thế giới cấm vận, các trương mục ngân hàng bị phong tỏa. Các nguồn tài chánh sẽ cạn dần. Ðạn, bom sẽ đến ngày hết mà không thể thay thế vì bị bao vây. Chế độ Gadhafi sẽ chấm dứt khi những người theo họ nhìn thấy tình thế không có đường thoát. Các đại tá, thiếu tướng sẽ phải đào ngũ sớm trước khi Gadhafi đổ! Gadhafi cũng không thiếu thông minh đến độ không biết tìm đường trốn trước khi quá trễ. Nhiều nước ở Phi Châu đã từng được ông ta cho tiền chắc sẵn sàng đón ông sang tị nạn!
Nước Mỹ có mong cho thời gian chờ đợi này càng ngắn càng tốt hay không? Ngắn quá, không chắc đã có lợi cho Mỹ. Hàng ngũ lãnh đạo cuộc nổi dậy ở Lybia rất phức tạp, không khác gì ở Afghanistan hồi 1980; nơi chính phủ Mỹ đã giúp, sau cùng nhóm Taliban ăn cả. Trong số các lãnh tụ nổi dậy có những người từng theo nhóm al Qeada. Nếu có thời gian, người ta có thể thanh lọc thành phần lãnh đạo phe đối lập để biết chắc đa số là những người chấp nhận lối làm chính trị dân chủ tự do.
Hôm rồi, khi một phi công Mỹ bị bắn hạ phải nhẩy dù xuống Lybia, anh ta trốn trong một chuồng cừu. Nhiều người dân Lybia đã tới cứu anh, ôm anh mừng rỡ, và cảm ơn anh hết lời; vì anh phi công Mỹ này đã bỏ bom xuống xứ họ! Hôm Thứ Tư, người ta còn tổ chức một cuộc biểu tình ở thành phố Benghazi để tạ ơn anh phi công! Nếu không có các phi công như anh, thành phố này chắc đã bị tắm máu!
Người Mỹ ít khi được người dân các nước Á Rập hoan nghênh như vậy. Nếu cảnh đó tiếp diễn trong vòng 6 tháng, một năm nữa, cũng đáng công đưa máy bay và hỏa tiễn sang Lybia, mặc dù rất tốn kém!
Thứ Bảy, 26 tháng 3, 2011
Hàng hóa tăng giá, nông dân thêm cơ cực
Phương Minh/Người Việt :
QUẢNG NAM -Hàng hóa tại Việt Nam tăng giá gần như từng ngày. Như vậy, việc đi chợ trở nên khó khăn hơn rất nhiều cho các bà nội trợ, bữa ăn của những gia đình lao động sẽ giảm cả chất lượng lẫn số lượng. Ðó là câu chuyện của những công nhân, người làm mướn, không tự sản xuất ra rau, củ. Còn những nông dân?
Giá bán nông phẩm của nông dân không bù theo kịp giá các loại hàng hóa khác tăng giá. (Hình: Phương Minh/Người Việt)
Họ cũng chẳng có được bữa ăn tốt hơn chút nào, thậm chí khi giá rau trong các chợ tăng cao, người nông dân vẫn khốn đốn, khó khăn chồng chất, “ăn mắm mút dòi” mới trụ nổi.
Một người nông dân ở miền Trung ra chợ bán mấy chục (đơn vị tính của nông dân, một chục miền Trung = 12, một chục miền Nam = 13, 14…) dưa leo, được ba chục ngàn đồng (tương đương $1.50), hỏi ra, mỗi chục dưa nặng hơn 2kg, bán với giá 8,000 đồng/chục. Như vậy, giá mỗi kg là 4,000 đồng. Tôi ra chợ tìm hiểu thêm, giá cũng chẳng khác mấy.
Mấy người nông dân đi bán rau xà lách, cải, ngò, cúc tần, bầu bí cũng chẳng hơn gì, giá bán có tăng chút đỉnh nhưng không thấm vào đâu, vì so với giá phân bón đang tăng cao thì mức giá thu được từ bán rau, củ của họ không bù nổi.
Theo như những người buôn rau hành nói thì giá dưa leo, rau xanh ở các chợ thành phố như Ðà Nẵng, Huế, Qui Nhơn, Pleyku… khác xa, cao gấp 3 đến 5 lần giá chợ quê. Nhưng họ cũng không lãi thêm được bao nhiêu vì nhà xe nâng giá cước lên cao, thuế chợ tăng, thức ăn tăng, mọi cái đều tăng.
Số tiền lãi người buôn rau kiếm được kiếm được cũng có tăng chút đỉnh, nhưng bù lại, họ mua thứ gì cũng tăng giá, từ mua một bịch xà phòng cho đến mua một cái bàn chải đánh răng cũng tăng giá.
Giá thuê máy cày, máy đánh đất của nông dân cũng tăng từ 120,000 đồng/sào lên 150,000 đồng/sào vì lý do dầu máy tăng cao, thợ cày bắt buộc phải tăng theo.
Thật ra, tìm hiểu kỹ thì có một số mặt hàng chưa đến nỗi tăng đến mức khiến những ngành nghề, sản phẩm liên đới phải tăng cao. Như xăng dầu tăng không tới 10% kể từ đầu năm 2011 tới nay. Nhưng thợ cày lại hét giá lên cao hơn gần 30% giá cũ.
Một phụ nữ mang rau ra chợ bán. Nông dân là những người thiệt thòi nhất trong xã hội Việt Nam. (Hình: Phương Minh/Người Việt)
Và giá xăng dầu tăng cũng không nhanh như giá xe chở rau hành đã tăng 50% đối với nhà buôn.
Như vậy, có sự tăng giá không đồng bộ khiến cho một bộ phận thu lãi hời và một bộ phận khác phải khó khăn, vất vả hơn.
Theo một giảng viên Ðại Học Kinh Tế Ðà Nẵng nhận xét thì: “Cái chính là suốt ba mươi mấy năm sau 1975, con người không thể tạo dựng cho mình một thứ văn hóa thị trường, văn hóa kinh doanh. Chính vì vậy khi có biến cố giá thì mạnh ai nấy tăng, không cần biết đến lương tâm, miễn có lãi nhiều nhất, sống chết mặc bay, hoàn toàn vô cảm…”
“Mà một thị trường không có lương tâm thì nhất định sẽ lũng đoạn! Rất tiếc, cái văn hóa này có được hay không có, phải hoàn toàn dựa vào tài năng điều phối và uy tín của chính phủ. Cái này Việt Nam đang thiếu trầm trọng!”
Vật giá mỗi lúc một leo thang, người nông dân chân phác, kham khổ, quanh năm suốt tháng vất vả lại càng vất vả thêm!
QUẢNG NAM -Hàng hóa tại Việt Nam tăng giá gần như từng ngày. Như vậy, việc đi chợ trở nên khó khăn hơn rất nhiều cho các bà nội trợ, bữa ăn của những gia đình lao động sẽ giảm cả chất lượng lẫn số lượng. Ðó là câu chuyện của những công nhân, người làm mướn, không tự sản xuất ra rau, củ. Còn những nông dân?
Giá bán nông phẩm của nông dân không bù theo kịp giá các loại hàng hóa khác tăng giá. (Hình: Phương Minh/Người Việt)
Họ cũng chẳng có được bữa ăn tốt hơn chút nào, thậm chí khi giá rau trong các chợ tăng cao, người nông dân vẫn khốn đốn, khó khăn chồng chất, “ăn mắm mút dòi” mới trụ nổi.
Một người nông dân ở miền Trung ra chợ bán mấy chục (đơn vị tính của nông dân, một chục miền Trung = 12, một chục miền Nam = 13, 14…) dưa leo, được ba chục ngàn đồng (tương đương $1.50), hỏi ra, mỗi chục dưa nặng hơn 2kg, bán với giá 8,000 đồng/chục. Như vậy, giá mỗi kg là 4,000 đồng. Tôi ra chợ tìm hiểu thêm, giá cũng chẳng khác mấy.
Mấy người nông dân đi bán rau xà lách, cải, ngò, cúc tần, bầu bí cũng chẳng hơn gì, giá bán có tăng chút đỉnh nhưng không thấm vào đâu, vì so với giá phân bón đang tăng cao thì mức giá thu được từ bán rau, củ của họ không bù nổi.
Theo như những người buôn rau hành nói thì giá dưa leo, rau xanh ở các chợ thành phố như Ðà Nẵng, Huế, Qui Nhơn, Pleyku… khác xa, cao gấp 3 đến 5 lần giá chợ quê. Nhưng họ cũng không lãi thêm được bao nhiêu vì nhà xe nâng giá cước lên cao, thuế chợ tăng, thức ăn tăng, mọi cái đều tăng.
Số tiền lãi người buôn rau kiếm được kiếm được cũng có tăng chút đỉnh, nhưng bù lại, họ mua thứ gì cũng tăng giá, từ mua một bịch xà phòng cho đến mua một cái bàn chải đánh răng cũng tăng giá.
Giá thuê máy cày, máy đánh đất của nông dân cũng tăng từ 120,000 đồng/sào lên 150,000 đồng/sào vì lý do dầu máy tăng cao, thợ cày bắt buộc phải tăng theo.
Thật ra, tìm hiểu kỹ thì có một số mặt hàng chưa đến nỗi tăng đến mức khiến những ngành nghề, sản phẩm liên đới phải tăng cao. Như xăng dầu tăng không tới 10% kể từ đầu năm 2011 tới nay. Nhưng thợ cày lại hét giá lên cao hơn gần 30% giá cũ.
Một phụ nữ mang rau ra chợ bán. Nông dân là những người thiệt thòi nhất trong xã hội Việt Nam. (Hình: Phương Minh/Người Việt)
Và giá xăng dầu tăng cũng không nhanh như giá xe chở rau hành đã tăng 50% đối với nhà buôn.
Như vậy, có sự tăng giá không đồng bộ khiến cho một bộ phận thu lãi hời và một bộ phận khác phải khó khăn, vất vả hơn.
Theo một giảng viên Ðại Học Kinh Tế Ðà Nẵng nhận xét thì: “Cái chính là suốt ba mươi mấy năm sau 1975, con người không thể tạo dựng cho mình một thứ văn hóa thị trường, văn hóa kinh doanh. Chính vì vậy khi có biến cố giá thì mạnh ai nấy tăng, không cần biết đến lương tâm, miễn có lãi nhiều nhất, sống chết mặc bay, hoàn toàn vô cảm…”
“Mà một thị trường không có lương tâm thì nhất định sẽ lũng đoạn! Rất tiếc, cái văn hóa này có được hay không có, phải hoàn toàn dựa vào tài năng điều phối và uy tín của chính phủ. Cái này Việt Nam đang thiếu trầm trọng!”
Vật giá mỗi lúc một leo thang, người nông dân chân phác, kham khổ, quanh năm suốt tháng vất vả lại càng vất vả thêm!
Việt Nam đã biết kế hoạch Trung Quốc chuẩn bị tấn công ở Trường Sa?
VietInfo: Như truyền thông đã đưa tin, thời gian gần đây có quá nhiều diễn biến, động thái bất thường liên quan đến khả năng rất cao việc Trung Quốc chuẩn bị gây chiến tranh chiếm biển đảo của Việt Nam ở Trường Sa.
Một loạt các sự kiện căng thẳng xảy ra với nguy cơ cao xâm phạm đến chủ quyền Biển Đông đã được nhiều nhà phân tích chiến lược, các trang chuyên đề đánh giá nhận định một cách lo-gic với mối nghi ngại tăng lên rõ rệt.
Điểm lại chỉ trong vòng gần 3 tuần nay, đã có rất nhiều các sự kiện leo thang nguy hiểm xảy ra xung quanh vấn đề chủ quyền Biển Đông, cụ thể là quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Ngày 24/ 2 hải quân Trung Quốc tập trận ở khu vực Trường Sa, có nơi chỉ cách địa điểm quân đội Việt Nam đóng chưa đến 5 km. Chỉ vài ngày sau đó, quân đội Đài Loan từ đảo Ba Bình, đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa đã tập trận bắn đạn pháo thật khiến bầu không khí căng thẳng nơi đây càng hun nóng hơn.
Ngày 2/3 hai tàu chiến của hải quân Trung Quốc di chuyển vu hồi áp sát khu vực bãi Cỏ Rong (Reed Bank), Trường Sa đe dọa tàu thăm dò của Philippines.
Ngay hôm sau, ngày 3/3/2011, chính quyền tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) đã công bố “Cương yếu qui hoạch phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Hải Nam 5 năm lần thứ 12″, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Một mặt Việt Nam lên tiếng phản đối kịch liệt ở khía cạnh ngoại giao, nhưng mặt khác cũng thấy Việt Nam đang có những bước chuẩn bị mạnh mẽ, tìm biện pháp sẵn sàng đáp trả Trung Quốc về mặt quân sự, không để mình vào thế bị động.
Ngoài những việc như Việt Nam điều động, tăng cường quân ra các đảo ở Trường Sa thì có thông tin được biết mấy ngày này các máy bay chiến đấu từ các sân bay quân sự Việt Nam như Sao Vàng, Thành Sơn, Biên Hòa, v.v. tăng tần suất hoạt động một cách bất bình thường.
Tuy nhiên, nếu để ý sẽ thấy có thêm mấy sự kiện xảy ra trong các ngày hôm 7/ 3 và 9/ 3, qua đó có thể thấy điều gì đó cũng không bình thường liên quan đến dấu hiệu Trung quốc gây chiến tranh ở Biển Đông mà vẻ như Việt Nam đã nhận biết và đang tìm giải pháp tối ưu.
Sự kiện gợi lên nhiều dấu hỏi khó hiểu nhất là việc tân Tổng tham mưu trưởng Quân đội NDVN, Trung tướng Đỗ Bá Tỵ tiếp Đại sứ Trung Quốc, ông Tôn Quốc Tường hôm 7/ 3 tại Hà Nội. Việc có cuộc gặp gỡ giữa một tướng lĩnh Việt Nam cấp cao và một nhà ngoại giao mà đã từng vô lễ, hung hăng hơn cả Đặng Tiểu Bình (họ Đặng chỉ
Máy bay Su-30MK2 của VN bay trên bầu trời Trường Sa
to miệng khi ngồi ở Trung Nam Hải) khi ngồi giữa Hà Nội từng dọa nạt Việt Nam “hợp tác thì phát triển- đấu tranh sẽ thất bại” chắc chắn không thể là cuộc gặp gỡ chỉ để mỗi bên hô vài câu khẩu hiệu về sự hợp tác toàn diện như truyền thông các phía đã đưa tin.
Một điều rất lí thú, cả phía Việt Nam lẫn Trung Quốc trên các bản tin không hề có một thông tin nào về nguyên nhân để có cuộc gặp gỡ này. Đúng nguyên tắc đưa tin ngoại giao, ít nhất phải có vài từ đại loại như “nhận lời mời”, v.v. Ở đây không thấy nói tướng Tỵ mời ông Tôn hay là ông Tôn tự ý đến Bộ tổng tham mưu Quân đội Việt Nam chơi. Chỉ có thể giải thích cho điều này là cả hai đều không muốn gặp nhau, không thích thú gì nhau, chẳng qua do tình hình căng thẳng ở Biển Đông. Phía Việt Nam đã phát hiện, nhận biết nhiều động thái chuẩn bị gây hấn của Trung Quốc nên họ Tôn bị triệu đến để nghe phía quân đội Việt Nam cảnh báo Trung Quốc sẽ thất bại khi cố tình gây chiến tranh.
Trong một diễn biến khác cùng ngày 7/ 3, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh cầm đầu một đoàn tướng lĩnh cao cấp sang thăm làm việc với Quân đội Lào. Điều rất ngạc nhiên, mặc dù có nhiều nước tranh chấp ở Biển Đông nhưng tại Lào tướng Phùng Quang Thanh chỉ nêu tên mỗi Trung Quốc, vẻ như là mối lo số một đối với nguy cơ Việt Nam bị mất biển đảo. Tướng Thanh cũng bóng gió về chiến lược chia rẽ sự đoàn kết của khối ASEAN từ bên ngoài.
Không loại trừ, phía Việt Nam đã có những thỏa thuận ngầm cùng với nước Lào anh em về chiến lược phòng thủ, quân đội Lào sẽ chịu trách nhiệm làm phên dậu sau lưng cho Việt Nam.
Cũng cố cho lập luận này là việc ngoài sự kiện Quân đội hai nước có thỏa thuận hợp tác trong vòng một năm, còn có việc Việt Nam muốn mời tất cả các sĩ quan chỉ huy cấp Sư đoàn của Lào sang Việt Nam giao lưu, thăm nhau. Và ngược lại, Bộ trưởng Quốc phòng Lào, Thượng tướng Đuông-chay Phi-chít cũng mời chỉ huy các quân khu Việt Nam, thậm chí không có đường biên giới với Lào thường xuyên sang thăm Lào.
Tiếp theo, ngày 9/ 3 đoàn tướng lĩnh cao cấp của Việt Nam có mặt tại Campuchia. Ngoài một loạt các hoạt động mang tính ngoại giao, vấn đề tranh chấp Biển Đông cũng được nêu ra với việc Việt Nam kêu gọi các bên tranh
Tên lửa S-300 của Việt Nam
chấp tuân thủ Công ước về biển 1982 cũng như “Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC) vào năm 2002. Hai bên cũng có cam kết về hợp tác hải quân và cũng như giống đối với Lào, phía Việt Nam mời các sĩ quan cấp sư đoàn của Campuchia sang thăm, gặp gỡ trao đổi với quân đội Việt Nam.
Việc mời các sĩ quan quân đội từ cấp sư đoàn sang Việt Nam biết đâu đây là kế hoạch của Việt Nam muốn thao diễn hợp đồng tác chiến nếu Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông. Sự đảm bảo không bị tấn công từ phía sau lưng sẽ giúp Việt Nam tự tin hơn khi chống trả Trung Quốc ngoài mặt biển. Đồng thời, sự hợp tác quân sự của ba nước Đông Dương luôn luôn là vũ khí chiến lược mạnh nhất khiến Trung Quốc khiếp sợ.
Từ đây có thể nhận định, Việt Nam đã ý thức được chiến tranh xung đột có thể xảy ra bất cứ lúc nào từ các diễn biến tình hình phức tạp ở khu vực rộng lớn Trường Sa, cụ thể từ thái độ hung hăng và tham vọng điên cuồng của Trung Quốc.
Dù các bên hô hào kiềm chế, nhưng chiến tranh rất có thể nổ ra từ những lí do như vừa mới xảy ra mấy ngày qua. Nếu oanh tạc cơ Philipines xuất hiện mà tàu chiến của Trung Quốc vẫn cố tình khiêu khích không chịu bỏ đi thì xung đột ở Truờng Sa đã bùng nổ hôm 2/ 3. Chiến tranh cũng dễ nổ ra, nếu đạn pháo của Đài Loan từ Ba Bình hôm vừa rồi “bắn nhầm” sang đảo Sơn Ca và Nam Yết bên cạnh, nơi quân đội Việt Nam đồn trú.
Thế nhưng, nếu Trung Quốc gây chiến thì biết đâu đây cũng lại là cơ hội cho Việt Nam sẽ giành lại được những khu vực lãnh hải đang bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép. Vấn đề là liệu trong hàng ngũ tướng lĩnh Việt Nam có ai đủ tầm thao lược, có dũng khí biết “tương kế tựu kế”, nhân lúc Trung Quốc gây chiến tranh mà tìm cách phản công thu hồi lại các đảo của Việt Nam ở Biển Đông đang bị Trung Quốc chiếm đóng hay không!
Một loạt các sự kiện căng thẳng xảy ra với nguy cơ cao xâm phạm đến chủ quyền Biển Đông đã được nhiều nhà phân tích chiến lược, các trang chuyên đề đánh giá nhận định một cách lo-gic với mối nghi ngại tăng lên rõ rệt.
Điểm lại chỉ trong vòng gần 3 tuần nay, đã có rất nhiều các sự kiện leo thang nguy hiểm xảy ra xung quanh vấn đề chủ quyền Biển Đông, cụ thể là quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Ngày 24/ 2 hải quân Trung Quốc tập trận ở khu vực Trường Sa, có nơi chỉ cách địa điểm quân đội Việt Nam đóng chưa đến 5 km. Chỉ vài ngày sau đó, quân đội Đài Loan từ đảo Ba Bình, đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa đã tập trận bắn đạn pháo thật khiến bầu không khí căng thẳng nơi đây càng hun nóng hơn.
Ngày 2/3 hai tàu chiến của hải quân Trung Quốc di chuyển vu hồi áp sát khu vực bãi Cỏ Rong (Reed Bank), Trường Sa đe dọa tàu thăm dò của Philippines.
Ngay hôm sau, ngày 3/3/2011, chính quyền tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) đã công bố “Cương yếu qui hoạch phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Hải Nam 5 năm lần thứ 12″, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Một mặt Việt Nam lên tiếng phản đối kịch liệt ở khía cạnh ngoại giao, nhưng mặt khác cũng thấy Việt Nam đang có những bước chuẩn bị mạnh mẽ, tìm biện pháp sẵn sàng đáp trả Trung Quốc về mặt quân sự, không để mình vào thế bị động.
Ngoài những việc như Việt Nam điều động, tăng cường quân ra các đảo ở Trường Sa thì có thông tin được biết mấy ngày này các máy bay chiến đấu từ các sân bay quân sự Việt Nam như Sao Vàng, Thành Sơn, Biên Hòa, v.v. tăng tần suất hoạt động một cách bất bình thường.
Tuy nhiên, nếu để ý sẽ thấy có thêm mấy sự kiện xảy ra trong các ngày hôm 7/ 3 và 9/ 3, qua đó có thể thấy điều gì đó cũng không bình thường liên quan đến dấu hiệu Trung quốc gây chiến tranh ở Biển Đông mà vẻ như Việt Nam đã nhận biết và đang tìm giải pháp tối ưu.
Sự kiện gợi lên nhiều dấu hỏi khó hiểu nhất là việc tân Tổng tham mưu trưởng Quân đội NDVN, Trung tướng Đỗ Bá Tỵ tiếp Đại sứ Trung Quốc, ông Tôn Quốc Tường hôm 7/ 3 tại Hà Nội. Việc có cuộc gặp gỡ giữa một tướng lĩnh Việt Nam cấp cao và một nhà ngoại giao mà đã từng vô lễ, hung hăng hơn cả Đặng Tiểu Bình (họ Đặng chỉ
Máy bay Su-30MK2 của VN bay trên bầu trời Trường Sa
to miệng khi ngồi ở Trung Nam Hải) khi ngồi giữa Hà Nội từng dọa nạt Việt Nam “hợp tác thì phát triển- đấu tranh sẽ thất bại” chắc chắn không thể là cuộc gặp gỡ chỉ để mỗi bên hô vài câu khẩu hiệu về sự hợp tác toàn diện như truyền thông các phía đã đưa tin.
Một điều rất lí thú, cả phía Việt Nam lẫn Trung Quốc trên các bản tin không hề có một thông tin nào về nguyên nhân để có cuộc gặp gỡ này. Đúng nguyên tắc đưa tin ngoại giao, ít nhất phải có vài từ đại loại như “nhận lời mời”, v.v. Ở đây không thấy nói tướng Tỵ mời ông Tôn hay là ông Tôn tự ý đến Bộ tổng tham mưu Quân đội Việt Nam chơi. Chỉ có thể giải thích cho điều này là cả hai đều không muốn gặp nhau, không thích thú gì nhau, chẳng qua do tình hình căng thẳng ở Biển Đông. Phía Việt Nam đã phát hiện, nhận biết nhiều động thái chuẩn bị gây hấn của Trung Quốc nên họ Tôn bị triệu đến để nghe phía quân đội Việt Nam cảnh báo Trung Quốc sẽ thất bại khi cố tình gây chiến tranh.
