Tác giả: ALAN PHAN
Trong suốt lịch sử thế giới, cái tệ hại của mỗi thời kỳ vàng son là một kết cuộc thảm thương cho mọi người dân. Bong bóng bao giờ cũng vỡ. Nợ quá tải bao giờ cũng đáo hạn sớm hơn dự định. Người giàu thì phá sản vì lối kinh doanh đòn bẩy phiêu lưu không còn thích hợp, người trung lưu thì trắng tay vì giá trị tài sản biến mất, lây lắt bám víu vào một nền kinh tế khập khiễng. Các quan chức chính phủ thì luôn luôn bó tay vì không hiểu chữ sáng tạo hay tiết kiệm là gì?
Đọc lịch sử thế giới, tôi luôn say mê về những góc nhìn tiêu biểu cho thời vàng son của mỗi quốc gia. Từ đế chế La Mã, Hy Lạp ngày xưa đến Anh, Mỹ, Nhật thời cận đại, chúng mang nhiều nét đặc thù, những tựu trưng, vẫn có rất nhiều tương đồng. Xã hội và con người trong những thời kỳ huy hoàng này, nhất là giới cầm quyền thượng lưu, luôn luôn mang đậm những cá tính hồ hởi lạc quan, phô trương quyền lực và sự giàu có, đắm mình trong lễ hội và tiệc tùng, sống không lo âu đến ngày mai vì nghĩ rằng ... những ngày hè nắng đẹp sẽ kéo dài bất tận. Người Mỹ có bài hát mô tả tình huống này, "Let the good times roll" mà người Pháp tán đồng nồng nhiệt " Laisser les bon temps rouler." Thời vàng son ơi, hãy tiếp tục trôi...
Nước Mỹ trong thập kỹ 1920's được biết đến bằng tên "The Roaring Twenties" (Những năm hoan lạc của 1920's). Thế chiến Thứ Nhất vừa chấm dứt và Mỹ hưởng lợi rất nhiều vì đã cho các nước thắng trận (Anh, Pháp) vay những khoản tiền rất lớn cho chiến tranh, cũng như đã cung cấp vũ khí cho cả hai bên với giá tốt. Nước Mỹ đang sửa soạn thay thế đế chế Anh trên khắp thế giới vì sức mạnh tài chính của mình. Những công nghệ mũi nhọn mới đem thế lực kinh tế và văn hóa Mỹ phủ khắp toàn cầu (xe hơi, phim ảnh, radio, kỹ nghệ hóa học, nhạc jazz...) trong khi châu Âu vẫn còn là đống tro hoang tàn vì chiến tranh và châu Á vẫn là các thuộc địa chậm tiến. Thị trường chứng khoán và địa ốc tăng trưởng đột biến, người dân Mỹ ngoài thu nhập cao còn hưởng những khoản lời này nên cảm thấy giàu có nhất thế giới, và tương lai chưa bao giờ có một hứa hẹn rực rỡ như vậy. Dân quê ào ạt đổ về thành phố tìm sự giàu có, "đô thị hóa" ở Mỹ thực sự bộc phát.
Cùng với nhân dân, chính phủ Mỹ nới rộng tín dụng