Trong một diễn biến khác cùng ngày 7/ 3, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh cầm đầu một đoàn tướng lĩnh cao cấp sang thăm làm việc với Quân đội Lào. Điều rất ngạc nhiên, mặc dù có nhiều nước tranh chấp ở Biển Đông nhưng tại Lào tướng Phùng Quang Thanh chỉ nêu tên mỗi Trung Quốc, vẻ như là mối lo số một đối với nguy cơ Việt Nam bị mất biển đảo. Tướng Thanh cũng bóng gió về chiến lược chia rẽ sự đoàn kết của khối ASEAN từ bên ngoài.
Không loại trừ, phía Việt Nam đã có những thỏa thuận ngầm cùng với nước Lào anh em về chiến lược phòng thủ, quân đội Lào sẽ chịu trách nhiệm làm phên dậu sau lưng cho Việt Nam.
Cũng cố cho lập luận này là việc ngoài sự kiện Quân đội hai nước có thỏa thuận hợp tác trong vòng một năm, còn có việc Việt Nam muốn mời tất cả các sĩ quan chỉ huy cấp Sư đoàn của Lào sang Việt Nam giao lưu, thăm nhau. Và ngược lại, Bộ trưởng Quốc phòng Lào, Thượng tướng Đuông-chay Phi-chít cũng mời chỉ huy các quân khu Việt Nam, thậm chí không có đường biên giới với Lào thường xuyên sang thăm Lào.
Tiếp theo, ngày 9/ 3 đoàn tướng lĩnh cao cấp của Việt Nam có mặt tại Campuchia. Ngoài một loạt các hoạt động mang tính ngoại giao, vấn đề tranh chấp Biển Đông cũng được nêu ra với việc Việt Nam kêu gọi các bên tranh
Tên lửa S-300 của Việt Nam
chấp tuân thủ Công ước về biển 1982 cũng như “Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC) vào năm 2002. Hai bên cũng có cam kết về hợp tác hải quân và cũng như giống đối với Lào, phía Việt Nam mời các sĩ quan cấp sư đoàn của Campuchia sang thăm, gặp gỡ trao đổi với quân đội Việt Nam.
Việc mời các sĩ quan quân đội từ cấp sư đoàn sang Việt Nam biết đâu đây là kế hoạch của Việt Nam muốn thao diễn hợp đồng tác chiến nếu Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông. Sự đảm bảo không bị tấn công từ phía sau lưng sẽ giúp Việt Nam tự tin hơn khi chống trả Trung Quốc ngoài mặt biển. Đồng thời, sự hợp tác quân sự của ba nước Đông Dương luôn luôn là vũ khí chiến lược mạnh nhất khiến Trung Quốc khiếp sợ.
Từ đây có thể nhận định, Việt Nam đã ý thức được chiến tranh xung đột có thể xảy ra bất cứ lúc nào từ các diễn biến tình hình phức tạp ở khu vực rộng lớn Trường Sa, cụ thể từ thái độ hung hăng và tham vọng điên cuồng của Trung Quốc.
Dù các bên hô hào kiềm chế, nhưng chiến tranh rất có thể nổ ra từ những lí do như vừa mới xảy ra mấy ngày qua. Nếu oanh tạc cơ Philipines xuất hiện mà tàu chiến của Trung Quốc vẫn cố tình khiêu khích không chịu bỏ đi thì xung đột ở Truờng Sa đã bùng nổ hôm 2/ 3. Chiến tranh cũng dễ nổ ra, nếu đạn pháo của Đài Loan từ Ba Bình hôm vừa rồi “bắn nhầm” sang đảo Sơn Ca và Nam Yết bên cạnh, nơi quân đội Việt Nam đồn trú.
Thế nhưng, nếu Trung Quốc gây chiến thì biết đâu đây cũng lại là cơ hội cho Việt Nam sẽ giành lại được những khu vực lãnh hải đang bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép. Vấn đề là liệu trong hàng ngũ tướng lĩnh Việt Nam có ai đủ tầm thao lược, có dũng khí biết “tương kế tựu kế”, nhân lúc Trung Quốc gây chiến tranh mà tìm cách phản công thu hồi lại các đảo của Việt Nam ở Biển Đông đang bị Trung Quốc chiếm đóng hay không!
Chống khai thác titan, dân Quảng Trị bắt trói công an
QUẢNG TRỊ (NV) - Hàng trăm người dân ở thôn Thâm Khê, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đã trói phó công an xã, đòi lại một thùng thư dân nguyện quyên góp việc chung ở địa phương.
Hoạt động khai thác titan đã tàn phá tan hoang bờ biển Vĩnh Thái. (Hình: SGGP)
“Thùng thư chung của làng quyên góp từ năm này sang năm khác bị công an xã đến lấy đi. Người ta cố ý lấy số tiền đó” mà một trong những mục đích là sử dụng cho các phí tổn liên quan tới việc khiếu nại việc khai thác cát titan ở vùng biển nói trên.
Trong cuộc tiếp xúc với nhật báo Người Việt hôm Thứ Sáu, một người địa phương kể cho biết sự việc đã xảy ra vào ngày Thứ Ba, 22 tháng 3, 2011 vừa qua.
“Phó công an xã đã bị người dân giữ cho tới khi đại diện công an từ tỉnh về giải hòa thì dân mới thả.” Người dân thôn Thâm Khê yêu cầu ẩn anh nói với báo Người Việt.
“Dân làng chúng tôi chống lại khai thác cát titan vì qua kinh nghiệm của các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, sau khi khai thác, nguồn nước bị cạn kiệt. Nước còn lại bị hóa chất đỏ lòm không dùng được.” Người đó nói. “Không những vậy, chỗ họ muốn lấy titan là nơi có nghĩa trang dân làng có các ngôi mộ tổ tiên cả trăm năm, bây chừ họ muốn phá bỏ hết.”
Một người dân khác nói rằng: “Nước không uống được nữa, dân sẽ chết.”
Theo các người dân Thâm Khê nói với báo Người Việt, ngày Thứ Năm, “có một phái đoàn gồm phó chủ tịch tỉnh, phó công an tỉnh Quảng Trị nói, nếu dân không đồng tình thì không làm.” Nhưng một trong số các người dân này tỏ vẻ hoài nghi sự thành thật của các ông quan nói trên khi nói “rồi không biết sao vì có vẻ như các sự sửa soạn để khai thác titan ở Thâm Khê vẫn âm thầm tiến hành.”
Theo lời một người dân nói với báo Người Việt: “Chúng tôi đã gửi đơn khiếu nại tới 7 lần cho các cấp từ huyện tới tỉnh, cả chính phủ, Bộ Quốc Phòng, Bộ Công An, Quốc Hội, nhưng đều không được trả lời.”
“Nếu họ vẫn cứ làm thì sao?” Một trong hai người dân Thâm Khê nói: “Chúng tôi sẽ biểu tình, kiên quyết chống.”
Ngày 24 tháng 10, 2010, báo Công An Nhân Dân (CAND) đã có bản tin nói: “Người dân thôn Thâm Khê, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) vừa gửi đơn cầu cứu tới đơn vị chức năng ở tỉnh này về việc cán bộ xã Thâm Khê và cán bộ huyện Hải Lăng đã triệu tập người dân đến nhà ông Nguyễn Minh Trí ở đội 2, thôn Thâm Khê để vận động bà con đồng ý cho doanh nghiệp tư nhân khai thác titan trên địa bàn.”
Bản tin CAND nói: “Trong cuộc họp, bà con đã không đồng ý và sau đó đã phản ánh nội dung của cuộc vận động trên bằng văn bản, gửi đến UBND xã Hải Khê và UBND huyện Hải Lăng nhờ can thiệp không cấp phép cho doanh nghiệp khai thác titan ở đây. Tuy nhiên, mong muốn của bà con đã không được chính quyền các cấp hồi âm.”
Trước đó, đầu năm 2010, “cán bộ xã Hải Khê và cán bộ huyện Hải Lăng đã vận động bà con đồng ý cho doanh nghiệp tư nhân khai thác titan trên địa bàn. Người dân Thâm Khê kịch liệt phản đối.”
Theo một người dân Thâm Khê, công an đã đánh dân bằng gậy khi bị phản đối lúc cướp thùng thư quyên góp của dân. Nổi giận vì hành vi ngang ngược của công an “hàng trăm người dân, hầu hết là phụ nữ” đã “bắt trói phó công an xã Hải Khê giam ở đình làng.”
Sau khi khai thác titan, nhiều công ty đã không hoàn trả mặt bằng mà để lại những hố sâu hoắm bẫy người dân. (Hình: Pháp Luật TP)
“Nếu họ vẫn tiến hành khai thác cát titan, có thể có đổ máu,” nguồn tin nói với báo Người Việt. “Người dân chúng tôi rất cương quyết bảo vệ nguồn sống.”
Cát titan là một dạng thiên nhiên của một thứ kim loại gọi là titanium. Nó nhẹ chỉ bằng nửa thép nhưng có độ bền không kém. Titanium được khai thác để sử dụng trong các kỹ nghệ hàng không, điện toán, xe hơi, y khoa và rất nhiều ngành kỹ nghệ khác nhau khi sản xuất thành những hợp kim.
Việt Nam không có kỹ nghệ nặng để sử dụng cát titan nên từ hơn 20 năm qua, những công ty lớn nhỏ ăn chịu với đám quan chức các cấp tận lực đào xới để xuất cảng cát titan thô. Hệ quả, những vùng biển dài chạy từ Quảng Bình đến tận Bình Thuận, xưa nay được trồng phi lao giữ cát, chống bão đều bị phá hủy hoàn toàn, để lại những vũng lầy ô nhiễm.
Rất nhiều bài báo của các tờ Tuổi Trẻ, Lao Ðộng, Sài Gòn Giải Phóng, Pháp Luật TP Sài Gòn, Thanh Niên, đưa ra các loạt bài nói về tình trạng khai thác cát titan bừa bãi dọc theo biển các tỉnh miền Trung. Các công ty này hứa hẹn “hoàn thổ” trả lại môi trường cho địa phương sau khi lấy cát titan, nhưng thực tế, tất cả đều làm ngược lại.
Chỉ riêng ở tỉnh Quảng Trị, ngày 29 tháng 6, 2009, báo SGGP đã mô tả tình trạng “tan hoang bờ biển Vĩnh Thái” thuộc huyện Vĩnh Linh “Những cánh rừng phi lao ven biển Vĩnh Thái đã bị chặt phá, đào bới từ gần 20 năm nay để phục vụ việc khai thác titan. Trơ lại giữa cát là gió bụi cùng hàng trăm thứ tạp chất độc hại thải ra từ những cỗ máy hút cát ầm ào chạy suốt ngày đêm.”
Ngô Thế Thanh, phó bí thư đảng ủy của xã Vĩnh Thái kêu trong bản tin của tờ SGGP: “Việc các công ty khai thác titan trên địa bàn xã Vĩnh Thái không thực hiện nghiêm túc các cam kết ban đầu đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và an sinh xã hội. Ðơn cử, việc tôn tạo các án cát không kịp thời, không đảm bảo, dẫn đến nước biển tràn vào ruộng đồng và đe dọa khu dân cư. Ðó là chưa kể có những án cát sau khi bị phá hủy sẽ không tôn tạo lại được do đặc điểm địa hình, quy trình bồi lấp của biển.”
Ngày 30 tháng 5, 2010, tờ Thiennhien.net kêu rằng: “Gần 20 năm nay, những cánh rừng phi lao ven biển Vĩnh Thái và một số địa phương khác ở Gio Linh (Quảng Trị) đã bị chặt hạ, bờ biển bị đào bới phục vụ cho việc khai thác titan. Và ngày nay, hậu quả là quá trình sa mạc hóa và cạn kiệt nguồn nước đã ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống của người dân.”
Tất cả các vụ khai thác titan đều bị dân chúng kịch liệt chống đối, các báo lên tiếng nhưng tất cả đều rơi vào quãng không.
Bây giờ, công ty Hiếu Giang đang chuẩn bị cày xới các đồi cát trồng phi lao phòng hộ ở thôn Thâm Khê mà người dân nơi đây quyết liệt chống đối.
Hoạt động khai thác titan đã tàn phá tan hoang bờ biển Vĩnh Thái. (Hình: SGGP)
“Thùng thư chung của làng quyên góp từ năm này sang năm khác bị công an xã đến lấy đi. Người ta cố ý lấy số tiền đó” mà một trong những mục đích là sử dụng cho các phí tổn liên quan tới việc khiếu nại việc khai thác cát titan ở vùng biển nói trên.
Trong cuộc tiếp xúc với nhật báo Người Việt hôm Thứ Sáu, một người địa phương kể cho biết sự việc đã xảy ra vào ngày Thứ Ba, 22 tháng 3, 2011 vừa qua.
“Phó công an xã đã bị người dân giữ cho tới khi đại diện công an từ tỉnh về giải hòa thì dân mới thả.” Người dân thôn Thâm Khê yêu cầu ẩn anh nói với báo Người Việt.
“Dân làng chúng tôi chống lại khai thác cát titan vì qua kinh nghiệm của các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, sau khi khai thác, nguồn nước bị cạn kiệt. Nước còn lại bị hóa chất đỏ lòm không dùng được.” Người đó nói. “Không những vậy, chỗ họ muốn lấy titan là nơi có nghĩa trang dân làng có các ngôi mộ tổ tiên cả trăm năm, bây chừ họ muốn phá bỏ hết.”
Một người dân khác nói rằng: “Nước không uống được nữa, dân sẽ chết.”
Theo các người dân Thâm Khê nói với báo Người Việt, ngày Thứ Năm, “có một phái đoàn gồm phó chủ tịch tỉnh, phó công an tỉnh Quảng Trị nói, nếu dân không đồng tình thì không làm.” Nhưng một trong số các người dân này tỏ vẻ hoài nghi sự thành thật của các ông quan nói trên khi nói “rồi không biết sao vì có vẻ như các sự sửa soạn để khai thác titan ở Thâm Khê vẫn âm thầm tiến hành.”
Theo lời một người dân nói với báo Người Việt: “Chúng tôi đã gửi đơn khiếu nại tới 7 lần cho các cấp từ huyện tới tỉnh, cả chính phủ, Bộ Quốc Phòng, Bộ Công An, Quốc Hội, nhưng đều không được trả lời.”
“Nếu họ vẫn cứ làm thì sao?” Một trong hai người dân Thâm Khê nói: “Chúng tôi sẽ biểu tình, kiên quyết chống.”
Ngày 24 tháng 10, 2010, báo Công An Nhân Dân (CAND) đã có bản tin nói: “Người dân thôn Thâm Khê, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) vừa gửi đơn cầu cứu tới đơn vị chức năng ở tỉnh này về việc cán bộ xã Thâm Khê và cán bộ huyện Hải Lăng đã triệu tập người dân đến nhà ông Nguyễn Minh Trí ở đội 2, thôn Thâm Khê để vận động bà con đồng ý cho doanh nghiệp tư nhân khai thác titan trên địa bàn.”
Bản tin CAND nói: “Trong cuộc họp, bà con đã không đồng ý và sau đó đã phản ánh nội dung của cuộc vận động trên bằng văn bản, gửi đến UBND xã Hải Khê và UBND huyện Hải Lăng nhờ can thiệp không cấp phép cho doanh nghiệp khai thác titan ở đây. Tuy nhiên, mong muốn của bà con đã không được chính quyền các cấp hồi âm.”
Trước đó, đầu năm 2010, “cán bộ xã Hải Khê và cán bộ huyện Hải Lăng đã vận động bà con đồng ý cho doanh nghiệp tư nhân khai thác titan trên địa bàn. Người dân Thâm Khê kịch liệt phản đối.”
Theo một người dân Thâm Khê, công an đã đánh dân bằng gậy khi bị phản đối lúc cướp thùng thư quyên góp của dân. Nổi giận vì hành vi ngang ngược của công an “hàng trăm người dân, hầu hết là phụ nữ” đã “bắt trói phó công an xã Hải Khê giam ở đình làng.”
Sau khi khai thác titan, nhiều công ty đã không hoàn trả mặt bằng mà để lại những hố sâu hoắm bẫy người dân. (Hình: Pháp Luật TP)
“Nếu họ vẫn tiến hành khai thác cát titan, có thể có đổ máu,” nguồn tin nói với báo Người Việt. “Người dân chúng tôi rất cương quyết bảo vệ nguồn sống.”
Cát titan là một dạng thiên nhiên của một thứ kim loại gọi là titanium. Nó nhẹ chỉ bằng nửa thép nhưng có độ bền không kém. Titanium được khai thác để sử dụng trong các kỹ nghệ hàng không, điện toán, xe hơi, y khoa và rất nhiều ngành kỹ nghệ khác nhau khi sản xuất thành những hợp kim.
Việt Nam không có kỹ nghệ nặng để sử dụng cát titan nên từ hơn 20 năm qua, những công ty lớn nhỏ ăn chịu với đám quan chức các cấp tận lực đào xới để xuất cảng cát titan thô. Hệ quả, những vùng biển dài chạy từ Quảng Bình đến tận Bình Thuận, xưa nay được trồng phi lao giữ cát, chống bão đều bị phá hủy hoàn toàn, để lại những vũng lầy ô nhiễm.
Rất nhiều bài báo của các tờ Tuổi Trẻ, Lao Ðộng, Sài Gòn Giải Phóng, Pháp Luật TP Sài Gòn, Thanh Niên, đưa ra các loạt bài nói về tình trạng khai thác cát titan bừa bãi dọc theo biển các tỉnh miền Trung. Các công ty này hứa hẹn “hoàn thổ” trả lại môi trường cho địa phương sau khi lấy cát titan, nhưng thực tế, tất cả đều làm ngược lại.
Chỉ riêng ở tỉnh Quảng Trị, ngày 29 tháng 6, 2009, báo SGGP đã mô tả tình trạng “tan hoang bờ biển Vĩnh Thái” thuộc huyện Vĩnh Linh “Những cánh rừng phi lao ven biển Vĩnh Thái đã bị chặt phá, đào bới từ gần 20 năm nay để phục vụ việc khai thác titan. Trơ lại giữa cát là gió bụi cùng hàng trăm thứ tạp chất độc hại thải ra từ những cỗ máy hút cát ầm ào chạy suốt ngày đêm.”
Ngô Thế Thanh, phó bí thư đảng ủy của xã Vĩnh Thái kêu trong bản tin của tờ SGGP: “Việc các công ty khai thác titan trên địa bàn xã Vĩnh Thái không thực hiện nghiêm túc các cam kết ban đầu đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và an sinh xã hội. Ðơn cử, việc tôn tạo các án cát không kịp thời, không đảm bảo, dẫn đến nước biển tràn vào ruộng đồng và đe dọa khu dân cư. Ðó là chưa kể có những án cát sau khi bị phá hủy sẽ không tôn tạo lại được do đặc điểm địa hình, quy trình bồi lấp của biển.”
Ngày 30 tháng 5, 2010, tờ Thiennhien.net kêu rằng: “Gần 20 năm nay, những cánh rừng phi lao ven biển Vĩnh Thái và một số địa phương khác ở Gio Linh (Quảng Trị) đã bị chặt hạ, bờ biển bị đào bới phục vụ cho việc khai thác titan. Và ngày nay, hậu quả là quá trình sa mạc hóa và cạn kiệt nguồn nước đã ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống của người dân.”
Tất cả các vụ khai thác titan đều bị dân chúng kịch liệt chống đối, các báo lên tiếng nhưng tất cả đều rơi vào quãng không.
Bây giờ, công ty Hiếu Giang đang chuẩn bị cày xới các đồi cát trồng phi lao phòng hộ ở thôn Thâm Khê mà người dân nơi đây quyết liệt chống đối.
Dân biểu Canada và Hoa Kỳ tìm cách hợp tác về vấn đề nhân quyền Việt Nam
Dân biểu Quốc hội Canada, Robert Oliphant, vừa sang Mỹ để tìm cách hợp tác với các đại biểu Quốc hội Hoa Kỳ thúc đẩy cải thiện nhân quyền tại Việt Nam. Trong cuộc trao đổi với Trà Mi, Ban Việt Ngữ VOA, ông Oliphant cho biết thêm chi tiết:
Trà Mi-VOA | Washington DC Thứ Sáu, 25 tháng 3 2011
Dân biểu Oliphant:"Chính quyền Hà Nội cần phải biết là thế giới đang theo dõi sát cũng như rất quan tâm đến các vi phạm nhân quyền tại Việt Nam."
Dân biểu Oliphant: Là dân biểu trong Quốc hội Canada, tôi làm việc với một nhóm người ở Canada có quan tâm đến tình hình nhân quyền tại Việt Nam. Sang Hoa Kỳ lần này, tôi gặp các thành viên Quốc hội Mỹ có cùng mối quan tâm, như dân biểu Joe Loefgren, Chris Smith, Loretta Sanchez, Susan Davis, và Frank Wolf. Họ là thành viên nhóm Vietnam Caucus trong Quốc hội Mỹ. Chuyến đi nhằm thiết lập mối liên hệ để tôi tìm hiểu xem các chính trị gia tại Hoa Kỳ đã có những hoạt động gì đối với tình trạng vi phạm nhân quyền, giới hạn tự do internet, và ngăn cản các quyền tự do căn bản của người dân tại Việt Nam để coi chúng tôi có thể hợp tác với nhau ra sao hầu có được một tiếng quốc tế mạnh mẽ thúc đẩy Việt Nam cải thiện nhân quyền.
VOA: Ông có thể cho biết các chính trị gia tại Canada đã có những hoạt động ra sao liên quan đến vấn nhân quyền của Việt Nam?
Dân biểu Oliphant: Chúng tôi đi sau so với những gì các chính trị gia Hoa Kỳ đang làm. Chúng tôi có nêu lên vấn đề này nhưng trong các phạm vi nhỏ hẹp. Mới đây tôi vận động Quốc hội Canada nghiên cứu về tình trạng đàn áp đang tiếp diễn ở Việt Nam, nạn vi phạm quyền tự do ngôn luận, lập hội, và tự do internet, cũng như bắt bớ các nhà hoạt động và những người bất đồng chính kiến. Đề nghị của tôi đã được chấp thuận và hiện đang nằm trong nghị trình làm việc của Tiểu ban Nhân quyền Quốc tế tại Quốc hội Canada. Chúng tôi muốn thu hút sự chú ý của truyền thông và công luận quốc tế. Chính quyền Hà Nội cần phải biết là thế giới đang theo dõi sát cũng như rất quan tâm đến các vi phạm nhân quyền tại Việt Nam.
VOA: Vì sao ông quan tâm đến tình hình nhân quyền tại Việt Nam, mà không phải là một quốc gia nào khác?
Dân biểu Oliphant: Không phải đâu, tôi quan tâm đến nhân quyền của nhiều nước. Tôi tình cờ quen một số người và họ nêu vấn đề nhân quyền Việt Nam với tôi. Trong nhiều năm qua, tôi cũng đã lưu ý với chính quyền về tình trạng nhân quyền tại nhiều nơi. Địa phương tôi đại diện có rất ít người Việt sinh sống cho nên tôi lưu ý tới chuyện nhân quyền Việt Nam không phải là vì kiếm phiếu của cử tri. Lý do đơn giản là vì tôi cảm thấy vấn đề tại Châu Á chưa được quan tâm đúng mức. Hiện nay thế giới đang tập trung chú ý tới khu vực Trung Đông, nơi đang diễn ra các cuộc nổi dậy, hay nói đúng hơn là phong trào ủng hộ dân chủ. Vai trò của internet và các phương tiện truyền thông trong các phong trào này rất quan trọng. Qua đó, người dân có thể tổ chức, tập hợp được sức mạnh và biết rõ là mình không đơn độc. Các quốc gia độc tài đang giới hạn các phương tiện này, chẳng hạn như Việt Nam giới hạn Facebook, và điều này kìm hãm các cơ hội dân chủ. Vì vậy, muốn có dân chủ tại Việt Nam, cần phải chú ý tới các nền tảng như sự truyền thông. Cho nên, một trong những trọng tâm tôi lưu ý là quyền tự do internet và tiếp cận với các phương tiện truyền thông của người dân.
VOA: Theo ông, nhân quyền Việt Nam đóng vai trò quan trọng thế nào trong mối quan hệ với Canada và trong tiến triển của mối quan hệ đó?
Dân biểu Oliphant: Canada muốn có mối quan hệ hữu nghị với Việt Nam. Nói chuyện với bằng hữu thì dễ dàng hơn với kẻ thù. Cho nên, Canada tìm cách có mối quan hệ mậu dịch tốt với Việt Nam. Tại Cananda hiện có 180 ngàn người gốc Việt sinh sống, một con số đáng kể so với số dân của Canada. Cộng đồng Việt Nam tại Canada là nhóm thiểu số hội nhập rất tốt, đóng góp tích cực cho kinh tế, xã hội Canada. Nhìn chung, Canada có mối giao hảo với Việt Nam. Điều chúng tôi muốn làm là dùng mối bang giao này để giúp người dân tại Việt Nam được bảo vệ các quyền căn bản của con người như tự do bày tỏ quan điểm, tự do ngôn luận. Theo tôi, chính phủ Canada chưa mạnh mẽ trong việc liên kết mậu dịch với các yêu cầu đòi Việt Nam phải cải thiện nhân quyền. Và đây là một trong những mục tiêu mà tôi đang hướng tới.
VOA: Cũng trên tinh thần giao hảo giữa Hoa Kỳ hoặc Canada với Việt Nam, chính phủ Hà Nội xem những ai lên án nhân quyền của Việt Nam là can thiệp vào chuyện nội bộ và thiếu thiện chí. Ý kiến của ông thế nào?
Dân biểu Oliphant: Bất kỳ quốc gia nào cũng có quyền khẳng định chủ quyền và tôi hiểu là nước nào cũng có chủ quyền riêng. Thế nhưng, cộng đồng quốc tế có chung tuyên ngôn nhân quyền trên thế giới vượt ra ngoài biên giới hay lãnh thổ của các quốc gia. Các công dân trên thế giới này đều có quyền bình đẳng như nhau, cũng như có quyền trao đổi hoặc thể hiện quan điểm về các vi phạm nhân quyền. Việt Nam đã ký kết vào một số công ước quốc tế về nhân quyền. Chúng tôi không yêu cầu họ phải làm theo điều gì xa vời mà chỉ cần họ tuân theo công ước mà chính họ đã tự nguyện ký tên tham gia. Tôi cho rằng không nên tách rời mậu dịch và nhân quyền thành hai vấn đề riêng rẽ. Chúng tôi cố gắng liên kết hai vấn đề này lại một cách tích cực. Một chính phủ khả tín, tôn trọng nhân quyền sẽ mang lại một môi trường tốt cho hoạt động kinh doanh và điều này sẽ thu hút nhiều nguồn vốn nước ngoài hơn, tạo ra nhiều công ăn việc làm, giúp phát triển kinh tế cho Việt Nam.
VOA: Xin chân thành cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này.
Trà Mi-VOA | Washington DC Thứ Sáu, 25 tháng 3 2011
Dân biểu Oliphant:"Chính quyền Hà Nội cần phải biết là thế giới đang theo dõi sát cũng như rất quan tâm đến các vi phạm nhân quyền tại Việt Nam."
Dân biểu Oliphant: Là dân biểu trong Quốc hội Canada, tôi làm việc với một nhóm người ở Canada có quan tâm đến tình hình nhân quyền tại Việt Nam. Sang Hoa Kỳ lần này, tôi gặp các thành viên Quốc hội Mỹ có cùng mối quan tâm, như dân biểu Joe Loefgren, Chris Smith, Loretta Sanchez, Susan Davis, và Frank Wolf. Họ là thành viên nhóm Vietnam Caucus trong Quốc hội Mỹ. Chuyến đi nhằm thiết lập mối liên hệ để tôi tìm hiểu xem các chính trị gia tại Hoa Kỳ đã có những hoạt động gì đối với tình trạng vi phạm nhân quyền, giới hạn tự do internet, và ngăn cản các quyền tự do căn bản của người dân tại Việt Nam để coi chúng tôi có thể hợp tác với nhau ra sao hầu có được một tiếng quốc tế mạnh mẽ thúc đẩy Việt Nam cải thiện nhân quyền.
VOA: Ông có thể cho biết các chính trị gia tại Canada đã có những hoạt động ra sao liên quan đến vấn nhân quyền của Việt Nam?
Dân biểu Oliphant: Chúng tôi đi sau so với những gì các chính trị gia Hoa Kỳ đang làm. Chúng tôi có nêu lên vấn đề này nhưng trong các phạm vi nhỏ hẹp. Mới đây tôi vận động Quốc hội Canada nghiên cứu về tình trạng đàn áp đang tiếp diễn ở Việt Nam, nạn vi phạm quyền tự do ngôn luận, lập hội, và tự do internet, cũng như bắt bớ các nhà hoạt động và những người bất đồng chính kiến. Đề nghị của tôi đã được chấp thuận và hiện đang nằm trong nghị trình làm việc của Tiểu ban Nhân quyền Quốc tế tại Quốc hội Canada. Chúng tôi muốn thu hút sự chú ý của truyền thông và công luận quốc tế. Chính quyền Hà Nội cần phải biết là thế giới đang theo dõi sát cũng như rất quan tâm đến các vi phạm nhân quyền tại Việt Nam.
VOA: Vì sao ông quan tâm đến tình hình nhân quyền tại Việt Nam, mà không phải là một quốc gia nào khác?
Dân biểu Oliphant: Không phải đâu, tôi quan tâm đến nhân quyền của nhiều nước. Tôi tình cờ quen một số người và họ nêu vấn đề nhân quyền Việt Nam với tôi. Trong nhiều năm qua, tôi cũng đã lưu ý với chính quyền về tình trạng nhân quyền tại nhiều nơi. Địa phương tôi đại diện có rất ít người Việt sinh sống cho nên tôi lưu ý tới chuyện nhân quyền Việt Nam không phải là vì kiếm phiếu của cử tri. Lý do đơn giản là vì tôi cảm thấy vấn đề tại Châu Á chưa được quan tâm đúng mức. Hiện nay thế giới đang tập trung chú ý tới khu vực Trung Đông, nơi đang diễn ra các cuộc nổi dậy, hay nói đúng hơn là phong trào ủng hộ dân chủ. Vai trò của internet và các phương tiện truyền thông trong các phong trào này rất quan trọng. Qua đó, người dân có thể tổ chức, tập hợp được sức mạnh và biết rõ là mình không đơn độc. Các quốc gia độc tài đang giới hạn các phương tiện này, chẳng hạn như Việt Nam giới hạn Facebook, và điều này kìm hãm các cơ hội dân chủ. Vì vậy, muốn có dân chủ tại Việt Nam, cần phải chú ý tới các nền tảng như sự truyền thông. Cho nên, một trong những trọng tâm tôi lưu ý là quyền tự do internet và tiếp cận với các phương tiện truyền thông của người dân.
VOA: Theo ông, nhân quyền Việt Nam đóng vai trò quan trọng thế nào trong mối quan hệ với Canada và trong tiến triển của mối quan hệ đó?
Dân biểu Oliphant: Canada muốn có mối quan hệ hữu nghị với Việt Nam. Nói chuyện với bằng hữu thì dễ dàng hơn với kẻ thù. Cho nên, Canada tìm cách có mối quan hệ mậu dịch tốt với Việt Nam. Tại Cananda hiện có 180 ngàn người gốc Việt sinh sống, một con số đáng kể so với số dân của Canada. Cộng đồng Việt Nam tại Canada là nhóm thiểu số hội nhập rất tốt, đóng góp tích cực cho kinh tế, xã hội Canada. Nhìn chung, Canada có mối giao hảo với Việt Nam. Điều chúng tôi muốn làm là dùng mối bang giao này để giúp người dân tại Việt Nam được bảo vệ các quyền căn bản của con người như tự do bày tỏ quan điểm, tự do ngôn luận. Theo tôi, chính phủ Canada chưa mạnh mẽ trong việc liên kết mậu dịch với các yêu cầu đòi Việt Nam phải cải thiện nhân quyền. Và đây là một trong những mục tiêu mà tôi đang hướng tới.
VOA: Cũng trên tinh thần giao hảo giữa Hoa Kỳ hoặc Canada với Việt Nam, chính phủ Hà Nội xem những ai lên án nhân quyền của Việt Nam là can thiệp vào chuyện nội bộ và thiếu thiện chí. Ý kiến của ông thế nào?
Dân biểu Oliphant: Bất kỳ quốc gia nào cũng có quyền khẳng định chủ quyền và tôi hiểu là nước nào cũng có chủ quyền riêng. Thế nhưng, cộng đồng quốc tế có chung tuyên ngôn nhân quyền trên thế giới vượt ra ngoài biên giới hay lãnh thổ của các quốc gia. Các công dân trên thế giới này đều có quyền bình đẳng như nhau, cũng như có quyền trao đổi hoặc thể hiện quan điểm về các vi phạm nhân quyền. Việt Nam đã ký kết vào một số công ước quốc tế về nhân quyền. Chúng tôi không yêu cầu họ phải làm theo điều gì xa vời mà chỉ cần họ tuân theo công ước mà chính họ đã tự nguyện ký tên tham gia. Tôi cho rằng không nên tách rời mậu dịch và nhân quyền thành hai vấn đề riêng rẽ. Chúng tôi cố gắng liên kết hai vấn đề này lại một cách tích cực. Một chính phủ khả tín, tôn trọng nhân quyền sẽ mang lại một môi trường tốt cho hoạt động kinh doanh và điều này sẽ thu hút nhiều nguồn vốn nước ngoài hơn, tạo ra nhiều công ăn việc làm, giúp phát triển kinh tế cho Việt Nam.
VOA: Xin chân thành cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này.
Toàn văn phát biểu nhậm chức của tân Tổng giám đốc FPT Trương Đình Anh
Chiều 25/3, ông Trương Đình Anh đã chính thức đảm
nhận chức vụ Tổng giám đốc của CTCP FPT.
Các Bạn FPT thân mến,
Hôm nay, tôi rất xúc động đứng đây với vinh dự và trách
nhiệm trở thành Tổng Giám đốc thứ ba của Tập đoàn FPT.
Tôi xin cám ơn Anh Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT - người anh
lớn đã liên tục truyền cảm hứng cho tôi. Anh là chỗ dựa
cho tôi trong những thời điểm khó khăn nhất.
Tôi xin cám ơn Anh Nguyễn Thành Nam - Tổng Giám đốc - người
đã tận tâm phục vụ và cống hiến cho FPT. Anh đã dìu dắt
tôi từ ngày đầu gia nhập FPT và đã đề cử tôi vào chức
vụ điều hành Tập đoàn.
Nhận nhiệm vụ Tổng Giám đốc, tôi ý thức chúng ta đang
đứng trước những khủng hoảng và thách thức to lớn.
Trong 4 năm qua, cuộc khủng hoảng tài chính trên quy mô toàn
cầu đã làm cho kinh tế đặc biệt khó khăn. Nhiều ngành
nghề, nhiều công ty đã bị đình đốn, bị thu hẹp hoạt
động, bị phá sản. Đối với FPT, nhiều hoạt động kinh doanh
chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tỷ giá, bởi thị trường,
bởi các nhà cung cấp và nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan
khác.
Bên cạnh đó, việc FPT niêm yết thành công trên sàn chứng
khoán vào 13/12/2006 đã đem lại thành công tài chính cho nhiều
cá nhân nhưng cũng dẫn tới nhiều hệ lụy. Các cán bộ điều
hành của chúng ta đã giàu lên nhanh chóng, đã trở thành những
tỷ phú. Khi đó, những đồng lương, thưởng trước đây hấp
dẫn thì nay chỉ còn là một con số nhỏ trong bảng tổng tài
sản.
Chúng ta nhìn nhận một thực tế là chúng ta ở nhà to hơn, đi
xe đẹp hơn, trong túi có nhiều tiền hơn nhưng lại mang trong
mình ít khát vọng hơn. Tinh thần chiến đấu của nhiều
người FPT đã bị giảm sút.
Chúng ta đã không kịp thời nâng cao được mục tiêu phát
triển của tổ chức, khát vọng của toàn thể đội ngũ. Chúng
ta đã không khuyến khích được nhiều thanh niên trẻ, tài năng
gia nhập FPT coi FPT là bệ phóng cho những ước mơ của mình.
Chúng ta đã không mạnh dạn đầu tư vào những hướng kinh
doanh mới, không quyết tâm mở rộng thị trường, không tin vào
việc có thể làm giàu bằng công nghệ, không gắng sức vượt
lên trên những khó khăn để giành lấy cơ hội.
Chúng ta tụt hậu trong nhiều lĩnh vực công nghệ mới.
Trong 5 năm qua, chỉ số tăng trưởng của FPT đã rơi xuống
dưới 20%/năm, trong nhiều trường hợp, sự tăng trưởng của
chúng ta có được là do lạm phát, do tỷ giá.
Các Bạn FPT thân mến,
Đã đến lúc FPT phải nhìn lại mình một cách toàn diện.
Đã đến lúc chúng ta phải hành động quyết liệt để tìm
lại những giá trị cốt lõi của mình.
Tinh thần FPT ở đâu? Văn hóa FPT ở đâu? Tình yêu FPT ở đâu?
Lòng tự trọng của chúng ta ở đâu? Khi chúng ta cứ dậm chân
tại chỗ, cứ thụt lùi, cứ nhìn thấy tên FPT thấp dần trong
các bảng xếp hạng.
Chúng ta phải xông lên với toàn bộ sức mạnh và sự khát khao
của mình.
Chúng ta phải hướng tới việc tăng trưởng lợi nhuận gấp 4
lần vào năm 2014.
Chúng ta phải biến chỉ tiêu tăng trưởng thành pháp lệnh. Ngay
trong năm nay, ngay trong quý tới đây, chúng ta phải hành động
để vươn tới mục tiêu tăng trưởng 30%/năm và đẩy tốc
độ tăng trưởng lên trên 40%/năm trong những năm tới.
Chúng ta phải cải cách chính sách lương, chính sách thưởng
để những công cụ này phục vụ đắc lực cho tăng trưởng.
Các chính sách này sẽ triệt để khuyến khích các hướng kinh
doanh mới, phương thức kinh doanh mới, thị trường mới, phát
triển những sản phẩm công nghệ mới.
Chúng ta khao khát có được những tài năng trẻ dốc sức phát
triển những sản phẩm Made by FPT. Chúng ta mong muốn có được
những sản phẩm công nghệ, những giải pháp công nghệ tầm
cỡ do FPT sở hữu. Muốn thế, chính sách của chúng ta phải
làm sao để những người sáng tạo ra những sản phẩm, giải
pháp đó phải trở nên thành đạt, giàu có. Chúng ta phải
đầu tư một cách mạnh mẽ vào công tác R&D.
Chúng ta phải không ngừng đề cao kỷ luật lao động, kỷ
luật thực hiện kế hoạch, cương quyết cắt giảm tất cả
những chi phí không cần thiết để tập trung mọi nguồn lực
cho tăng trưởng.
Chúng ta, mỗi cán bộ lãnh đạo của FPT cần liên tục tự
hỏi mình ngày hôm nay đã làm gì cho sự phát triển của FPT?
Những ai thấy rằng mình đến ngưỡng, không thể đóng góp cho
FPT tăng trưởng thì hãy mạnh dạn tiến cử những người thay
thế xứng đáng. Đó chính là cách chúng ta thể hiện tình yêu
và trách nhiệm đối với FPT.
Chúng ta phải coi mình đang sống trong thời chiến, tất cả
những gì cản trở phát triển chính là những lô cốt mà chúng
ta phải tiêu diệt nếu chúng ta còn muốn tồn tại như một FPT
mà chúng ta yêu quý và tự hào.
Suốt những năm qua, FPT đã trải qua nhiều bước thăng trầm,
nhiều thời điểm có tính quyết định đối với sự phát
triển. Trong những lúc khó khăn nhất, nhiều thế hệ người
FPT đã thể hiện sự đam mê cháy bỏng trong việc nghiên cứu,
phát triển, ứng dụng công nghệ, tuy có những lúc chúng ta
cũng đã từng buộc phải làm rất nhiều việc khác để sinh
tồn và tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ công nghệ của mình.
Hôm nay, tôi hy vọng sẽ là một thời điểm đáng nhớ khi
chúng ta đoàn kết, tập hợp toàn bộ lực lượng của mình cho
mục tiêu OneFPT - một FPT lấy công nghệ - thông tin - viễn
thông làm mũi nhọn và động lực phát triển.
Chúng ta phải bỏ đi những chia rẽ trong nội bộ.
Chúng ta phải đồng nhất về lợi ích phát triển.
Chúng ta phải biến các tài nguyên của toàn Tập đoàn phải
trở thành nguồn lực chung cho sự phát triển thay vì để cho
những tài nguyên ấy phân tán hay sử dụng lãng phí.
Chúng ta phải kết nối 12 ngàn Người FPT thực sự dưới một
mái nhà, như trong một đại gia đình, chúng ta là một thể
thống nhất OneFPT.
Cùng tất cả nhân lực, vật lực và những tiềm năng công
nghệ mà chúng ta đang sở hữu, chúng ta hoàn toàn có quyền tin
rằng trong một tương lai gần, chúng ta sẽ đưa đến mỗi gia
đình, mỗi cá nhân những sản phẩm chứa đựng những giá
trị công nghệ mà chúng ta đang xây dựng.
Chúng ta hướng tới cung ứng những giải pháp công nghệ để
giải quyết những bài toán quản lý tầm quốc gia, trợ giúp
cho Chính phủ có thể quản lý một cách hiệu quả hơn các
nguồn tài nguyên của đất nước, để mỗi người dân có
thể hưởng thụ nhiều lợi ích hơn từ các dịch vụ công đã
được điện tử hóa.
Chúng ta hướng tới việc phát triển hàng loạt các dịch vụ
nội dung số, mạng xã hội, giải trí, học tập trực tuyến.
Nhiều dịch vụ sẽ được tích hợp chặt chẽ vào các thiết
bị cầm tay, thiết bị để bàn mang thương hiệu FPT - các sản
phẩm đó sẽ là những cầu nối hữu hình giữa FPT và các
khách hàng của mình.
Chúng ta đang tạo ra những nền tảng phát triển các dịch vụ
không chỉ cho riêng mình mà còn hướng tới phục vụ cả cộng
đồng công nghệ và các đối tác. Chúng ta ý thức một cách
mạnh mẽ rằng khi huy động được sức mạnh của cả cộng
đồng thì mới có thể đáp ứng một cách đa dạng nhu cầu
khách hàng, làm cho cuộc sống của họ ngày càng tốt hơn,
tiện dụng hơn.
Chúng ta đang tổ chức những chuỗi đào tạo nhân lực với quy
mô Mega University theo những hình mẫu đào tạo kiểu mới nhằm
đem lại giá trị cao hơn cho nguồn nhân lực Việt Nam trong
cuộc cạnh tranh nhân lực toàn cầu mà Đảng và Nhà nước ta
đang phát động. Chúng ta sẽ không ngừng tìm kiếm cơ hội
đầu ra cho hàng trăm ngàn sinh viên, học viên trong mạng lưới
cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp.
Chúng ta mong muốn không chỉ gia công xuất khẩu phần mềm mà
hy vọng vào một ngày không xa, nhiều quá trình hoạt động kinh
tế, xã hội ở những quốc gia phát triển sẽ do người Việt
Nam chúng ta, ngồi tại Việt Nam đáp ứng thông qua các hệ
thống dịch vụ BPO. Chúng ta ý thức rõ trách nhiệm của mình
phải tham gia một cách tích cực vào định hướng đưa Việt
Nam thành Nước mạnh về CNTT.
Chúng ta đang hướng tới cung cấp những kết nối tốc độ
siêu cao đến mỗi cá nhân, mỗi hộ gia đình để người dân
được hưởng thụ nhiều dịch vụ điện tử hóa, cá nhân
hóa. Những kết nối đó cung ứng cho mỗi cá nhân tốc độ
truy cập Internet cao đáng ngạc nhiên mà vài năm trước đây
thôi có thể đủ cung cấp cho cả một tỉnh/thành phố. Chúng
ta muốn dịch vụ của mình có mặt trên mỗi màn hình mà khách
hàng xem, bấm, truy cập, hưởng thụ.
Chúng ta còn muốn rất nhiều thứ nếu mỗi thành viên FPT đều
tràn đầy khát vọng và đồng tâm hiệp lực thực hiện.
Hơn bao giờ hết, chúng ta phải vượt qua những thách thức,
phải đổi mới, phải vươn lên những đỉnh cao mới, phải
thoát khỏi bóng hào quang quá khứ. Những thách thức đó chính
là điều mà mỗi Người FPT mong muốn được đối diện,
được trải nghiệm, được thể hiện hết phẩm chất cá nhân
của mình.
Với trách nhiệm mà HĐQT, Ban Lãnh đạo giao phó, tôi xin hứa
sẽ cống hiến hết sức mình, không khoan nhượng, không thỏa
hiệp để xây dựng FPT thành một Tập đoàn toàn cầu hàng
đầu ở Việt Nam.
Tôi cam kết sẽ tạo ra môi trường làm việc tốt nhất, chính
sách đãi ngộ tốt nhất, cơ hội phát triển tốt nhất để
mỗi chúng ta có thể yên lòng cống hiến lâu dài cho FPT.
Để làm được những điều đó, tôi mong muốn nhận được
sự ủng hộ của toàn thể Các Bạn để cùng xây dựng OneFPT
và thông qua đó mỗi chúng ta sẽ tìm được sự nghiệp xứng
đáng cho cá nhân mình cùng với sự thành công của FPT.
Xin chân thành cám ơn.
Trương Đình Anh
nhận chức vụ Tổng giám đốc của CTCP FPT.
Các Bạn FPT thân mến,
Hôm nay, tôi rất xúc động đứng đây với vinh dự và trách
nhiệm trở thành Tổng Giám đốc thứ ba của Tập đoàn FPT.
Tôi xin cám ơn Anh Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT - người anh
lớn đã liên tục truyền cảm hứng cho tôi. Anh là chỗ dựa
cho tôi trong những thời điểm khó khăn nhất.
Tôi xin cám ơn Anh Nguyễn Thành Nam - Tổng Giám đốc - người
đã tận tâm phục vụ và cống hiến cho FPT. Anh đã dìu dắt
tôi từ ngày đầu gia nhập FPT và đã đề cử tôi vào chức
vụ điều hành Tập đoàn.
Chúng ta đang ở đâu?
Nhận nhiệm vụ Tổng Giám đốc, tôi ý thức chúng ta đang
đứng trước những khủng hoảng và thách thức to lớn.
Trong 4 năm qua, cuộc khủng hoảng tài chính trên quy mô toàn
cầu đã làm cho kinh tế đặc biệt khó khăn. Nhiều ngành
nghề, nhiều công ty đã bị đình đốn, bị thu hẹp hoạt
động, bị phá sản. Đối với FPT, nhiều hoạt động kinh doanh
chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tỷ giá, bởi thị trường,
bởi các nhà cung cấp và nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan
khác.
Bên cạnh đó, việc FPT niêm yết thành công trên sàn chứng
khoán vào 13/12/2006 đã đem lại thành công tài chính cho nhiều
cá nhân nhưng cũng dẫn tới nhiều hệ lụy. Các cán bộ điều
hành của chúng ta đã giàu lên nhanh chóng, đã trở thành những
tỷ phú. Khi đó, những đồng lương, thưởng trước đây hấp
dẫn thì nay chỉ còn là một con số nhỏ trong bảng tổng tài
sản.
Chúng ta nhìn nhận một thực tế là chúng ta ở nhà to hơn, đi
xe đẹp hơn, trong túi có nhiều tiền hơn nhưng lại mang trong
mình ít khát vọng hơn. Tinh thần chiến đấu của nhiều
người FPT đã bị giảm sút.
Chúng ta đã không kịp thời nâng cao được mục tiêu phát
triển của tổ chức, khát vọng của toàn thể đội ngũ. Chúng
ta đã không khuyến khích được nhiều thanh niên trẻ, tài năng
gia nhập FPT coi FPT là bệ phóng cho những ước mơ của mình.
Chúng ta đã không mạnh dạn đầu tư vào những hướng kinh
doanh mới, không quyết tâm mở rộng thị trường, không tin vào
việc có thể làm giàu bằng công nghệ, không gắng sức vượt
lên trên những khó khăn để giành lấy cơ hội.
Chúng ta tụt hậu trong nhiều lĩnh vực công nghệ mới.
Trong 5 năm qua, chỉ số tăng trưởng của FPT đã rơi xuống
dưới 20%/năm, trong nhiều trường hợp, sự tăng trưởng của
chúng ta có được là do lạm phát, do tỷ giá.
Chúng ta muốn gì?
Các Bạn FPT thân mến,
Đã đến lúc FPT phải nhìn lại mình một cách toàn diện.
Đã đến lúc chúng ta phải hành động quyết liệt để tìm
lại những giá trị cốt lõi của mình.
Tinh thần FPT ở đâu? Văn hóa FPT ở đâu? Tình yêu FPT ở đâu?
Lòng tự trọng của chúng ta ở đâu? Khi chúng ta cứ dậm chân
tại chỗ, cứ thụt lùi, cứ nhìn thấy tên FPT thấp dần trong
các bảng xếp hạng.
Chúng ta phải xông lên với toàn bộ sức mạnh và sự khát khao
của mình.
Chúng ta phải hướng tới việc tăng trưởng lợi nhuận gấp 4
lần vào năm 2014.
Chúng ta phải biến chỉ tiêu tăng trưởng thành pháp lệnh. Ngay
trong năm nay, ngay trong quý tới đây, chúng ta phải hành động
để vươn tới mục tiêu tăng trưởng 30%/năm và đẩy tốc
độ tăng trưởng lên trên 40%/năm trong những năm tới.
Chúng ta phải cải cách chính sách lương, chính sách thưởng
để những công cụ này phục vụ đắc lực cho tăng trưởng.
Các chính sách này sẽ triệt để khuyến khích các hướng kinh
doanh mới, phương thức kinh doanh mới, thị trường mới, phát
triển những sản phẩm công nghệ mới.
Chúng ta khao khát có được những tài năng trẻ dốc sức phát
triển những sản phẩm Made by FPT. Chúng ta mong muốn có được
những sản phẩm công nghệ, những giải pháp công nghệ tầm
cỡ do FPT sở hữu. Muốn thế, chính sách của chúng ta phải
làm sao để những người sáng tạo ra những sản phẩm, giải
pháp đó phải trở nên thành đạt, giàu có. Chúng ta phải
đầu tư một cách mạnh mẽ vào công tác R&D.
Chúng ta phải không ngừng đề cao kỷ luật lao động, kỷ
luật thực hiện kế hoạch, cương quyết cắt giảm tất cả
những chi phí không cần thiết để tập trung mọi nguồn lực
cho tăng trưởng.
Chúng ta, mỗi cán bộ lãnh đạo của FPT cần liên tục tự
hỏi mình ngày hôm nay đã làm gì cho sự phát triển của FPT?
Những ai thấy rằng mình đến ngưỡng, không thể đóng góp cho
FPT tăng trưởng thì hãy mạnh dạn tiến cử những người thay
thế xứng đáng. Đó chính là cách chúng ta thể hiện tình yêu
và trách nhiệm đối với FPT.
Chúng ta phải coi mình đang sống trong thời chiến, tất cả
những gì cản trở phát triển chính là những lô cốt mà chúng
ta phải tiêu diệt nếu chúng ta còn muốn tồn tại như một FPT
mà chúng ta yêu quý và tự hào.
OneFPT?
Suốt những năm qua, FPT đã trải qua nhiều bước thăng trầm,
nhiều thời điểm có tính quyết định đối với sự phát
triển. Trong những lúc khó khăn nhất, nhiều thế hệ người
FPT đã thể hiện sự đam mê cháy bỏng trong việc nghiên cứu,
phát triển, ứng dụng công nghệ, tuy có những lúc chúng ta
cũng đã từng buộc phải làm rất nhiều việc khác để sinh
tồn và tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ công nghệ của mình.
Hôm nay, tôi hy vọng sẽ là một thời điểm đáng nhớ khi
chúng ta đoàn kết, tập hợp toàn bộ lực lượng của mình cho
mục tiêu OneFPT - một FPT lấy công nghệ - thông tin - viễn
thông làm mũi nhọn và động lực phát triển.
Chúng ta phải bỏ đi những chia rẽ trong nội bộ.
Chúng ta phải đồng nhất về lợi ích phát triển.
Chúng ta phải biến các tài nguyên của toàn Tập đoàn phải
trở thành nguồn lực chung cho sự phát triển thay vì để cho
những tài nguyên ấy phân tán hay sử dụng lãng phí.
Chúng ta phải kết nối 12 ngàn Người FPT thực sự dưới một
mái nhà, như trong một đại gia đình, chúng ta là một thể
thống nhất OneFPT.
Chúng ta hướng tới đâu?
Cùng tất cả nhân lực, vật lực và những tiềm năng công
nghệ mà chúng ta đang sở hữu, chúng ta hoàn toàn có quyền tin
rằng trong một tương lai gần, chúng ta sẽ đưa đến mỗi gia
đình, mỗi cá nhân những sản phẩm chứa đựng những giá
trị công nghệ mà chúng ta đang xây dựng.
Chúng ta hướng tới cung ứng những giải pháp công nghệ để
giải quyết những bài toán quản lý tầm quốc gia, trợ giúp
cho Chính phủ có thể quản lý một cách hiệu quả hơn các
nguồn tài nguyên của đất nước, để mỗi người dân có
thể hưởng thụ nhiều lợi ích hơn từ các dịch vụ công đã
được điện tử hóa.
Chúng ta hướng tới việc phát triển hàng loạt các dịch vụ
nội dung số, mạng xã hội, giải trí, học tập trực tuyến.
Nhiều dịch vụ sẽ được tích hợp chặt chẽ vào các thiết
bị cầm tay, thiết bị để bàn mang thương hiệu FPT - các sản
phẩm đó sẽ là những cầu nối hữu hình giữa FPT và các
khách hàng của mình.
Chúng ta đang tạo ra những nền tảng phát triển các dịch vụ
không chỉ cho riêng mình mà còn hướng tới phục vụ cả cộng
đồng công nghệ và các đối tác. Chúng ta ý thức một cách
mạnh mẽ rằng khi huy động được sức mạnh của cả cộng
đồng thì mới có thể đáp ứng một cách đa dạng nhu cầu
khách hàng, làm cho cuộc sống của họ ngày càng tốt hơn,
tiện dụng hơn.
Chúng ta đang tổ chức những chuỗi đào tạo nhân lực với quy
mô Mega University theo những hình mẫu đào tạo kiểu mới nhằm
đem lại giá trị cao hơn cho nguồn nhân lực Việt Nam trong
cuộc cạnh tranh nhân lực toàn cầu mà Đảng và Nhà nước ta
đang phát động. Chúng ta sẽ không ngừng tìm kiếm cơ hội
đầu ra cho hàng trăm ngàn sinh viên, học viên trong mạng lưới
cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp.
Chúng ta mong muốn không chỉ gia công xuất khẩu phần mềm mà
hy vọng vào một ngày không xa, nhiều quá trình hoạt động kinh
tế, xã hội ở những quốc gia phát triển sẽ do người Việt
Nam chúng ta, ngồi tại Việt Nam đáp ứng thông qua các hệ
thống dịch vụ BPO. Chúng ta ý thức rõ trách nhiệm của mình
phải tham gia một cách tích cực vào định hướng đưa Việt
Nam thành Nước mạnh về CNTT.
Chúng ta đang hướng tới cung cấp những kết nối tốc độ
siêu cao đến mỗi cá nhân, mỗi hộ gia đình để người dân
được hưởng thụ nhiều dịch vụ điện tử hóa, cá nhân
hóa. Những kết nối đó cung ứng cho mỗi cá nhân tốc độ
truy cập Internet cao đáng ngạc nhiên mà vài năm trước đây
thôi có thể đủ cung cấp cho cả một tỉnh/thành phố. Chúng
ta muốn dịch vụ của mình có mặt trên mỗi màn hình mà khách
hàng xem, bấm, truy cập, hưởng thụ.
Chúng ta còn muốn rất nhiều thứ nếu mỗi thành viên FPT đều
tràn đầy khát vọng và đồng tâm hiệp lực thực hiện.
Hơn bao giờ hết, chúng ta phải vượt qua những thách thức,
phải đổi mới, phải vươn lên những đỉnh cao mới, phải
thoát khỏi bóng hào quang quá khứ. Những thách thức đó chính
là điều mà mỗi Người FPT mong muốn được đối diện,
được trải nghiệm, được thể hiện hết phẩm chất cá nhân
của mình.
Với trách nhiệm mà HĐQT, Ban Lãnh đạo giao phó, tôi xin hứa
sẽ cống hiến hết sức mình, không khoan nhượng, không thỏa
hiệp để xây dựng FPT thành một Tập đoàn toàn cầu hàng
đầu ở Việt Nam.
Tôi cam kết sẽ tạo ra môi trường làm việc tốt nhất, chính
sách đãi ngộ tốt nhất, cơ hội phát triển tốt nhất để
mỗi chúng ta có thể yên lòng cống hiến lâu dài cho FPT.
Để làm được những điều đó, tôi mong muốn nhận được
sự ủng hộ của toàn thể Các Bạn để cùng xây dựng OneFPT
và thông qua đó mỗi chúng ta sẽ tìm được sự nghiệp xứng
đáng cho cá nhân mình cùng với sự thành công của FPT.
Xin chân thành cám ơn.
Trương Đình Anh
"Người dấu mặt" trong phong trào dân chủ Việt Nam
Hiền Lương -
chủ
1. Cách mạng Hoa Lài đã thành công vang dội ở
Tunisia, Ai Cập và tiếp tục bùng phát mạnh mẽ, tích cực
tại nhiều quốc gia Bắc Phi, Trung Đông. Các bạn trẻ và nhân
dân Ai Cập sẽ không bao giờ quên được công lao to lớn của
"Người giấu mặt" trong cách mạng hoa Lài. "Người giấu
mặt" được ký giả Mike Giglio đặt cho anh Wael Ghonim trong bài
viết "Người giấu mặt khơi mào cuộc biểu tình Ai
Cập" đăng trên tờ Newsweek, được Như Nguyệt chuyển
ngữ đăng trên Tuần Việt Nam (Vietnamnet.vn) ngày 15/2/2011. Mặc
dù không giữ vai trò thủ lãnh, chỉ là một người đàn ông
bình thường, 30 tuổi, cha của hai đứa con, "Người giấu
mặt" đã sử dụng mạng xã hội facebook nhanh chóng liên kết
các bạn trẻ và người dân Ai Câp cùng xuống đường, sát
cánh bên nhau lật đổ độc tài, tham nhũng, khôi phục những
giá trị dân chủ cho người dân Ai Cập.
Đọc xong bài báo, bên cạnh sự thán phục tinh thần nhiệt
huyết, sự thông minh của anh Wael Ghonim, hồi ức về anh Trần
Huỳnh Duy Thức bỗng dưng trở lại trong tôi. Tôi còn nhớ, vào
thời điểm cuối năm 2007, khi thị trường chứng khoán Việt
Nam bùng phát, thu hút hầu hết các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước tham gia, những người nội trợ cũng "đánh" chứng
khoán, nhà nhà chứng khoán, người người chứng khoán, thì
trên Blog Trần Đông Chấn xuất hiện bài viết "Việt Nam
đồng đang ở đâu và sẽ về đâu". Bài viết đã phân
tích, chỉ cho mọi người thấy được bản chất của "nhóm
lợi ích" - tác nhân bơm căng quả bóng chứng khoán nhằm
trục lợi và khi xì hơi, người bị khốn khổ chính là nhân
dân lao động, viên chức thường trong bộ máy nhà nước vì
hám lợi, trót ném tiền vào chứng khoán. Sức sống của bài
viết đã được trải nghiệm từ thực tế chứng khoán Việt
Nam (xì hơi vào cuối năm 2007), đã làm cho Blog Trần Đông Chấn
có số lượng người truy cập cao nhất nước (trên 4 triệu
lượt). Lúc bấy giờ, tôi cũng như bao nhiêu bạn trẻ khác
khát khao được gặp "bác" Trần Đông Chấn. Sau này, khi anh
Trần Huỳnh Duy Thức, luật sư Lê Công Định, thạc sỹ Nguyễn
Tiến Trung cùng bị bắt (tháng 7/2008), các bạn trẻ sửng sốt
khi biết tin anh Thức chính là chủ nhân của ba Blog nổi tiếng
là Trần Đông Chấn, Change Wee Need và Psonkhanh. Có thể nói,
giữa anh Wael Ghonim ở Ai Cập và anh Trần Huỳnh Duy Thức ở
Việt Nam có nhiều điểm tương đồng. Các anh đều là chuyên
gia công nghệ thông tin: Wael Ghonim là Giám đốc Marketing Khu vực
Trung Đông và Bắc Phi của Google (Google MENA), anh Thức là Tổng
giám đốc công ty Internet Một Kết Nối. Cả hai đều hoạt
động giấu mặt trên mạng, anh wael Ghonim sử dụng bí danh
"ElShaheeed" (trong tiếng Ả-rập có nghĩa là "người tử vì
đạo"), anh Thức là Trần Đông Chấn (Chấn có nghĩa là thay
đổi). Cái giống nhau đáng để mọi người trân trọng là các
anh đều đánh giá mình là những con người bình thường. Phát
biểu trong ngày được phóng thích, Ghonim cho rằng: "Thực
tế, tôi chỉ làm điều đơn giản nhất, đó là viết. Đến
cuối cùng, thành công có được là nhờ sức mạnh của quần
chúng". Các anh đều hướng về quần chúng, anh Wael Ghonim
chọn khẩu hiệu "Tất cả chúng ta là Khaled Said" (We are
All Khaled Said), đó là tên trang mạng xã hội Facebook đã trở
thành nơi phát động cuộc biểu tình lịch sử diễn ra cuối
tháng 1 - đầu tháng 2/2011. Tên của nó được đặt để
tưởng niệm một blogger đã bị cảnh sát thành phố Alexandria
bắt giữ và đánh đến chết chỉ vì dám tung lên mạng đoạn
băng video tố giác cảnh sát Ai Cập chia nhau chiến lợi phẩm
sau khi bắt một vụ buôn lậu ma túy. Anh Thức cũng vậy, khẩu
hiệu của anh thể hiện khát vọng của quảng đại nhân dân
Việt Nam, cũng chính là khẩu hiệu tranh cử của Tổng thống
Hoa Kỳ Obama: Change We Need.
2. Vấn đề đáng để các bạn trẻ Việt Nam
chúng ta bàn luận đó là điểm khác biệt tạm thời (chỉ tạm
thời thôi) giữa anh Thức và Wael Ghonim: thành công và chưa
thành công; vai trò của "người giấu mặt" trong cuộc cách
mạng hoa Sen, Đào, Mai hay Trống Đồng trong tương lai tại Việt
Nam mà nhiều bạn đã đề cập trên mạng. Để có được sự
thành công, cũng như những sự kiện khác, cách mạng dân chủ
Việt Nam cần hội đủ các yếu tố theo quan niệm của người
phương Đông: thiên thời, địa lợi và nhân hòa.
Thứ nhất, về thiên thời. Về vấn đề này, chúng ta
có thể khẳng định độc tài chuyên chế, tham nhũng từ lâu
được nhận diện là một thể chế lạc hậu, nhân loại lên
án, tìm cách loại trừ. Độc tài, chuyên chế gắn liền với
tham nhũng, gieo rắc bất công, phản dân chủ, kìm hãm sự phát
triển của xã hội, tất yếu bị quần chúng đứng lên lật
đổ. Cách mạng Hoa Lài ở Bắc Phi và Trung Đông đang tiếp
diễn, cùng với các cuộc cách mạng hoa Tuy Líp, Cam, Nhung đã
diễn ra trước đó, tạo ra niềm tin mãnh liệt cho các nhà dân
chủ, bạn trẻ Việt Nam. Mặt khác, ngày nay, nhân dân bị áp
bức trên thế giới đã có vũ khí cực kỳ quan trọng để
loại trừ độc tài đó là mạng xã hội. Các thành tố tạo ra
cuộc cách mạng thần kỳ của nhân dân Tunisia, Ai Cập chính là
sự mục ruỗng, thối nát trong lòng xã hội được quản trị
bởi sự độc đoán, tham nhũng; sự kết nối hữu hiệu quần
chúng qua Internet. Liên hệ Việt Nam, bên cạnh Facebook, hàng
loạt mạng nội địa ra đời như Zing Me, GoOnline, Yume,
tamtay.net, CyberWorld, Kunkun,... trong đó Zing Me được đánh giá
đang cạnh tranh quyết liệt với Facebook, nhanh chóng chạy đua
các ứng dụng có thông báo dạng "feed" giữa nhóm bạn bè.
Gần đây, FPT Online tung ra bản beta mạng xã hội banbe.net. Ông
Vương Quang Khải, Phó Giám đốc Công ty VNG, trưởng Dự án Zing
Me cho biết, hiện nay có khoảng 40% dân số Internet Việt Nam
đang sử dụng các dịch vụ mạng xã hội. Con số này không
biến động nhiều so với các năm trước, nhưng về hành vi sử
dụng đã có sự thay đổi lớn. Thói quen của người dùng
chuyển từ những nhu cầu cơ bản ban đầu như viết blog, chơi
game, sang những hoạt động hoàn toàn mới như chia sẻ trạng
thái (status), ảnh (photo). Tỉ lệ người sử dụng mạng xã
hội từ điện thoại di động cũng tăng lên rất nhanh, điều
này phù hợp với xu hướng phát triển của hạ tầng 3G tại
Việt Nam. Chính vì thế, năm 2010, được đánh giá có nhiều
biến động đối với thị trường mạng xã hội Việt Nam. Theo
dự báo của các chuyên gia mạng, năm 2011, Việt Nam tiếp tục
bùng nổ mạng xã hội. Và như vậy, "người giấu mặt"
hoạt động dân chủ trên mạng xã hội tại Việt Nam càng có
đất để sống.
Thứ hai, về địa lợi. Sau 30 đảng CSVN thực hiện
chính sách Đổi Mới, bộ mặt xã hội Việt Nam có nhiều thay
đổi. Bên cạnh những thành tựu kinh tế quan trọng đã đạt
được, mặc dù không còn nằm trong danh sách các nước nghèo,
nhưng xã hội Việt Nam đang tiếp tục đối phó với nhiều
thách thức nghiêm trọng về cải cách giáo dục, luật pháp;
nạn tham nhũng, tội phạm có tổ chức tràn lan; cấu trúc nền
kinh tế chưa phù hợp với tăng trưởng, gần đây là lạm
phát, việc làm cho thanh niên và đặc biệt là sự chi phối
của yếu tố Trung Quốc và Mỹ. Như chúng ta đã biết, cuối
năm 2007, khi Trung Quốc tuyên bố thành lập thành phố hành
chính cấp huyện Tam Sa bao gồm quần đảo Hoàng Sa của Việt
Nam, thuộc tỉnh Hải Nam, một số "người dấu mặt" diễn
đàn X-Cafevn.org, Câu lạc bộ nhà báo tự do, thongtanxavanganh,…
đã lên tiếng kêu gọi thanh niên, sinh viên học sinh, văn nghệ
sỹ, trí thức xuống đường biểu tình chống Trung Quốc, phản
đối lễ rước đuốc Olimpic Bắc Kinh 2008 đi qua thành phố Hồ
Chí Minh. Thông điệp chống Trung Quốc đã được một số bạn
học sinh, sinh viên, trí thức văn nghệ sỹ ở Hà Nội và thành
phố Hồ Chí Minh hưởng ứng, xuống đường biểu tình trước
Sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội và Tổng lãnh sự của họ tại
thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó, khi Chính phủ Việt Nam quyết
định cho Trung Quốc thực hiện dự án Bauxite Tây Nguyên bất
chấp sự phản đối của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một số
tướng lĩnh và hàng ngàn trí thức trong và ngoài nước,
"người giấu mặt" có nick "Nhóm người Việt Yêu Nước"
đã kêu gọi các bạn trẻ mặc áo pull có các biểu ngữ phản
đối Bauxite Tây Nguyên, chống Trung Quốc. Nhưng kết cục,
người giấu mặt của nhóm Người Việt Yêu nước cũng chỉ
dừng lại ở mức độ cảnh tỉnh mọi người mà thôi. Trước
Đại hội đảng tòan quốc lần thứ XI, trên mạng xuất hiện
các bài viết nói về sự cần thiết phải sửa đổi Hiến
pháp 1992 của ông Nguyễn Văn An, nguyên chủ tịch Quốc hội
Việt Nam và ý kiến phê phán văn kiện Đại hội đảng toàn
quốc lần thứ XI của các ông Trần Phương, Vũ Khoan, nguyên
Phó Thủ tướng Việt Nam, nhiều nhà dân chủ Việt Nam vội
vàng đánh giá phong trào sẽ thêm nhiều thuận lợi. Rất tiếc,
anh em quên rằng những người này đã một thời đặc quyền
đặc lợi, được hưởng nhiều bổng lộc từ nhà cầm quyền.
Việc làm của họ, có thể do bị hụt hẩng khi mất quyền
lực, bất bình với số đương chức, nên đã góp ý "thẳng
thắn". Mặc dù là bất mãn, là người trong cuộc, nên những
ý kiến của họ rất sâu sắc, xứng đáng được để nhà
cầm quyền nghiên cứu điều chỉnh xã hội, tránh được sự
xung đột của dân chúng, phong trào dân chủ lợi hay hại, mọi
người tự phán quyết.
Thứ ba, yếu tố nhân hòa. Cả 03 yếu tố (hay là điều
kiện) thiên thời, địa lợi, nhân hòa cho sự thành công đều
quan trọng. Nhưng thiên thời không quan trọng bằng địa lợi,
mà địa lợi không quan trọng bằng nhân hoà. Nhân hoà là thế
nào? Nhân hoà là mọi người đều nhất trí. Nhân hoà là quan
trọng hơn hết. Như đã nêu trên, tại Việt Nam số người tham
gia mạng khá lớn, có không ít "người giấu mặt", tiêu
biểu là "Trần Đông Chấn" (Bloge cùng tên); "Hồ Gươm",
"Diên Vỹ"(trong X-cafevn),… nắm bắt được vấn đề
"nóng" của xã hội đương đại, phát ra lời kêu gọi trên
mạng, nhưng kết quả còn khiêm tốn, chưa đến mức độ để
được nhìn nhận là tập dượt. Từ góc độ này, chúng ta có
thể đánh giá, phong trào dân chủ dân chủ Việt Nam thiếu yếu
tố nhân hòa, xã hội Việt Nam hiện nay có thể chưa "nóng"
đến mức chỉ cần châm lửa là bùng cháy như ở các nước
Bắc Phi và Trung Đông và rất có thể các bạn trẻ và dân
chúng Việt Nam đã quá ngán ngẩm với những lời kêu gọi
biểu tình, xuống đường xuất hiện nhan nhản trên mạng của
các nhà dân chủ Việt Nam. Đã có một thời, tuổi trẻ và
những ai khát khao dân chủ Việt Nam rất vui khi cụ Hoàng Minh
Chính đứng ra tuyên bố thành lập phong trào dân chủ Việt Nam,
tập hợp anh chị em trong và ngoài nước đấu tranh đòi quyền
dân chủ đích thực cho nhân dân. Tuy nhiên, sau khi Cụ qua đời
(2008), yếu tố nhân hoà của phong trào gặp nhiều khó khăn.
Cứ mỗi lần có được thông tin nhà dân chủ này ăn chặn
tiền nhà dân chủ kia; một số ít nhà dân chủ "chống"
chính quyền nhằm mục đích được Mỹ xét cấp tị nạn chính
trị; hoặc viết bài bóc mẽ, hạ nhục nhau trên mạng; lớp
trẻ không thể không bi quan, lo lắng biết đến bao giờ phong
trào thoát khỏi khủng hoảng.
Có một ai đó đã từng viết trên mạng, nhận định rằng
phong trào dân chủ Việt Nam như chợ trời, ai cũng thích làm
lãnh đạo, thích tuyên bố này nọ. Chỉ riêng tổ chức Khối
8406 do anh Đỗ Nam Hải, linh mục Phan Văn Lợi, anh Nguyễn Chính
Kết đứng tên thôi, cũng đã có hàng trăm kháng thư, tuyên
bố, lời kêu gọi trên mạng. Đọc riết rồi cũng chán, nhiều
lúc nghĩ tiêu cực rằng sau khi cụ Chính qua đời, Công an đã
nắm và điều khiển phong trào; hoặc giả thiết các nhà dân
chủ cứ nằm im, chính quyền càng làm càn, quần chúng càng
uất ức, tự phát đứng lên làm các mạng giống như nhân dân
Tunisia, Ai Cập. Trong lúc suy tư vẩn vơ, Hiền Lương chợt nghĩ,
nếu đảng CSVN tiếp tục duy trì tình trạng xa rời dân, không
tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội,
không giữ được Hoàng Sa, Trường Sa, lòng dân bất ổn chồng
chất, được kết nối với nhau qua các trang mạng xã hội
Facebook, Zing Me, GoOnline, Yume, tamtay.net, CyberWorld, Kunkun,... bởi
những "người giấu mặt", chắc chắn Việt Nam sẽ có sự
thay đổi kỳ diệu bằng một cuộc cách mạng hoa Sen, hoa Mai,
hoa Đào hay Trống Đồng nào đó, giống như cách mạng hoa Lài
ở Tunisia, Ai Cập trong tương lai gần. Giả thiết cũng chỉ là
giả thiết, mong lắm thay hương Lài từ Bắc Phi sớm thổi vào
phong trào dân chủ Việt Nam một luồng không khí trẻ trung,
tràn đầy sức sống mới, thế hệ trẻ Việt Nam có nhiều
"người giấu mặt" tài năng và nhiệt huyết như anh Wael
Ghonim ở Ai Cập, tiếp bước anh Trần Hùynh Duy Thức, sớm tạo
ra đột biến cho dân chủ nước nhà.
Hiền Lương
Tác giả tự giới thiệu:
Hiền Lương là người yêu dân chủ, công tác trong ngành bưu
diện, cư ngụ tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã có một số bài
viết về dân chủ trên danchimviet.info, thongluan.org,...
Nói về vai trò của mạng xã hội trong cách mạng dân Hiền Lương là người yêu dân chủ, công tác trong ngành bưu
diện, cư ngụ tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã có một số bài
viết về dân chủ trên danchimviet.info, thongluan.org,...
chủ
1. Cách mạng Hoa Lài đã thành công vang dội ở
Tunisia, Ai Cập và tiếp tục bùng phát mạnh mẽ, tích cực
tại nhiều quốc gia Bắc Phi, Trung Đông. Các bạn trẻ và nhân
dân Ai Cập sẽ không bao giờ quên được công lao to lớn của
"Người giấu mặt" trong cách mạng hoa Lài. "Người giấu
mặt" được ký giả Mike Giglio đặt cho anh Wael Ghonim trong bài
viết "Người giấu mặt khơi mào cuộc biểu tình Ai
Cập" đăng trên tờ Newsweek, được Như Nguyệt chuyển
ngữ đăng trên Tuần Việt Nam (Vietnamnet.vn) ngày 15/2/2011. Mặc
dù không giữ vai trò thủ lãnh, chỉ là một người đàn ông
bình thường, 30 tuổi, cha của hai đứa con, "Người giấu
mặt" đã sử dụng mạng xã hội facebook nhanh chóng liên kết
các bạn trẻ và người dân Ai Câp cùng xuống đường, sát
cánh bên nhau lật đổ độc tài, tham nhũng, khôi phục những
giá trị dân chủ cho người dân Ai Cập.
Đọc xong bài báo, bên cạnh sự thán phục tinh thần nhiệt
huyết, sự thông minh của anh Wael Ghonim, hồi ức về anh Trần
Huỳnh Duy Thức bỗng dưng trở lại trong tôi. Tôi còn nhớ, vào
thời điểm cuối năm 2007, khi thị trường chứng khoán Việt
Nam bùng phát, thu hút hầu hết các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước tham gia, những người nội trợ cũng "đánh" chứng
khoán, nhà nhà chứng khoán, người người chứng khoán, thì
trên Blog Trần Đông Chấn xuất hiện bài viết "Việt Nam
đồng đang ở đâu và sẽ về đâu". Bài viết đã phân
tích, chỉ cho mọi người thấy được bản chất của "nhóm
lợi ích" - tác nhân bơm căng quả bóng chứng khoán nhằm
trục lợi và khi xì hơi, người bị khốn khổ chính là nhân
dân lao động, viên chức thường trong bộ máy nhà nước vì
hám lợi, trót ném tiền vào chứng khoán. Sức sống của bài
viết đã được trải nghiệm từ thực tế chứng khoán Việt
Nam (xì hơi vào cuối năm 2007), đã làm cho Blog Trần Đông Chấn
có số lượng người truy cập cao nhất nước (trên 4 triệu
lượt). Lúc bấy giờ, tôi cũng như bao nhiêu bạn trẻ khác
khát khao được gặp "bác" Trần Đông Chấn. Sau này, khi anh
Trần Huỳnh Duy Thức, luật sư Lê Công Định, thạc sỹ Nguyễn
Tiến Trung cùng bị bắt (tháng 7/2008), các bạn trẻ sửng sốt
khi biết tin anh Thức chính là chủ nhân của ba Blog nổi tiếng
là Trần Đông Chấn, Change Wee Need và Psonkhanh. Có thể nói,
giữa anh Wael Ghonim ở Ai Cập và anh Trần Huỳnh Duy Thức ở
Việt Nam có nhiều điểm tương đồng. Các anh đều là chuyên
gia công nghệ thông tin: Wael Ghonim là Giám đốc Marketing Khu vực
Trung Đông và Bắc Phi của Google (Google MENA), anh Thức là Tổng
giám đốc công ty Internet Một Kết Nối. Cả hai đều hoạt
động giấu mặt trên mạng, anh wael Ghonim sử dụng bí danh
"ElShaheeed" (trong tiếng Ả-rập có nghĩa là "người tử vì
đạo"), anh Thức là Trần Đông Chấn (Chấn có nghĩa là thay
đổi). Cái giống nhau đáng để mọi người trân trọng là các
anh đều đánh giá mình là những con người bình thường. Phát
biểu trong ngày được phóng thích, Ghonim cho rằng: "Thực
tế, tôi chỉ làm điều đơn giản nhất, đó là viết. Đến
cuối cùng, thành công có được là nhờ sức mạnh của quần
chúng". Các anh đều hướng về quần chúng, anh Wael Ghonim
chọn khẩu hiệu "Tất cả chúng ta là Khaled Said" (We are
All Khaled Said), đó là tên trang mạng xã hội Facebook đã trở
thành nơi phát động cuộc biểu tình lịch sử diễn ra cuối
tháng 1 - đầu tháng 2/2011. Tên của nó được đặt để
tưởng niệm một blogger đã bị cảnh sát thành phố Alexandria
bắt giữ và đánh đến chết chỉ vì dám tung lên mạng đoạn
băng video tố giác cảnh sát Ai Cập chia nhau chiến lợi phẩm
sau khi bắt một vụ buôn lậu ma túy. Anh Thức cũng vậy, khẩu
hiệu của anh thể hiện khát vọng của quảng đại nhân dân
Việt Nam, cũng chính là khẩu hiệu tranh cử của Tổng thống
Hoa Kỳ Obama: Change We Need.
2. Vấn đề đáng để các bạn trẻ Việt Nam
chúng ta bàn luận đó là điểm khác biệt tạm thời (chỉ tạm
thời thôi) giữa anh Thức và Wael Ghonim: thành công và chưa
thành công; vai trò của "người giấu mặt" trong cuộc cách
mạng hoa Sen, Đào, Mai hay Trống Đồng trong tương lai tại Việt
Nam mà nhiều bạn đã đề cập trên mạng. Để có được sự
thành công, cũng như những sự kiện khác, cách mạng dân chủ
Việt Nam cần hội đủ các yếu tố theo quan niệm của người
phương Đông: thiên thời, địa lợi và nhân hòa.
Thứ nhất, về thiên thời. Về vấn đề này, chúng ta
có thể khẳng định độc tài chuyên chế, tham nhũng từ lâu
được nhận diện là một thể chế lạc hậu, nhân loại lên
án, tìm cách loại trừ. Độc tài, chuyên chế gắn liền với
tham nhũng, gieo rắc bất công, phản dân chủ, kìm hãm sự phát
triển của xã hội, tất yếu bị quần chúng đứng lên lật
đổ. Cách mạng Hoa Lài ở Bắc Phi và Trung Đông đang tiếp
diễn, cùng với các cuộc cách mạng hoa Tuy Líp, Cam, Nhung đã
diễn ra trước đó, tạo ra niềm tin mãnh liệt cho các nhà dân
chủ, bạn trẻ Việt Nam. Mặt khác, ngày nay, nhân dân bị áp
bức trên thế giới đã có vũ khí cực kỳ quan trọng để
loại trừ độc tài đó là mạng xã hội. Các thành tố tạo ra
cuộc cách mạng thần kỳ của nhân dân Tunisia, Ai Cập chính là
sự mục ruỗng, thối nát trong lòng xã hội được quản trị
bởi sự độc đoán, tham nhũng; sự kết nối hữu hiệu quần
chúng qua Internet. Liên hệ Việt Nam, bên cạnh Facebook, hàng
loạt mạng nội địa ra đời như Zing Me, GoOnline, Yume,
tamtay.net, CyberWorld, Kunkun,... trong đó Zing Me được đánh giá
đang cạnh tranh quyết liệt với Facebook, nhanh chóng chạy đua
các ứng dụng có thông báo dạng "feed" giữa nhóm bạn bè.
Gần đây, FPT Online tung ra bản beta mạng xã hội banbe.net. Ông
Vương Quang Khải, Phó Giám đốc Công ty VNG, trưởng Dự án Zing
Me cho biết, hiện nay có khoảng 40% dân số Internet Việt Nam
đang sử dụng các dịch vụ mạng xã hội. Con số này không
biến động nhiều so với các năm trước, nhưng về hành vi sử
dụng đã có sự thay đổi lớn. Thói quen của người dùng
chuyển từ những nhu cầu cơ bản ban đầu như viết blog, chơi
game, sang những hoạt động hoàn toàn mới như chia sẻ trạng
thái (status), ảnh (photo). Tỉ lệ người sử dụng mạng xã
hội từ điện thoại di động cũng tăng lên rất nhanh, điều
này phù hợp với xu hướng phát triển của hạ tầng 3G tại
Việt Nam. Chính vì thế, năm 2010, được đánh giá có nhiều
biến động đối với thị trường mạng xã hội Việt Nam. Theo
dự báo của các chuyên gia mạng, năm 2011, Việt Nam tiếp tục
bùng nổ mạng xã hội. Và như vậy, "người giấu mặt"
hoạt động dân chủ trên mạng xã hội tại Việt Nam càng có
đất để sống.
Thứ hai, về địa lợi. Sau 30 đảng CSVN thực hiện
chính sách Đổi Mới, bộ mặt xã hội Việt Nam có nhiều thay
đổi. Bên cạnh những thành tựu kinh tế quan trọng đã đạt
được, mặc dù không còn nằm trong danh sách các nước nghèo,
nhưng xã hội Việt Nam đang tiếp tục đối phó với nhiều
thách thức nghiêm trọng về cải cách giáo dục, luật pháp;
nạn tham nhũng, tội phạm có tổ chức tràn lan; cấu trúc nền
kinh tế chưa phù hợp với tăng trưởng, gần đây là lạm
phát, việc làm cho thanh niên và đặc biệt là sự chi phối
của yếu tố Trung Quốc và Mỹ. Như chúng ta đã biết, cuối
năm 2007, khi Trung Quốc tuyên bố thành lập thành phố hành
chính cấp huyện Tam Sa bao gồm quần đảo Hoàng Sa của Việt
Nam, thuộc tỉnh Hải Nam, một số "người dấu mặt" diễn
đàn X-Cafevn.org, Câu lạc bộ nhà báo tự do, thongtanxavanganh,…
đã lên tiếng kêu gọi thanh niên, sinh viên học sinh, văn nghệ
sỹ, trí thức xuống đường biểu tình chống Trung Quốc, phản
đối lễ rước đuốc Olimpic Bắc Kinh 2008 đi qua thành phố Hồ
Chí Minh. Thông điệp chống Trung Quốc đã được một số bạn
học sinh, sinh viên, trí thức văn nghệ sỹ ở Hà Nội và thành
phố Hồ Chí Minh hưởng ứng, xuống đường biểu tình trước
Sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội và Tổng lãnh sự của họ tại
thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó, khi Chính phủ Việt Nam quyết
định cho Trung Quốc thực hiện dự án Bauxite Tây Nguyên bất
chấp sự phản đối của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một số
tướng lĩnh và hàng ngàn trí thức trong và ngoài nước,
"người giấu mặt" có nick "Nhóm người Việt Yêu Nước"
đã kêu gọi các bạn trẻ mặc áo pull có các biểu ngữ phản
đối Bauxite Tây Nguyên, chống Trung Quốc. Nhưng kết cục,
người giấu mặt của nhóm Người Việt Yêu nước cũng chỉ
dừng lại ở mức độ cảnh tỉnh mọi người mà thôi. Trước
Đại hội đảng tòan quốc lần thứ XI, trên mạng xuất hiện
các bài viết nói về sự cần thiết phải sửa đổi Hiến
pháp 1992 của ông Nguyễn Văn An, nguyên chủ tịch Quốc hội
Việt Nam và ý kiến phê phán văn kiện Đại hội đảng toàn
quốc lần thứ XI của các ông Trần Phương, Vũ Khoan, nguyên
Phó Thủ tướng Việt Nam, nhiều nhà dân chủ Việt Nam vội
vàng đánh giá phong trào sẽ thêm nhiều thuận lợi. Rất tiếc,
anh em quên rằng những người này đã một thời đặc quyền
đặc lợi, được hưởng nhiều bổng lộc từ nhà cầm quyền.
Việc làm của họ, có thể do bị hụt hẩng khi mất quyền
lực, bất bình với số đương chức, nên đã góp ý "thẳng
thắn". Mặc dù là bất mãn, là người trong cuộc, nên những
ý kiến của họ rất sâu sắc, xứng đáng được để nhà
cầm quyền nghiên cứu điều chỉnh xã hội, tránh được sự
xung đột của dân chúng, phong trào dân chủ lợi hay hại, mọi
người tự phán quyết.
Thứ ba, yếu tố nhân hòa. Cả 03 yếu tố (hay là điều
kiện) thiên thời, địa lợi, nhân hòa cho sự thành công đều
quan trọng. Nhưng thiên thời không quan trọng bằng địa lợi,
mà địa lợi không quan trọng bằng nhân hoà. Nhân hoà là thế
nào? Nhân hoà là mọi người đều nhất trí. Nhân hoà là quan
trọng hơn hết. Như đã nêu trên, tại Việt Nam số người tham
gia mạng khá lớn, có không ít "người giấu mặt", tiêu
biểu là "Trần Đông Chấn" (Bloge cùng tên); "Hồ Gươm",
"Diên Vỹ"(trong X-cafevn),… nắm bắt được vấn đề
"nóng" của xã hội đương đại, phát ra lời kêu gọi trên
mạng, nhưng kết quả còn khiêm tốn, chưa đến mức độ để
được nhìn nhận là tập dượt. Từ góc độ này, chúng ta có
thể đánh giá, phong trào dân chủ dân chủ Việt Nam thiếu yếu
tố nhân hòa, xã hội Việt Nam hiện nay có thể chưa "nóng"
đến mức chỉ cần châm lửa là bùng cháy như ở các nước
Bắc Phi và Trung Đông và rất có thể các bạn trẻ và dân
chúng Việt Nam đã quá ngán ngẩm với những lời kêu gọi
biểu tình, xuống đường xuất hiện nhan nhản trên mạng của
các nhà dân chủ Việt Nam. Đã có một thời, tuổi trẻ và
những ai khát khao dân chủ Việt Nam rất vui khi cụ Hoàng Minh
Chính đứng ra tuyên bố thành lập phong trào dân chủ Việt Nam,
tập hợp anh chị em trong và ngoài nước đấu tranh đòi quyền
dân chủ đích thực cho nhân dân. Tuy nhiên, sau khi Cụ qua đời
(2008), yếu tố nhân hoà của phong trào gặp nhiều khó khăn.
Cứ mỗi lần có được thông tin nhà dân chủ này ăn chặn
tiền nhà dân chủ kia; một số ít nhà dân chủ "chống"
chính quyền nhằm mục đích được Mỹ xét cấp tị nạn chính
trị; hoặc viết bài bóc mẽ, hạ nhục nhau trên mạng; lớp
trẻ không thể không bi quan, lo lắng biết đến bao giờ phong
trào thoát khỏi khủng hoảng.
Có một ai đó đã từng viết trên mạng, nhận định rằng
phong trào dân chủ Việt Nam như chợ trời, ai cũng thích làm
lãnh đạo, thích tuyên bố này nọ. Chỉ riêng tổ chức Khối
8406 do anh Đỗ Nam Hải, linh mục Phan Văn Lợi, anh Nguyễn Chính
Kết đứng tên thôi, cũng đã có hàng trăm kháng thư, tuyên
bố, lời kêu gọi trên mạng. Đọc riết rồi cũng chán, nhiều
lúc nghĩ tiêu cực rằng sau khi cụ Chính qua đời, Công an đã
nắm và điều khiển phong trào; hoặc giả thiết các nhà dân
chủ cứ nằm im, chính quyền càng làm càn, quần chúng càng
uất ức, tự phát đứng lên làm các mạng giống như nhân dân
Tunisia, Ai Cập. Trong lúc suy tư vẩn vơ, Hiền Lương chợt nghĩ,
nếu đảng CSVN tiếp tục duy trì tình trạng xa rời dân, không
tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội,
không giữ được Hoàng Sa, Trường Sa, lòng dân bất ổn chồng
chất, được kết nối với nhau qua các trang mạng xã hội
Facebook, Zing Me, GoOnline, Yume, tamtay.net, CyberWorld, Kunkun,... bởi
những "người giấu mặt", chắc chắn Việt Nam sẽ có sự
thay đổi kỳ diệu bằng một cuộc cách mạng hoa Sen, hoa Mai,
hoa Đào hay Trống Đồng nào đó, giống như cách mạng hoa Lài
ở Tunisia, Ai Cập trong tương lai gần. Giả thiết cũng chỉ là
giả thiết, mong lắm thay hương Lài từ Bắc Phi sớm thổi vào
phong trào dân chủ Việt Nam một luồng không khí trẻ trung,
tràn đầy sức sống mới, thế hệ trẻ Việt Nam có nhiều
"người giấu mặt" tài năng và nhiệt huyết như anh Wael
Ghonim ở Ai Cập, tiếp bước anh Trần Hùynh Duy Thức, sớm tạo
ra đột biến cho dân chủ nước nhà.
Hiền Lương
Tại sao tôi biết báo cáo của Chính Phủ là bánh vẽ?
"Theo tổng kết của Thủ tướng, năm 2010, thu nhập của dân
cư tăng 35% so với năm 2006 (đã loại trừ yếu tố tăng
giá)".
Mô mà ra con số đẹp rứa hè?
1. Theo Nghị định 94/2006/NĐ-CP, kể từ ngày 1.10.2006, mức
lương tối thiểu chung hiện hành (được quy định tại Nghị
định số 118/2005/NĐ-CP ngày 15.9.2005 của Chính phủ) từ 350.000
đồng/tháng lên 450.000 đồng/tháng.
Tui làm nhà nước, ví dụ lương hệ số 3.00 thì lãnh 1.050.000
đồng (gần gần như vậy).
Theo
http://vietbao.vn/Kinh-te/Gia-vang-van-tro-chung-trong-nam-2006/65040006/88/
thì giá vàng mỗi chỉ là 1.050.000 đồng. Vậy tháng lương
đúng 1 chỉ vàng.
2. Đến 2011, cho tui lên bậc lương, sẽ là 3,25 (cho là như
vậy). Tui sẽ lãnh 700.000 x 3,25 = 2.187.000 đồng.
Giá vàng hiện thời 3.700.000 đồng.
Rứa tui chỉ mua được... hơn nửa chỉ vàng.
So sánh, tiền lương của tui so với trước, so theo vàng, chỉ
còn 59,1%. Nghĩa là giảm gần một nửa.
Còn tính theo thịt heo thì:
Theo http://vietbao.vn/Kinh-te/Thit-heo-e-gia-giam/55111333/88/ giá thịt
heo ngày 19 tháng 5 năm 2006 thịt heo đùi 30.000 đồng ký.
Với 1.050.000 tui mua được 35 ký.
Theo
http://www.hiepquang.com/vi/tin-tuc-su-kien/tin-trong-nuoc/364-thit-gia-suc-nhay-gia-khan-hang.html
giá thịt heo đùi 83.000 đến 88.000 đồng ký. Bình quân 85.000
đồng đi
Với 2.187.000 đồng tui mua được 25,7 ký.
Rứa là tính đằng nào, thu nhập thức tế của tui cũng giảm.
Hổng biết chính phủ lấy con số thu nhập của cư dân tăng
35%, một con số khủng, đáng mơ ước, lấy ở đâu ra thế hè?
Đúng là mấy ông thầy vẽ cái bánh vẽ quá… đẹp!
cư tăng 35% so với năm 2006 (đã loại trừ yếu tố tăng
giá)".
Mô mà ra con số đẹp rứa hè?
1. Theo Nghị định 94/2006/NĐ-CP, kể từ ngày 1.10.2006, mức
lương tối thiểu chung hiện hành (được quy định tại Nghị
định số 118/2005/NĐ-CP ngày 15.9.2005 của Chính phủ) từ 350.000
đồng/tháng lên 450.000 đồng/tháng.
Tui làm nhà nước, ví dụ lương hệ số 3.00 thì lãnh 1.050.000
đồng (gần gần như vậy).
Theo
http://vietbao.vn/Kinh-te/Gia-vang-van-tro-chung-trong-nam-2006/65040006/88/
thì giá vàng mỗi chỉ là 1.050.000 đồng. Vậy tháng lương
đúng 1 chỉ vàng.
2. Đến 2011, cho tui lên bậc lương, sẽ là 3,25 (cho là như
vậy). Tui sẽ lãnh 700.000 x 3,25 = 2.187.000 đồng.
Giá vàng hiện thời 3.700.000 đồng.
Rứa tui chỉ mua được... hơn nửa chỉ vàng.
So sánh, tiền lương của tui so với trước, so theo vàng, chỉ
còn 59,1%. Nghĩa là giảm gần một nửa.
Còn tính theo thịt heo thì:
Theo http://vietbao.vn/Kinh-te/Thit-heo-e-gia-giam/55111333/88/ giá thịt
heo ngày 19 tháng 5 năm 2006 thịt heo đùi 30.000 đồng ký.
Với 1.050.000 tui mua được 35 ký.
Theo
http://www.hiepquang.com/vi/tin-tuc-su-kien/tin-trong-nuoc/364-thit-gia-suc-nhay-gia-khan-hang.html
giá thịt heo đùi 83.000 đến 88.000 đồng ký. Bình quân 85.000
đồng đi
Với 2.187.000 đồng tui mua được 25,7 ký.
Rứa là tính đằng nào, thu nhập thức tế của tui cũng giảm.
Hổng biết chính phủ lấy con số thu nhập của cư dân tăng
35%, một con số khủng, đáng mơ ước, lấy ở đâu ra thế hè?
Đúng là mấy ông thầy vẽ cái bánh vẽ quá… đẹp!
Cuộc hội luận cùng Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên: Câu trả lời vòng Hai (2)
Cần làm gì trong tình hình hiện nay?
Câu hỏi số 4: Một câu hỏi rất quan trọngmà Dân Luận dành cho THDCĐN là câu hỏi số 6, về lực lượng
thanh niên Việt Nam. Tôi chia sẻ phân tích của ông Nguyễn Gia
Kiểng về một tương lai bi đát cho thanh niên Việt Nam, cũng
như căn bệnh thờ ơ và bất lực mà họ đang gặp phải. Tuy
nhiên, tôi thấy THDCĐN vẫn chưa trả lời được câu hỏi:
"Tập Hợp đã có những biện pháp gì để tiếp cận và quảng
bá tư tưởng của mình tới lực lượng này?"
Tập Hợp không thể ngồi đó và trách giới trẻ thờ ơ và
bất lực. Tập Hợp không thể trông đợi vào vận may, rằng
một ngày nào đó giới trẻ sẽ thức tỉnh. Tập Hợp cần
phải chủ động tạo sự thay đổi, bằng những phương tiện
và cách thức mà giới trẻ ưa chuộng. Nếu giới trẻ cảm
thấy không thể nuốt nổi Dự Án Chính Trị dù nó chỉ có
gần 150 trang, thì Tập Hợp có tính đến chuyện sử dụng
YouTube, biếm họa hay pop music v.v. để truyền tải thông điệp
của mình một cách "cool and sexy" hay không?
Hoàng An Việt trả lời:
Chào bạn, trước hết xin trân trọng và thân mến tiếp thu
thông điệp của bạn: Tập Hợp không thể ngồi đó và
trách giới trẻ thờ ơ và bất lực. Tập Hợp không thể trông
đợi vào vận may, rằng một ngày nào đó giới trẻ sẽ thức
tỉnh. Tập Hợp cần phải chủ động tạo sự thay đổi, bằng
những phương tiện và cách thức mà giới trẻ ưa chuộng.
Xin bắt tay và cảm ơn bạn!
Trong vòng I: [http://danluan.org/node/8026] của cuộc hội luận này
tôi đã trả lời câu hỏi mà bạn nhắc lại: "Tập Hợp
đã có những biện pháp gì để tiếp cận và quảng bá tư
tưởng của mình tới lực lượng này?"
Bổ sung giải thích của tôi, ông Nguyễn Gia Kiểng phân tích
tình hình thực trạng của thanh niên Việt Nam hiện nay, chứ
thật sự ông Nguyễn Gia Kiểng (hoặc THDCĐN theo cách nói của
bạn) không trách móc giới trẻ. Những phân tích của ông
Nguyễn Gia Kiểng giúp chúng ta, những người trẻ, nhìn ra chỗ
đứng và thân phận của mình để cùng nhau dấn thân hơn để
tranh đấu cho xã hội, quê hương Việt Nam và cho chính mình.
Và thưa bạn, không chỉ là riêng giới trẻ Việt Nam thờ ơ
với xã hội. Sự thờ ơ của giới trẻ đối với hiện tình
xã hội đất nước là mối nguy cho bất kỳ một quốc gia nào,
dù là quốc gia dân chủ hay độc tài. Vấn đề chỉ là mức
độ thờ ơ của tuổi trẻ Việt Nam quá cao so với mức trung
bình thế giới. Và trong khi ở các nước khác người ta đã
báo động thì tại Việt Nam, mà mức độ thờ ơ của thanh
niên còn đáng lo âu gấp nhiều lần, nhưng sự báo động này
lại quá yếu ớt. Mời bạn cùng suy nghĩ lời kêu gọi giới
trẻ Pháp của ông Stéphane Hessel, một cựu chiến binh, tác giả
cuốn sách "Indignez Vous!" ("Hãy phẫn
nộ!"), qua bài giới thiệu sách của ký giả Đức Tâm @RFI
[http://www.viet.rfi.fr/phap/20110318-%C2%AB-hay-phan-no-%C2%BB-loi-keu-goi-cua-mot-cuu-chien-binh-doi-voi-gioi-tre-phap]:
"Hãy tìm kiếm một chút, các bạn sẽ thấy. Thái độ
tồi tệ nhất là sự thờ ơ và nói rằng tôi không thể làm
gì được, tôi tự xoay xở. Khi hành xử như vậy, các bạn đã
mất đi một trong những yếu tố cơ bản của con người, một
trong những yếu tố thiết yếu: đó là khả năng nổi giận và
hậu quả tiếp theo của nó là sự dấn thân".
Ông Stéphane Hessel nhấn mạnh đến sự cần thiết phải đấu
tranh chống thờ ơ:
"Tôi có cảm giác là chúng ta có nguy cơ bị mất phương
hướng trong một xã hội thế giới toàn cầu hóa, chủ yếu
dựa vào lợi nhuận, tìm kiếm các thỏa mãn vật chất và làm
mất đi một phần những giá trị cơ bản. Đương nhiên,
người ta tiếp tục nói là cần phải tôn trọng nhân quyền,
nhưng người ta không làm một cách thực sự, trên thế giới,
hay ở Mỹ trong thời kỳ tổng thống George W. Bush. Thậm chí,
theo tôi thì ngay tại Pháp, người ta cũng không làm việc này
một cách đầy đủ.
Vì những lý do này, tôi nghĩ, điều quan trọng là phải
nhắc lại rằng có những giá trị từ thời kháng chiến, nhưng
vẫn có thể áp dụng cho ngày nay cho dù bối cảnh đã thay
đổi hoàn toàn. Do vậy, điều hữu ích là kêu gọi giới trẻ
Pháp, giới trẻ châu Âu và toàn thế giới hãy biết nổi giận
chống lại những điều mà họ cho là không thể chấp nhận
được".
Thưa bạn, đọc đến đây chắc là bạn sẽ thông cảm hơn
nữa sự băn khoăn và lo âu của ông Nguyễn Gia Kiểng.
Chúng tôi, THDCĐN không hề trông đợi vào vận may rủi mà
chúng tôi đã và đang từng bước nỗ lực hết sức mình để
mời gọi các bạn trẻ cùng đồng hành với chúng tôi.
THDCĐN chúng tôi luôn cố gắng nhận định đúng và chính xác
tình trạng tâm lý của giới trẻ Việt Nam nói riêng và các
tầng lớp quần chúng Việt Nam nói chung. THDCĐN không than vãn
và cũng không hề trách móc giới thanh niên Việt Nam vì THDCĐN
biết rằng, tất cả người dân Việt Nam đang là nạn nhân
của một hệ thống kìm kẹp khổng lồ hiếm có trong lịch sử
thế giới. Khi chúng ta định dạng được căn bệnh thì chúng
ta mới tìm ra được phương thức cứu chữa.
Một trong những ưu tư hàng đầu của THDCĐN là chuyển tải
những suy tư, những ước vọng một nước Việt Nam hùng
cường có thể sánh vai với các nước trên thế giới đến
mọi tầng lớp xã hội Việt Nam, đặc biệt với giới trẻ
thanh niên Việt Nam. THDCĐN chúng tôi đang dồn mọi nỗ lực
để thông điệp này đến tận tay mọi người, và đề nghị
hóm hỉnh của bạn cũng có ý nghĩa thật hay: "Tập Hợp
có tính đến chuyện sử dụng YouTube, biếm họa hay pop music
v.v. để truyền tải thông điệp của mình một cách "cool and
sexy" hay không?". Chúng tôi sẽ cố gắng nỗ lực nghiên
cứu các phương án này. Chúng tôi sẵn sàng đón nhận các ý
kiến đóng góp của tất cả các bạn.
Anh em chúng tôi trong THDCĐN đã vận dụng tất cả những cố
gắng bản thân để xây dựng tổ chức. Nhưng cũng mong các
bạn hiểu cho, chúng tôi cũng chỉ là những con người rất
bình thường, chúng tôi hằng ngày cũng phải lo công ăn việc
làm để nuôi sống gia đình, có khác chăng là một tình yêu
với đồng bào và đất nước và một quyết tâm sống và tranh
đấu một cách lương thiện. Trong hoàn cảnh tự lực, không
trông chờ bất cứ thứ "viện trợ" nào, THDCĐN chúng tôi
phải thành thật thú nhận chúng tôi đương nhiên là rất
thiếu về phương tiện nhân sự lẫn về phương tiện tài
chánh. Chúng tôi luôn mong mỏi sự hợp tác của mọi người,
nhất là thanh niên Việt Nam.
Mong rằng trong một tương lai gần, bạn và tôi, chúng ta sẽ
cùng nắm chặt tay nhau mơ ước và xây dựng một tương lai
Việt Nam chung. Vì tương lai đất nước cũng là tương lai của
tuổi trẻ.
Câu hỏi số 5: THDCĐN đã làm gì để vận
động và tuyên truyền tới đồng bào trong và ngoài nước?
Trong nước, chỉ một bộ phận nhỏ có khả năng tiếp cận
internet, có kỹ thuật vượt tường lửa và có sự quan tâm
đến chính trị là tìm đến các trang lề trái để đọc. Quý
vị đã làm gì để tiếp cận phần còn lại, thay vì chờ họ
đến với mình?
Hoàng An Việt trả lời:
Thưa bạn,
Sự thành công của một cá nhân hay bất kỳ một tổ chức nào
đều lệ thuộc vào khả năng và vai trò của truyền thông.
Với một tổ chức chính trị thì vấn đề truyền thông không
chỉ là bí quyết thành công mà còn là vấn đề sinh tử:
được lớn mạnh cũng nhờ truyền thông và bị đổ vỡ cũng
vì truyền thông.
Như bạn đã thấy, các chế độ độc tài ra sức kiểm soát
và khống chế truyền thông, nhưng cấm đoán và ngăn chặn
truyền thông chỉ là cố gắng tuyệt vọng trong thời đại
internet.
Mạng internet và các dụng cụ nối kết xã hội như Facebook,
Twitter sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ và chắc chắn
trong một tương lai gần chúng ta sẽ tới một điểm là ai
muốn biết điều gì đều có thể biết. Thế nhưng, hạn chế
chính vẫn là con người, văn hóa và tâm lý. Những hạn chế
này có hai lý do chính yếu:
a/ Chế độ độc tài đảng trị ngăn cấm, đàn áp và khủng
bố;
b/ Tâm lý thờ ơ và luồn lách bằng các giải pháp cá nhân
vẫn hiện hữu lan tràn trong xã hội Việt Nam.
Một nhóm anh em trong THDCĐN đang được ủy nhiệm thử nghiệm
cách thức sử dụng các dụng cụ nối kết mạng xã hội để
đưa thông điệp dân chủ đến với thật nhiều người. Nhận
định quan trọng rõ nét của chúng tôi là "nội dung thông
điệp" chứ không phải là "kỹ thuật thực hiện". Mục
đích của một thông điệp là muốn người nhận hiểu biết
một điều gì đó hoặc làm một việc nào đó. Như vậy phải
đặt những câu hỏi như thông điệp muốn gửi đến ai, có
đến đúng lúc không, có sức thuyết phục không v.v. Thế
nhưng, có nhiều trường hợp mà thông điệp gửi đi chỉ gây
tổn thương hoặc bực bội cho người nhận.
Trở lại câu hỏi của bạn,"Quý vị đã làm gì để tiếp
cận phần còn lại, thay vì chờ họ đến với mình?". Thực
chất của câu hỏi này là vấn đề "vận động quần
chúng", điều này là bắt buộc và hiển nhiên vì xét về
mặt triết lý chính trị, mục đích của hoạt động chính
trị là đem lại lợi ích tối đa cho thật nhiều người, nghĩa
là mưu cầu phúc lợi xã hội cho quần chúng. Thế nhưng, cũng
xin được nhắc với bạn, trong Dự Án Chính Trị của THDCĐN,
chúng tôi khẳng định rằng "vận động quần chúng" là
cố gắng nằm trong hai giai đoạn cuối cùng trong năm giai đoạn
của lộ trình vận động dân chủ. Trước đó trong khả năng
hạn hẹp của mình, chúng tôi đặt lòng tin vào một sự phân
công tự nhiên: Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên và các tổ chức
cùng bản chất động viên thiểu số năng động quan tâm tới
đất nước; kế tiếp sẽ đến lượt thiểu số năng động
này động viên quần chúng.
Câu hỏi số 6: Trong một tranh luận khác trên
Dân Luận, không liên quan đến cuộc hội luận, ông Việt Hoàng
cho rằng giai cấp công nhân và nông dân không thể là lực
lượng lãnh đạo các cuộc cách mạng. Lực lượng trí thức
tinh hoa của dân tộc phải là lực lượng dẫn dắt và lãnh
đạo các cuộc cách mạng. THDCĐN đã làm gì để chứng tỏ
với những người công nhân và nông dân Việt Nam rằng mình
xứng đáng là người đại diện cho họ, là lực lượng dẫn
dắt và lãnh đạo họ trong cuộc cách mạng dân chủ tương
lai?
Việt Hoàng trả lời:
Tôi nghĩ rằng độc giả đặt câu hỏi này, có lẽ đồng ý
với tôi là 'giai cấp công nhân và nông dân không thể là
lực lượng lãnh đạo các cuộc cách mạng. Lực lượng trí
thức tinh hoa của dân tộc phải là lực lượng dẫn dắt và
lãnh đạo các cuộc cách mạng'. Tất nhiên, là sẽ và
nên như vậy, không lẽ giai cấp công nhân và nông dân lại là
lực lượng dẫn dắt và lãnh đạo tầng lớp tinh hoa và trí
thức?
Ví dụ thì rất nhiều. Ở các nước văn minh và phát triển
như Mỹ hay Châu Âu thì tầng lớp trí thức luôn nhận trách
nhiệm dẫn dắt và lãnh đạo đất nước. Nước Mỹ từ lúc
lập quốc cách đây hơn 200 năm, hay Châu Âu thế kỷ 17, 18 dân
trí của họ lúc đó rất kém, nhiều người dân không biết
đọc biết viết nhưng vì họ đã được giới trí thức, các
nhà tư tưởng chính trị- văn hoá khai sáng, hướng dẫn và
lãnh đạo giành lại quyền làm chủ bản thân, làm chủ đất
nước vốn đang nằm trong tay chế độ phong kiến. Các nước
đó đã vươn lên mạnh mẽ. Trong khi đó ở Việt Nam thì vừa
giành được độc lập từ người Pháp thì lại rơi vào sự
lãnh đạo của đảng cộng sản, một đảng duy nhất độc
quyền lãnh đạo trong đó có rất nhiều người lãnh đạo tối
cao xuất thân từ tầng lớp công nhân và nông dân. Tất nhiên,
bây giờ đảng cộng sản luôn tìm mọi cách xoá bỏ dấu vết
của buổi ban đầu khốn khó bằng lối sống xa hoa và kệch
cỡm, nhưng vẫn không thể che giấu được những lối hành xử
thô vụng thiếu văn hoá, phản ánh xuất thân của họ là từ
tầng lớp nghèo khổ trong xã hội. Không phải tự nhiên mà họ
viết trịnh trọng vào Hiến pháp rằng: 'Đảng cộng sản
Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, là
lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo xã hội;
là nhân tố chủ yếu quyết định mọi thắng lợi của cách
mạng Việt Nam. Đảng tồn tại và phấn đấu vì lợi ích của
giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam'.
Những thành phần trí thức trong đảng cộng sản hầu như bị
loại bỏ trong chiến dịch 'Cải cách ruộng đất'. Chúng ta
cũng đừng quên rằng tiêu chí để nhanh chóng được vào
đảng là phải thật nghèo khổ và... cực đoan. Đừng nghĩ là
bây giờ không còn hiện tượng đó nữa, cứ nhìn vào bộ máy
lãnh đạo hiện nay ở các địa phương như cán bộ xã, công an
xã, dân phòng… và sau đó là các cấp cao hơn là thấy rõ
nguồn gốc xuất thân của họ.
Trở lại câu hỏi của độc giả 'THDCĐN đã làm gì để
chứng tỏ với những người công nhân và nông dân Việt Nam
rằng mình xứng đáng là người đại diện cho họ, là lực
lượng dẫn dắt và lãnh đạo họ trong cuộc cách mạng dân
chủ tương lai?' . Tôi xin được miễn trả lời câu hỏi
này. Khi đưa ra phát biểu rằng trí thức phải lãnh đạo cuộc
cách mạng dân chủ tôi chỉ muốn nhắc lại một sự thực là
cuộc cách mạng nào cũng đều phải do trí thức khởi xướng
và lãnh đạo. THDCDN là một tổ chức đấu tranh cho dân chủ,
nó được đánh giá như thế nào là tùy ở nhận thức của
mỗi người. Cũng như mọi tổ chức chính trị, vai trò mà nhân
dân dành cho nó sẽ được quyết định sau này qua những cuộc
bầu cử tự do. Trước đó tham vọng của THDCĐN là góp phần
tranh đấu để đất nước có dân chủ.
Câu hỏi số 7: THDCĐN nêu lên ba giá trị nền
tảng, đó là Dân Chủ Đa Nguyên, Hoà Giải và Hoà Hợp Dân
Tộc, và Bất Bạo Động. Tôi tán thành cả 3 giá trị này của
tổ chức, nhưng cá nhân tôi thấy giá trị Hoà Giải và Hoà
Hợp Dân Tộc là quan trọng nhất cho bài toán Việt Nam, và vì
thế cần được cụ thể hoá để độc giả có thể hình dung
Hoà Giải và Hoà Hợp Dân Tộc gồm có những bước nào, hoà
giải ra làm sao, ai phải hoà giải với ai, cơ quan nào làm
trọng tài nếu một bên không chấp nhận? Làm sao có thể hoà
giải với chính quyền Cộng Sản và người dân Việt Nam khi
Đảng Cộng Sản Việt Nam là người nắm quyền lực lớn nhất
lại không chịu hoà giải?
Việt Hoàng trả lời:
Trong phần một của cuộc hội luận đã có độc giả nêu ra
câu hỏi này nhưng vì Dân Luận không hỏi nên chúng tôi chưa
có dịp trả lời. Sau đó tôi đã đề cập đến vấn đề này
qua bài viết 'Cách
mạng dân chủ cho Việt Nam, khi nào sẽ đến?' trên
báo Thông Luận (số 256). Điều khiến chúng tôi vui mừng và
muốn cám ơn độc giả đã đặt câu hỏi này đó là việc
độc giả cho rằng 'cá nhân tôi thấy giá trị Hoà Giải
và Hoà Hợp Dân Tộc là quan trọng nhất cho bài toán Việt
Nam'. Như vậy là chúng ta đã 'đồng thuận' với nhau
trên lập trường, vốn vẫn còn gây tranh cãi của THDCĐN. Vấn
đề quan trọng mà độc giả ưu tư là việc thực thi giá trị
này như thế nào? Đây là câu hỏi rất cần thiết và câu trả
lời cũng cần rõ ràng và dứt khoát.
Xin trích một đoạn trong bài Cách mạng dân chủ cho Việt
Nam, khi nào sẽ đến?': "Một lời nói thêm về hoà
giải và hoà hợp dân tộc. Hoà giải và hoà hợp dân tộc là
một trong ba lập trường căn bản của Tập Hợp Dân Chủ Đa
Nguyên. Hoà giải không có nghĩa là bỏ qua tất cả mọi chuyện
trong quá khứ, hoà giải để có cái nhìn đúng đắn về quá
khứ, để mang lại công bằng cho những nạn nhân trong quá
khứ. Những người bị oan trái dưới chế độ cũ sẽ được
chính quyền mới xin lỗi và bồi thường thích đáng về tinh
thần cũng như vật chất. Trong khi đó hoà giải cũng là để
hướng tới tương lai, chính quyền dân chủ sẽ không bao giờ
hành động như chính quyền cộng sản trong quá khứ, có nghĩa
là trong tương lai sẽ không có bất kỳ một vụ án chính trị
nào thậm chí sẽ còn có một đạo luật cấm nhà nước truy
tố bất cứ ai vì những chức vụ họ đã từng giữ. Chúng ta
phải nhìn nhận một sự thật là việc đảng cộng sản cầm
quyền trong thời gian qua cùng với những sai lầm của họ cũng
là một phần của lịch sử Việt Nam cận đại. Chúng ta lấy
những bài học đau thương đó để rút ra những kinh nghiệm cho
hiện tại và tương lai. Có nghĩa là chúng ta quyết không để
những chuyện như vậy xảy ra nữa.
Hoà giải là việc phải làm trước khi chúng ta có thể hoà
hợp với nhau. Sự hoà giải đó phải được đặt trên nền
tảng của thái độ khiêm tốn, sự nhìn nhận rằng những
người từng xung đột với mình cũng có lý do của họ. Một
dân tộc cũng như một gia đình sau một cuộc xung đột chỉ có
hai lựa chọn: Một là hoà giải để tiếp tục chung sống và
xây dựng một tương lai chung. Hai là không hoà giải và chấp
nhận tan vỡ. Hoà giải và hoà hợp dân tộc là ngôn ngữ và
lập trường của những người không muốn nước Việt Nam tan
vỡ.
Sau khi dân tộc Việt Nam hoà giải với nhau thì chúng ta sẽ
cùng 'hoà hợp', chữ "hoà" ở đây còn có nghĩa là "biến
mất trong", như đường hoà tan trong nước. Hoà hợp có nghĩa
là gắn bó mật thiết và triệt để thành một. Vậy hoà hợp
dân tộc là 'đoàn kết dân tộc ở mức cao nhất'. Đó là
một tình trạng lý tưởng mà người ta chỉ có thể cố gắng
tối đa chứ không bao giờ đạt tới được một cách trọn
vẹn. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên sẽ cố gắng ở mức cao
nhất để dân tộc Việt Nam có thể hoà hợp với nhau là
một.
'Hoà giải và hoà hợp' để quên đi quá khứ đầy đau
buồn của dân tộc Việt Nam. Hoà giải và hoà hợp để cùng
nhau mở ra một trang sử mới cho VN, trang sử của tự do và dân
chủ. Nếu được Quốc hội mới đồng ý thì chúng ta sẽ lấy
Ngày 30 tháng Tư hàng năm làm 'Ngày Hoà Giải Dân Tộc'.
Việt Nam sẽ có một ủy ban đặc biệt đó là "Ủy Ban Hoà
Giải Dân Tộc' để làm trọng tài giải quyết các vấn đề
liên quan đến nhu cầu hoà giải giữa các tầng lớp nhân dân
Việt Nam".
'Hoà giải và hoà hợp dân tộc' không hề có nghĩa là bắt
tay với chế độ cộng sản hay qui phục chế độ cộng sản
mà ngược lại 'Hoà giải dân tộc' là đưa tay ra cho những
người cộng sản Việt Nam còn có lương tâm, để họ cùng
đứng về phía những người dân Việt Nam đang đấu tranh cho
dân chủ và tự do.
Hoà giải và hoà hợp dân tộc không phải là 'Hoà giải và
hoà hợp' với chính quyền cộng sản mà là 'Hoà giải và
hoà hợp' giữa các thành phần dân tộc đã bị quá khứ
đẩy vào thế xung đột, kể cả với những thành phần lương
thiện trong đảng cộng sản, với những người cộng sản mong
muốn Việt Nam có dân chủ và như vậy 'Hoà giải và hoà
hợp' chính là điều kiện cốt lõi để cô lập và đánh
bại tập đoàn độc tài ngoan cố.
Hoà giải và hoà hợp với những thành phần tiến bộ trong
đảng cộng sản để ngày Việt Nam có dân chủ đến nhanh hơn.
Như vậy, đây là một 'sách lược' để giành thắng lợi
trong cuộc cách mạng dân chủ. Và khi đã có dân chủ rồi thì
Hoà giải và hoà hợp dân tộc sẽ trở thành 'giá trị
tinh thần căn bản của mọi chính sách cho nhiều thế hệ tới.
Hoà giải dân tộc để xoá bỏ những hận thù và hiềm khích
của quá khứ để đi đến hoà hợp dân tộc trong cố gắng
xây dựng một tương lai chung'. 'Hoà giải người
Việt Nam với đất nước Việt Nam là điều phải làm để
phục hồi lòng yêu nước, một yếu tố không thể thiếu nếu
chúng ta còn muốn một tương lai cho Việt Nam. Muốn như thế
nhà nước, người đại diện đất nước, phải là một nhà
nước khiêm tốn, hiền hoà. Tổ quốc Việt Nam phải được
cảm nhận như một tình yêu và một dự án tương lai
chung'. 'Vượt lên trên những sôi động nhất thời,
hoà giải và hoà hợp dân tộc cũng là một đoạn tuyệt lịch
sử cần thiết để bẻ gãy cái vòng luẩn quẩn của hận thù
và chia rẽ đã giam hãm chúng ta từ nhiều thế kỷ qua, nhất
là từ nửa thế kỷ nay. Đây là một đoạn tuyệt lịch sử
rất khó khăn vì ý niệm hoà giải dân tộc hoàn toàn thiếu
vắng trong tâm lý chính trị Việt Nam'. 'Hoà giải và
hoà hợp dân tộc là điều kiện cần cho thắng lợi của cuộc
vận động dân chủ hiện nay và cũng là điều kiện cần cho
thành công của cố gắng phục hưng đất nước ngày mai'.
(Dự Án Chính Trị)
Trong tinh thần đó, THDCĐN đã làm được nhiều việc, ví dụ
THDCĐN là tổ chức chính trị duy nhất của người Việt ở
hải ngoại đã nhận được được nhiều cảm tình của các
nhà dân chủ trong nước. THDCĐN cũng đã kết hợp với một
số trí thức trong nước xuất bản bán nguyệt san báo
"Tổ Quốc". THDCĐN cũng là tổ chức đã qui tụ
nhiều thành viên xuất thân từ chế độ cộng sản từ trong
nước cũng như ở Nga và Đông Âu. Một thông điệp khá rõ
ràng của THDCĐN gửi đến người dân Việt Nam qua lập trường
"hoà giải và hoà hợp dân tộc' đó là: chúng tôi là hiện
thân của tương lai, chúng tôi nhìn nhận mọi người Việt Nam
đều là anh em và chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một tương lai
chung, một tương lai mà mọi người Việt Nam đều có thể
chấp nhận được.
Nguyễn Gia Dương trả lời
Đầu tiên, cám ơn bạn đã tán thành ba giá trị căn bản mà
THDCĐN chọn làm nền tảng cho dự án chính trị xây dựng đất
nước. Thật ra, vào thập niên 80 và 90, THDCĐN đã bị chống
phá kịch liệt và cũng đã là nạn nhân của những hành vi thô
bạo chỉ vì chủ trương ba giá trị này.
Ngày hôm nay, hai trong ba giá trị này (Dân chủ Đa nguyên; Bất
bạo động) đã có được đồng thuận căn bản. Phong trào dân
chủ đã giành được thắng lợi tư tưởng nhất định, mặc
dù cuộc đấu tranh đã mất đi 28 năm.
Chỉ còn giá trị thứ ba là chưa đạt được đồng thuận cao:
Hoà giải & Hoà hợp Dân tộc (HG&HH DT). Đây cũng là giá trị
quan trọng nhất cho bài toán Việt Nam. Vì vậy cá nhân tôi rất
tán đồng phương thức cụ thể hoá vấn đề để dứt khoát
giành lấy thắng lợi tư tưởng cuối cùng.
1. HG&HH DT với ai?
Khi đề cập đến cụm từ HG&HH Dân tộc, có lẽ tất cả
chúng ta đã đồng ý đối tượng của hoà giải là người
Việt Nam với người Việt Nam. Chúng ta cần hoà giải người
Việt Nam có tôn giáo khác nhau; người thành thị với người
thôn quê; các sắc tộc người Việt với nhau; người Bắc với
người Trung và với người Nam; người Cộng sản với người
Quốc gia; người sống ở nước ngoài với người trong nước.
Chúng ta cũng cần hoà giải người Việt Nam với đất nước
Việt Nam.
Dân tộc nào cũng cần hoà giải. Nhưng có lẽ dân tộc Việt
Nam có nhu cầu hoà giải hơn cả. Nguyên do là những cuộc nội
chiến khốc liệt đã xảy ra, nhất là cuộc nội chiến vừa
qua.
2. HG&HH DT có những bước nào?
Nếu tôi hiểu rõ câu hỏi, có hai giai đoạn:
1) Trong giai đoạn đấu tranh cho dân chủ, và
2) Sau khi đã có được dân chủ.
Trong cả hai giai đoạn này, mọi tổ chức chính trị lương
thiện và một chính quyền có trách nhiệm phải liên tục và
thành thực tôn trọng giá trị cũng như đưa tinh thần HG&HH DT
vào mọi chủ trương, chính sách và mọi hành động.
3. Hoà giải ra làm sao?
3a. Trong giai đoạn đấu tranh cho dân chủ:
- Một cách cụ thể, chúng ta có thể bắt đầu bằng những
lời lẽ lịch thiệp với nhau. Không nên cường điệu hay khiêu
khích khi bước vào tranh luận. Những thái độ như trên chỉ
mang lại bất bình và bất đồng.
- Ngoài ra, nên dứt khoát từ bỏ bạo lực hay sức mạnh làm
giải pháp cho những tranh chấp, ngay cả khi sức mạnh đó dựa
vào đa số. Đã bao lần, tôi chứng kiến những cuộc họp của
người Việt Nam với những tổ chức ngoại vi của một vài
đảng phái. Họ bỏ phiếu cùng một chiều hướng rồi, nhân
danh đa số, áp đặt đường hướng của họ. Với thời gian,
hành động này đã bị tẩy chay. Nhưng nó cũng để lại nhiều
tỵ hiềm và làm tổn thương cho tinh thần hoà giải và hoà
hợp.
- Song song đó, cũng nên bỏ vào sọt rác cụm từ «bạo lực
cách mạng» cho dù công cuộc dân chủ hoá đất nước là một
cuộc cách mạng vô tiền khoáng hậu tại Việt Nam.
- Cuối cùng, nên khuyến khích và tham gia những hoạt động tuy
âm thầm nhưng có hiệu quả hàn gắn những đổ vỡ của quá
khứ. Những hoạt động từ thiện và liên đới, những sinh
hoạt của các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam và, ngay
tại hải ngoại, những cố gắng liên hệ giữa cộng đồng
Việt Nam và du sinh v.v. đều là những công tác cần được
tuyên dương: Chúng gián tiếp góp phần san bằng những thành
kiến, những ngộ nhận và những hố sâu ngăn cách giữa
người Việt Nam.
Ở địa vị của mình, THDCĐN đã thành lập Nghĩa Hội Việt
Nam Tự Do để yểm trợ các anh em dân chủ trong nước. Nghĩa
Hội đã âm thầm giúp đỡ vô điều kiện rất nhiều nhân
vật đã mắc nạn vì dấn thân cho dân chủ. Có lẽ nhờ chủ
trương HG&HH DT và nhờ những hỗ trợ âm thầm này mà phần
đông anh em dân chủ trong nước đã dành cho THDCĐN một tình
cảm đặc biệt.
3b. Một khi đã giành được dân chủ:
Chúng ta cần một chính sách và một bộ luật HG&HH DT.
- Chính sách này sẽ duyệt qua và tuyển chọn những định
hướng lớn của HG&HH DT.
- Bộ luật kia sẽ cố gắng giải thích và khuyến khích những
sinh hoạt nhằm phát huy tinh thần HG&HH DT và sẽ nghiêm cấm
mọi vụ án chính trị. Có nghĩa là, trừ một vài trường hợp
đặc biệt và phải được bộ luật HG&HH DT định nghĩa và
liệt kê rành mạch, nhà nước sẽ tuyệt đối không có quyền
truy tố bất cứ cá nhân nào vì trách nhiệm hay vì chức vụ
họ đã nắm giữ trước đó.
- Nước Việt Nam sẽ là quốc gia mà HG&HH DT sẽ được nâng
lên hàng quốc sách. Cụ thể hơn, khái niệm HG&HH DT sẽ được
đưa vào Hiếp pháp như một giá trị bất khả xâm phạm.
- Ở một Việt Nam dân chủ, chúng ta sẽ nghiêm trị những hành
động, những thái độ, những ngôn ngữ và ngay cả mọi ý
đồ đi ngược lại với tinh thần HG&HH DT. Đồng thời chúng ta
sẽ cố gắng phục hồi danh dự cho những nạn nhân của sự
mù quáng và tệ nạn độc quyền lẽ phải trong quá khứ.
- Một đề nghị cụ thể hơn nữa: Thay vì là ngày chiến
thắng của phiá này, nhưng cũng là ngày quốc hận của phiá
kia, nên chọn ngày 30.04 làm ngày HG&HH DT Việt Nam. Trong ngày
đó, khi ra đường, mọi người nên bắt tay nhau và, nhân danh
sự liên tục của đất nước, chúng ta sẽ nhận và tha lỗi
cho nhau để nhìn nhau như anh em.
4. Cơ quan nào làm trọng tài nếu một bên không chấp
nhận?
Thật ra hoà giải là một thái độ tự nguyện xuất phát từ
đồng tình. Chúng ta có thể chế tài những hành vi chống phá
hoà giải, nhưng không thể cưỡng bức mọi người phải hoà
giải với nhau.
Vì vậy, khó có thể bàn đến việc ai làm trọng tài trong một
tranh chấp khi một bên không chấp nhận hoà giải.
5. Vậy thì… làm sao có thể hoà giải với chính quyền
Cộng Sản và người dân Việt Nam khi Đảng Cộng Sản Việt Nam
là người nắm quyền lực lớn nhất lại không chịu hoà
giải?
- Theo suy nghĩ của tôi, nếu đạt được hoà giải giữa đại
đa số người Việt Nam với nhau thì tự khắc một chính quyền
bắt buộc phải nhập cuộc nếu họ không muốn bị đào thải.
Trong một xã hội, khi một khái niệm đã trở thành một đồng
thuận nền tảng thì không có một thế lực lượng nào (ngay
cả chính quyền) có thể đối chọi lại được. Vì nhu cầu
tự tồn, một chính quyền dù phi lý và ngang ngược đến đâu
đi nữa cũng nhận diện ra ngõ cụt và cố gắng tìm đường
đi ra. Lúc đó «cho ăn kẹo», họ cũng không dám từ chối hoà
giải.
- Ngược lại, nếu không đạt được hoà giải giữa người
Việt Nam thì chính quyền hiện nay vẫn vững như bàn thạch dù
họ đã rất yếu và rất kém. Anh em THDCĐN chúng tôi thường
nói với nhau: «Một chế độ độc tài không sợ người dân
ghét họ mà chỉ sợ người dân thương nhau. Và chính quyền
Việt Nam hiện nay không là ngoại lệ!». Nhưng bước đầu để
mọi người Việt Nam có thể gần gũi và thương yêu nhau là
gì, nếu không là hoà giải và hoà hợp? Xin lấy một thí dụ
rất cụ thể nhưng cũng thật đáng buồn. Cách đây không lâu
đã xảy ra vụ giáo xứ Tam Toà. Một trong những hiện tượng
đáng ghi nhận là việc chính quyền đã huy động được một
nhóm lương dân đến phá rối những sinh hoạt ôn hoà của giáo
dân. Những lương dân này đã vô tình tiếp tay với những
phần tử «đầu gấu» và đã trở thành đồng minh khách quan
của chính quyền. Tại sao lại như vậy? Sự thiếu vắng của
hoà giải giữa lương dân và giáo dân chính là thủ phạm đáng
nguyền rủa. Nhưng nếu còng đầu được tỵ hiềm? Nếu tống
cổ được hận thù ra khỏi đầu óc người Việt Nam? Nếu
chúng ta hoà giải được với nhau? Lúc đó, một chính quyền
thô bạo và ngoan cố nhất cũng không dám mạnh tay đàn áp.
- Cuối cùng, tôi cũng cảm nhận một hiện tượng không ổn
trong tri thức người Việt Nam: Cái gì cũng nhà nước, cái gì
cũng chính quyền. Hình như không có chính quyền thì mọi
người đều bó tay, nhất là khi chính quyền có tiền để dỗ
dành và có nhà tù để răn đe. Luẩn quẩn trong trạng thái này
chỉ đem lại bế tắc khi một chính quyền không chấp nhận
hoà giải.
Chúng ta nên có một nhận thức khác, nhận thức của con
người tự do. Tôi có nhiều bạn đồng nghiệp người Anh,
Đức hay Mỹ. Trái với người Pháp, họ chẳng bao giờ trông
đợi gì ở nhà nước. Họ muốn làm việc gì thì tự tìm cách
tổ chức để thực hiện. Trong trường hợp có mâu thuẫn với
chính quyền, họ cố gắng tạo một liên kết lớn để đương
đầu với chính quyền và bắt chính quyền phải nhượng bộ.
Khi họ có được đồng thuận lớn thì chính quyền thường
chạy theo vuốt ve và hết lời khen ngợi họ. Họ chính là
những con người độc lập và tự lập. Vì vậy họ là những
con người tự do và chẳng bao giờ xin xỏ hay chờ đợi gì ở
chính quyền.
Ngay cả lịch sử đấu tranh giành độc lập của Ấn Độ cũng
cho chúng ta một bài học đáng quý. Tương quan lực lượng lúc
đó rõ ràng là «châu chấu đá xe». Nhưng người Ấn Độ
chẳng xin xỏ và cũng chẳng cần Thực dân Anh ban bố gì. Một
cách ôn hoà, họ cố gắng hoà giải mọi tầng lớp xã hội,
mọi đẳng cấp và mọi tôn giáo để tạo được sức mạnh
và đòi hỏi quyền lợi của người Ấn Độ. Và rồi…
«tưởng đâu chấu ngã, ai ngờ xe nghiêng».
Trở lại với Việt Nam, nếu chúng ta nói được với nhau:
«Mặc kệ chính quyền! Chúng ta cứ tự động và cố gắng hoà
giải với nhau. Rồi sẽ có ngày họ phải chấp nhận và nhập
cuộc, nếu họ không muốn bị dòng thác HG&HH DT cuốn đi».
Đạt được đồng thuận này, có lẽ cuộc vận động cho dân
chủ sẽ có được bước đại nhảy vọt.
Một lời cuối và cũng là lời lạc quan:
- Đa nguyên có nhu cầu dung hoà nhiều ý kiến khác nhau (có khi
đối chọi nhau); và dung hoà thường xuất phát từ thái độ
hoà giải và hoà hợp;
- Bất bạo động đòi hỏi đối thoại vì không thể dùng vũ
khí để loại trừ một ai; và đối thoại cần được tinh
thần hoà giải mở đường, nhất là sau một xung đột.
Nói một cách khác, một khi đã nhìn nhận Đa nguyên và Bất
bạo động như những lập trường đấu tranh thì việc chấp
nhận giá trị Hoà giải và Hoà hợp Dân tộc là một hệ quả
tự nhiên và bắt buộc.
Chúng ta không nên mất quá nhiều thời giờ để đi đến kết
luận này.
Cuộc hội luận cùng Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên: Câu trả lời vòng Hai (1)
Thưa BBT Dân Luận và bạn đọc,
Chúng tôi xin gửi phần thảo luận vòng II của cuộc hội luận
cùng bạn đọc Dân Luận. Để đáp lại mong mỏi của bạn
đọc là được giải toả những thắc mắc còn lại về quan
điểm của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên về công cuộc dân chủ
hoá hiện nay, nhóm thảo luận đã cố gắng trả lời cụ thể
và chân tình.
Mong Trên tinh thần rộng mở và cầu thị, chúng tôi mong rằng
đợt thảo luận lần này sẽ mở rộng hơn cánh cửa đối
thoại giữa bạn đọc Dân Luận và THDCĐN.
Sau đây là phần trả lời của chúng tôi.
Chúng tôi xin gửi phần thảo luận vòng II của cuộc hội luận
cùng bạn đọc Dân Luận. Để đáp lại mong mỏi của bạn
đọc là được giải toả những thắc mắc còn lại về quan
điểm của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên về công cuộc dân chủ
hoá hiện nay, nhóm thảo luận đã cố gắng trả lời cụ thể
và chân tình.
Mong Trên tinh thần rộng mở và cầu thị, chúng tôi mong rằng
đợt thảo luận lần này sẽ mở rộng hơn cánh cửa đối
thoại giữa bạn đọc Dân Luận và THDCĐN.
Sau đây là phần trả lời của chúng tôi.
Cần làm gì trong tình hình hiện nay?
Câu hỏi 1: Quý vị có bao giờ xét lại cách
tổ chức để kiện toàn không? Và khi xét lại như vậy thì có
điểm nào khó khăn và đã giải quyết ra sao, có thể chia sẻ
được không? Khi dựa vào tình cảm để giải quyết các mâu
thuẫn thì quý có vướng mắc vào tình trạng dùng nhiều mẫu
đo khác nhau không? Và khi sử dụng các mẫu đo khác nhau ấy có
đưa đến tình hình mất đoàn kết và phe nhóm không? Có mẫu
đo nào đưa đến tính công thần như đảng cộng sản
không?
Sơn Dương trả lời:
Trước hết xin cám ơn Ban Biên Tập Diễn Đàn Dân Luận đã
tập hợp các câu hỏi nêu lên với Tập Hợp Dân Chủ Đa
Nguyên (THDCĐN), và quý độc giả của Dân Luận đã nêu lên
các câu hỏi rất thực tiễn trao đổi với chúng tôi trong vòng
2 của hội luận. Chúng tôi trân trọng sự đóng góp của quý
anh chị Dân Luận vào nỗ lực nâng cao ý thức chính trị của
độc giả qua một diễn đàn thực sự dân chủ này trong tinh
thần học hỏi và tương kính. Chúng tôi xin cám ơn các bạn
đã đặt những câu hỏi mà chúng tôi xin trả lời với tất
cả sự khiêm tốn. Câu hỏi này số 1 này phần nào đã được
anh Nguyễn Gia Dương trả lời ở vòng 1. Nói chung, phương
thức giải quyết mâu thuẫn của chúng tôi là chủ yếu vận
dụng Qui Ước Sinh Hoạt (QUSH) của THDCĐN. Nếu có thể được,
xin quý anh chị bỏ chút thì giờ vào web Thông Luận
(www.thongluan.org) để biết các chi tiết cụ thể. QUSH qui
định những cơ cấu tổ chức của Tập Hợp và những nguyên
tắc căn bản hướng dẫn cách điều hành tổ chức. Sự tôn
trọng QUSH tự nó cũng là một lý do quan trọng để tránh
những mâu thuẫn.
Bạn hỏi: "Quý vị có bao giờ xét lại cách tổ chức để
kiện toàn không? Và khi xét lại như vậy thì có điểm nào khó
khăn và đã giải quyết ra sao, có thể chia sẻ được
không?"
Câu trả lời dứt khoát là Có và có nhiều. QUSH
đã được tu chỉnh ba lần và chúng tôi cũng luôn luôn cải
tiến cách áp dụng QUSH qua kinh nghiệm thực tiễn. Có thể nói
là THDCĐN đã rất may mắn so với nhiều tổ chức khác ở chỗ
là đã không có những đổ vỡ lớn, nhưng khó khăn trong sinh
hoạt tổ chức thì chắc chắn là phải có. Trong hầu hết mọi
trường hợp mọi mâu thuẫn đều được giải quyết êm đẹp
trong tình anh em tương kính, nhờ sự kiện Tập Hợp có được
một tư tưởng chính trị vừa được mọi thành viên chấp
nhận vừa có tầm nhìn khá dài hạn và do đó không bị bắt
buộc phải làm những xét lại đau nhức. Kiện toàn tổ chức
để lớn mạnh thêm là cố gắng liên tục của mọi tổ chức
có tham vọng đóng góp thay đổi lịch sử. Chúng tôi cũng thế
thôi. Và muốn như thế thì phải không ngừng thích nghi với
thực tại mà không đánh mất chính mình. Một thí dụ về ưu
tư thích nghi với thực tại là điều 39 phần VII, Điều khoản
đặc biệt. Xin trích dẫn:
"39. Trong tương lai, cùng với những bước tiến của tiến
trình dân chủ hóa, khi nhiều phân bộ đã được thành lập
tại trong nước, Qui ước Sinh hoạt sẽ được tu chính để
phù hợp với tình huống mới. Trước đó Qui ước Sinh hoạt
này vẫn còn hiệu lực". Điều này đã được đưa vào
QUSH trong lần tu chỉnh thứ hai năm 1999, nó nhắm mục đích
chuẩn bị cho việc chuyển cơ quan đầu lãnh đạo của Tập
Hợp về trong nước để hải ngoại giữ vai trò yểm trợ khi
tình thế cho phép. Chúng tôi tin rằng những thích nghi được
dự trù trước sẽ không đau nhức bằng những thích nghi đột
ngột. Phương châm của THDCĐN được ghi ngay trong lời mở
đầu của QUSH:
"THDCĐN tôn trọng nhân cách và quyền tự do suy nghĩ
và phát biểu của các thành viên. Gia nhập Tập Hợp không
giới hạn quyền phát biểu mà còn cho phép các thành viên có
thêm tự tin để phát biểu mạnh dạn hơn ý kiến của mình.
Tập Hợp không chấp nhận kiểm duyệt ý kiến. Trong Tập Hợp
không có những ý kiến cấm nêu ra và cũng không có những đề
tài cấm bàn đến. Không một thành viên nào có thể bị khiển
trách vì những ý kiến của mình và cũng không một thành viên
nào có thể bị ngăn trở phát biểu ý kiến của
mình".
Như thế, các ý kiến cải cách, kiện toàn, thay đổi, bổ
khuyết phương thức sinh hoạt diễn ra một cách liên tục,
tránh cho tổ chức những thay đổi đột ngột, một trong những
nguyên nhân chính của mâu thuẫn nội bộ.
Tôi xin chia sẻ một thông tin nói lên nhiều về THDCĐN: trong
gần 30 năm sinh hoạt Tập Hợp đã chỉ một lần phải khai
trừ một thành viên. Có những thành viên đã ra đi nhưng đại
đa số vì hoàn cảnh cá nhân và đã ra đi trong sự thân thiện
để Tập Hợp tiếp tục phát triển. Một điểm cũng cần
được nhấn mạnh là triết lý đa nguyên mà Tâp Hợp coi là
nền tảng tư tưởng, theo đó "nguyên tắc thiểu số phục
tùng đa số không được sử dụng một cách tự động và máy
móc mà chỉ được dùng tới sau khi đã tận dụng mọi cố
gắng để tìm đồng thuận. (...) Sự chính đáng của một
chính quyền còn nằm trong sự thành khẩn tìm đồng thuận trong
mọi quyết định quan trọng" (Dự Án Chính Trị Dân Chủ
Đa Nguyên, trang 34). Nhờ tinh thần này không chí hữu nào trong
Tập Hợp có cảm nghĩ mình bị cô lập. Bạn hỏi có gì có
thể chia sẻ được không? Nếu có một điều mà tôi muốn chia
sẻ với các bạn, đặc biệt là với các bạn có may mắn còn
trẻ hơn tôi, sau kinh nghiệm sinh hoạt hội đoàn và trong THDCĐN
thì đó là con người Việt Nam chúng ta phức tạp và gai góc
lắm chứ không bình thường đâu. Chúng ta rất thiếu khả năng
sinh hoạt tổ chức; đó là nguyên nhân chính khiến các tổ
chức dân chủ, kể cả THDCĐN, không mạnh lên được như ý
muốn và như đòi hỏi của đất nước. Mỗi người chúng ta
đều phải cảnh giác với chính mình.
Bạn cũng hỏi: Khi dựa vào tình cảm để giải quyết các
mâu thuẫn thì quý có vướng mắc vào tình trạng dùng nhiều
mẫu đo khác nhau không? Và khi sử dụng các mẫu đo khác nhau
ấy có đưa đến tình hình mất đoàn kết và phe nhóm không?
Có mẫu đo nào đưa đến tính công thần như đảng cộng sản
không? Tôi có thể quả quyết với bạn là
KHÔNG. Tình cảm ở đây không dành riêng cho một
ai mà là sự quý mến dành cho mọi người vì thế không có
những mẫu đo khác nhau. Một tục lệ bất thành văn là mỗi
khi bắt đầu cũng như chấm dứt một buổi họp mặt chúng tôi
đều nắm tay nhau và cùng nói "chúng ta vừa là chí hữu
vừa là anh em!". Chúng tôi coi tình chí hữu là quan trọng
nhất. Còn về tâm lý thâm niên, công thần thì nó bị cấm ngay
trong nội qui vì điều 3 QUSH nói rất rõ: "Tập Hợp Dân
Chủ Đa Nguyên mở cửa cho mọi người lương thiện chấp nhận
lý tưởng chung. Các thành viên đều bình đẳng với nhau, không
phân biệt sắc tộc, thành phần xã hội, tôn giáo, quá khứ
chính trị, tuổi tác, kiến thức, nam nữ, thâm niên trong tổ
chức."
Nhân tiện tôi cũng xin chia sẻ với bạn lý do của điều
khoản chống thâm niên này. Đó là vì chúng tôi tin rằng trong
một tương lai không xa sẽ có nhiều chí hữu từ các tổ chức
khác đến với Tập Hợp, kể cả những người mà mới hôm qua
còn là đảng viên đảng cộng sản. Những chí hữu đó cũng
phải được bảo đảm khả năng được bầu vào mọi vai trò
lãnh đạo, kể cả vào chức vụ lãnh đạo cao nhất là
Thường Trực Ban Lãnh Đạo. Với sự khiêm tốn của nó, THDCĐN
mời gọi sự tham gia của mọi người quan tâm đến đất
nước và chia sẻ đồng thuận được ghi ngay trong điều 1,
phần I, Điều Khoản Căn Bản của QUSH của THDCĐN: "đấu
tranh xây dựng cho Việt Nam, trong tinh thần hoà giải và hoà
hợp dân tộc, bằng những phương tiện bất bạo động, một
thể chế dân chủ đa nguyên đặt nền tảng trên xã hội dân
sự."
Câu hỏi 2: THDCĐN đã có Dự Án Chính Trị
Dân Chủ Đa Nguyên và thành viên có mặt trên khắp châu lục
và trong nước. Như vậy có thể coi
THDCĐN đã hoàn thành hai vấn đề quan trọng nhất là "xây
dựng cơ sở tư tưởng" và "hình thành đội ngũ cán bộ nòng
cốt" hay chưa? Thời điểm "tấn công dành chính quyền"
có thể chưa chín muồi, nhưng cũng không còn sớm để "xây
dựng và kiểm điểm phương tiện", cũng như "xây dựng cơ sở
quần chúng". Nếu THDCĐN chủ trương
không theo đuổi các hoạt động gây tiếng vang, thì bằng cách
nào THDCĐN có thể khiến quần chúng biết đến mình?
Tổ chức chính trị mạnh không nhất thiết phải đông
thành viên, nhưng cũng phải được nhiều người biết đến,
có ảnh hưởng sâu rộng đến các tầng lớp nhạy cảm như
trí thức và học sinh, sinh viên, phải có uy tín trên trường
quốc tế v.v... Vậy THDCĐN dự tính sẽ làm gì để trở thành
một tổ chức mạnh theo nghĩa nói trên?
Sơn Dương trả lời:
Cảm ơn sự đánh giá của bạn nhưng xin nói thực là THDCĐN
chưa mạnh. THDCĐN có tư tưởng chính trị và cũng có đội
ngũ, nhưng chưa đủ. Như bạn đã biết chúng tôi quan niệm
cuộc cách mạng dân chủ sẽ phải qua năm giai đoạn:
- Xây dựng một cơ sở tư tưởng,
- Xây dựng một đội ngũ cán bộ nồng cốt,
- Xây dựng và kiểm điểm phương tiện,
- Xây dựng cơ sở quần chúng,
- Tiến công giành chính quyền,
Trong năm bước đó có thể nói là tuy bước đầu (xây dựng
cơ sở tư tưởng) không bao giờ hoàn tất cả - vì một lý do
giản dị là một chính đảng đứng đắn luôn luôn phải cải
tiến tư tưởng chính trị của mình- nhưng có thể nói là đã
tạm xong. Bước thứ hai (xây dựng đội ngũ cán bộ nòng cốt)
còn rất khiêm tốn so với nhu cầu. Nếu giả sử lịch sử sang
trang ngay trong lúc này thì có thể là THDCĐN có chuẩn bị hơn
các tổ khác nhưng cũng vẫn còn ở xa mức độ sẵn sàng. Tuy
nhiên, như chúng tôi đã nhận định trong Dự Án Chính Trị
Thành Công Thế Kỷ 21 "Năm giai đoạn phải đi theo thứ
tự nhưng không nhất thiết là giai đoạn trước phải hoàn
tất giai đoạn kế tiếp mới bắt đầu. Các giai đoạn gối
đầu lên nhau" cho nên Tập Hợp cũng đã bắt đầu hai giai
đoạn thứ ba và thứ tư, dù là một cách giới hạn. Trên
điểm này chúng ta đồng ý.
THDCĐN không chủ trương các hoạt động nhắm gây "tiếng
vang". Tiếng vang không có chỗ đứng trong THDCĐN. Vả
chăng "tiếng vang" là gì? Phải chăng là những hoạt
động bạo lực giả tưởng và vô vọng như lập chiến khu,
tung lựu đạn vào một tòa đại sứ? Hoặc rải vài trăm tờ
truyền đơn chỉ có tác dụng tạo lý cớ cho chính quyền
cộng sản gia tăng đàn áp? Hay ra những bản tuyên cáo, tuyên
ngôn mau chóng chìm vào quên lãng? Chúng tôi không tin là những
hành động đó có lợi cho cuộc vận động dân chủ. Tuy nhiên,
như bạn đã nói rất đúng, muốn có sức mạnh và hậu thuẫn
thì điều kiện cần là phải được nhiều người biết đến.
Chúng tôi muốn được biết đến một cách trung thực, trước
hết là biết đến lập trường chính trị của chúng tôi, qua
Web Thông Luận, báo Thông Luận, báo điện tử Tổ Quốc
mà chúng tôi cộng tác với những người dân chủ trong nước
để phát hành. Tôi cũng xin nhân cơ hội này lưu ý là bán
nguyệt san Tổ Quốc là tờ báo đối lập duy nhất
hiện diện một cách không giấu giếm ở trong nước. Ngoài ra
chúng tôi cũng vận dụng nhiều cơ quan truyền thông độc lập
khác, các Web, Blog cũng như các báo giấy để phổ biến lập
trường của Tập Hợp. Chúng tôi đang thử nghiệm mạng xã
hội Facebook.
Qua những phương tiện truyền thông này chúng tôi vận động
cho một thay đổi văn hóa và tâm lý cần thiết để đất
nước chuyển hoá về dân chủ. Chúng tôi tin rằng uy tín là
vốn quí nhất và cũng là phương tiện quan trọng nhất của
một tổ chức chính trị. Nhưng uy tín là điều vừa khó có
được lại vừa khó giữ, những cố gắng gây tiếng vang để
tạo uy tín giả tạo thường rất phản tác dụng. Phương pháp
của chúng tôi là tranh thủ cảm tình của giới trí thức và
qua họ, như một đai truyền, tranh thủ cảm tình của quần
chúng. Niềm tin của chúng tôi là nếu tranh thủ được sự
đồng tình của trí thức cho một dự án chính trị đúng đắn
thì khi cần sẽ có hậu thuẫn quần chúng. Kết quả chậm
nhưng chắc chắn. Chúng tôi không mất kiên nhẫn vì hậu thuẫn
của quần chúng thường là hiện tượng bộc phát đột ngột
sau những cố gắng kiên trì tích lũy từ nhiều năm. Hoạt
động chính trị là hò hẹn với tương lai, một tương lai mà
chính mình cũng đã đóng góp tạo ra. Điều cốt lõi là vào
ngày N, giờ G mình chứng tỏ là đã đóng góp tạo ra biến
cố, đã chuẩn bị để chờ đợi biến cố và nhất là có
những giải đáp đúng đắn cho bài toán dân chủ hóa. Hãy nhìn
những gì vừa và đang xảy ra ở Bắc Phi và Trung Đông. Nếu
những nước này có những tổ chức dân chủ đã có mặt từ
lâu với một tư tưởng chính trị và một dự án chính trị
phù hợp thì chắc chắc họ không bối rối như hiện nay. Chúng
tôi tin rằng vận hội lịch sử sẽ đến và chúng tôi cố
gắng chuẩn bị để tránh cho đất nước những khó khăn đang
được phơi bày tại Tunisia, Ai Cập, Libya, Yemen. Sau cùng, một
cách kín đáo, chúng tôi cũng có tiếp xúc với nhiều tổ chức
và nhân vật chính trị, để học hỏi kinh nghiệm ở họ và
cũng để giúp họ hiểu biết hơn về Việt Nam. Có thể nói là
kết quả rất khả quan.
Việt Nam đang ở đâu trong tiến trình dân chủ hóa?
Câu hỏi 3: Tôi vẫn chưa hoàn toàn thỏa mãn
với lộ trình dân chủ hóa mà THDCĐN trình bày trong phần trả
lời của vòng Một. Tới thời điểm này, câu hỏi "ai thắng ai
trên phương diện tư tưởng và lý luận" đã được trả lời
rõ ràng rồi, vậy có thể nói tiến trình dân chủ đã bước
sang giai đoạn 3, "phát động mạnh mẽ cuộc tranh đấu đòi
dân chủ trong nước", hay không? Thế nhưng, khi trả lời câu
hỏi số 4, quý vị lại cho rằng vẫn chưa đủ điều kiện
để thực hiện cách mạng dân chủ tại Việt Nam. Như vậy
phải chăng trong lộ trình kia còn điều gì chưa được đề
cập đến?
Trình tự của lộ trình cũng khá lộn xộn. Ví dụ giai
đoạn 5, "xúc tiến sự hình thành một mặt trận dân chủ",
nên chăng phải tiến hành trước việc "phát động mạnh mẽ
công cuộc đấu tranh dân chủ trong nước", bởi việc hình
thành một mặt trận như vậy sẽ là hậu thuẫn cho việc thúc
đẩy mạnh mẽ công cuộc đấu tranh dân chủ trong nước. Nếu
hình thành mặt trận sau khi thúc đẩy mạnh mẽ đấu tranh trong
nước thì mặt trận đó được tạo ra chỉ để chia phần hay
sao?
Tôi muốn tiếp tục được nghe quý vị giải thích quan
điểm của mình về lộ trình dân chủ ở Việt Nam, hiện tại
Việt Nam đang ở đâu trong lộ trình đó. Một lộ trình khách
quan và mang tính quy luật phải chỉ ra được đâu là rào cản
khiến xã hội chưa có dân chủ, đồng thời phải chỉ ra
những bước đi cần thiết để loại bỏ từng bước các rào
cản đó.
Đoàn Xuân Kiên trả lời:
1. Một vài đính chính:
Có lẽ đã có sự hiểu lầm do lẫn lộn các giai đoạn trong
lộ trình vận động dân chủ và các công tác trọng điểm
của cuộc đấu tranh, từ đó bạn có cảm giác lộ trình mà
THDCĐN đề nghị là "lộn xộn". Trong Dự Án Chính Trị Thành
Công Thế Kỷ21 chúng tôi đã trình bày năm giai đoạn của
cuộc cách mạng dân chủ như sau:
Đó là những giai đoạn, nhưng nội dung của cuộc đấu tranh
cho dân chủ, nghĩa là những công tác trọng tâm, là gì? Theo
chúng tôi đó là:
- Thức tỉnh quần chúng về sự cần thiết của một
giải pháp chung cho cả dân tộc; - Giành thắng lợi dứt khoát về mặt tư tưởng và lý luận;
- Phát động mạnh mẽ cuộc tranh đấu đòi dân chủ trong
nước; - Nâng cao tinh thần và hiệu năng của những cố gắng vận
động sự yểm trợ của thế giới; - Xúc tiến sự hình thành của một mặt trận dân chủ;
- Mục tiêu chính: bầu cử tự do.
Trước đó chúng tôi chúng tôi cũng đã phân tích bốn điều
cần và đủ để một cuộc cách mạng thành công:
- Mọi người trong nước đồng ý rằng chế độ hiện
hữu là tệ hại và phải thay đổi; - Đảng cầm quyền, vì mất lý tưởng chung đã ung thối, chia
rẽ, phân hóa và đã mất bản năng tự tồn của một đoàn
thể; - Đại đa số quần chúng đạt tới đồng tình về một
chế độ mới và những mục tiêu quốc gia mới; - Có một tập hợp chính trị xuất hiện phù hợp với
nguyện ước của toàn dân làm điểm hội tụ cho những khát
vọng đổi mới.
Sự nhận định các điều kiện cần và đủ cho thắng lợi là
để biết mức độ chín muồi của đất nước đối cho cuộc
đổi đời. Một cách cụ thể khi THDCĐN ra đời cuối năm 1982
cuộc cách mạng dân chủ mới chỉ có điều kiện thứ nhất,
ngày nay chúng ta đã có ba điều kiện đầu và cũng đã có
một phần của điều kiện thứ tư, nghĩa là xây dựng lực
lượng dân chủ. Sự xây dựng này muốn thành công phải đi qua
năm giai đoạn của lộ trình đấu tranh. THDCĐN tự coi là đã
tạm hoàn tất giai đoạn một, đã đi được một đoạn
đường đáng kể trong giai đoạn hai và cũng đã bắt đầu, dù
ở mức độ giới hạn, các giai đoan ba và bốn. Nhưng phân
tích các điều kiện thành công và các đoạn đường phải đi
qua tuy cần nhưng chưa đủ, còn phải trả lời câu hỏi cụ
thể "làm gì?", nói cách khác vạch ra những công tác trọng tâm
của cuộc đấu tranh. Sự nhận định các giai đoạn của lộ
trình dân chủ hóa giúp ta biết ở mỗi thời điểm nên tập
trung cố gắng vào công tác nào, những công tác nào chưa cần
phải đầu tư sức lực. Có những công tác lúc nào cũng đòi
hỏi một cố gắng quyết liệt, thí dụ như công tác thức
tỉnh quần chúng về sự cần thiết của một giải pháp chung
cho cả dân tộc thay vì luồn lách cố tìm giải pháp cá nhân
cho riêng mình; đây là điều vẫn còn đầy khó khăn vì trở
ngại là cả một di sản văn hóa. Công tác thứ hai, giành
thắng lợi dứt khoát về mặt tư tưởng và lý luận, cũng
cần xúc tiến ngay từ đầu và tiếp tục tăng cường dù đã
đặt kết quả nhất định. Cũng có những công tác mà ở
thời điểm này chỉ cần chuẩn bị để đẩy mạnh vào giai
đoạn sau như hình thành của một mặt trận dân chủ.
Sau giải thích này có lẽ bạn không còn thấy là lộ trình
đấu tranh cho dân chủ của chúng tôi lộn xộn nữa, nhưng câu
hỏi của bạn đã là dịp để chúng tôi có dịp trình bày
lại đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải đấu tranh có
phương pháp nếu muốn thành công. Cần lắm. Nếu quan sát bạn
có thể thấy là vẫn có nhiều người hành động như thể là
một tổ chức có thể được thành lập mà không cần tư
tưởng chính trị và dự án chính trị trong khi một tổ chức
chính trị đúng nghĩa phải được quan niệm như là dụng cụ
để thể hiện một tư tưởng chính trị và thực hiện một
dự án chính trị. Và cũng có nhiều người và tổ chức nghĩ
rằng có thể vận động quần chúng nổi dậy mà không cần
những chuẩn bị cần thiết.
2. Lộ trình dân chủ trong mối tương quan với Dự Án Chính
Trị Dân Chủ Đa Nguyên?
Như đã trả lời trong vòng đầu, một "lộ trình dân chủ"
đã được phác họa khá chi tiết trong Phần VI của Dự Án
Chính Trị Dân Chủ Đa Nguyên. Ba bộ phận nói trên cần được
nhìn nhận như một tổng thể trong tiến trình dân chủ hoá
nước nhà, hoặc nói như bạn đọc Dân Luận là một "lộ
trình dân chủ" cho Việt Nam tương lai.
Nói cho chính xác thì "Lộ trình dân chủ" của cuộc cách
mạng dân chủ Việt Nam ghi trong Phần VI chủ yếu là dành lực
lượng dân chủ Việt Nam bao gồm những cán bộ nòng cốt cũng
như các cơ sở quần chúng. Chương trình hành động này là
bước tiếp theo phải đến để hoàn thành con đường nhận
thức của họ mà thôi: hiểu biết để hành động.
Cũng xin nói cho rõ thêm là trong Dự Án Chính Trị Dân Chủ Đa
Nguyên không có cụm từ "lộ trình dân chủ" theo nghĩa là
một bản đồ chỉ đường toàn bộ cho một cuộc chuyển hoá
thành công về dân chủ cho đất nước. Theo nghĩa này thì
điều mà bạn đọc Dân Luận gọi là "lộ trình dân chủ"
chính là toàn bộ Dự Án Chính Trị Dân Chủ Đa Nguyên. Những
phần đầu của dự án đã trả lời đủ về những nguyên do
có tính tất yếu, có tính "quy luật" về một cuộc cách
mạng dân chủ cho Việt Nam. Do vậy, xin bạn đọc miễn cho
việc nói thêm về những điều như thế trong phần thảo luận
lần này.
3. Việt Nam đang ở đâu trong tiến trình dân chủ hoá?
Trở lại câu hỏi của bạn đọc: Việt Nam hiện nay đang ở
đâu trong tiến trình dân chủ hoá? Xin mời bạn đọc trở lại
câu trả lời đã có sẵn trong Dự Án Chính Trị Dân Chủ Đa
Nguyên hiện hành:
"Có thể nói chúng ta đã đi được ba phần tư lộ trình
dẫn đến dân chủ, nhưng đoạn đường còn lại, xây dựng
một tập hợp chính trị làm tụ điểm cho khát vọng dân chủ,
cũng là đoạn đường cam go nhất bởi vì chúng ta gặp phải
một liên minh gắn bó giữa, một bên, là chính sách đàn áp
thô bạo của một đảng cầm quyền cực kỳ lì lợm và, bên
khác, là sự thụ động của một dân tộc đã rã hàng sau quá
nhiều thất vọng và thương tổn".
Khi xét đến vị trí của đất nước ta trong tiến trình năm
giai đoạn của cách mạng dân chủ, Dự Án Chính Trị Dân Chủ
Đa Nguyên nhìn nhận rằng:
"Nhận định của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên là cuộc
vận động dân chủ hiện nay mới chỉ ở giữa giai đoạn thứ
nhất và bước đầu của giai đoạn thứ hai. Nhưng không phải
vì thế mà có thể kết luận bi quan rằng thắng lợi của dân
chủ còn xa".
Thực tế là đất nước hoà bình đã hơn hai mươi năm. Hai
mươi năm sau thế chiến II đủ dài để nước Nhật vươn lên
từ đổ nát thành cường quốc kinh tế. Hai mươi năm cũng đủ
cho một Nam Hàn vươn lên từ một quốc gia nghèo nàn để trở
thành một cường quốc kinh tế khác. Trong khi đó Việt Nam
hiện còn đang vướng mắc trong bài toán lớn về phát triển,
chỉ vì những trở lực nằm chính ngay trong cơ chế chính trị
và xã hội của nước mình. Mặc dù đã đạt được một số
thành tựu về kinh tế, nói chung việc quản lí tồi dở đã
khiến cho bài toán phát triển đất nước không có nhiều dấu
hiệu lạc quan. Vị trí của nước ta trong cộng đồng thế
giới vẫn là một vị trí quá khiêm tốn ở cuối các bảng
sắp hạng.
Công cuộc chuyển hoá dân chủ như được đề nghị trong
DACTDCĐN là một cuộc thay đổi không chỉ về tổ chức chính
quyền mà thực chất nó còn là một cuộc thay đổi triệt để
về văn hoá. Cuộc cách mạng dân chủ mà THDCĐN theo đuổi
chính là một dự án lớn mà chúng tôi đề nghị để thiết
lập một nền móng khác vững chắc cho một kỉ nguyên mới cho
đất nước: kỉ nguyên dân chủ thực sự, trong đó xã hội
chúng ta sẽ được thiết lập theo một cơ chế khác khả dĩ
tạo được những bước nhảy lớn về phát triển. Tuy thế,
THDCĐN không chủ trương chọn lựa con đường tắt nào để
mong đạt thằng lợi cho cách mạng dân chủ. Như đã nói trong
một lần trước, cách mạng xảy non sẽ chỉ kéo dài thêm nữa
những đổ vỡ cho đất nước và dân tộc. Sự chân thực và
kiên quyết giữ vững lí tưởng chính là xuất phát từ nhận
thức sáng tỏ về "lộ trình dân chủ" tuy gian khó nhưng
tất thắng. Chúng tôi muốn được chia sẻ niềm lạc quan cách
mạng đó cùng bạn đọc Dân Luận.
(còn tiếp)
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)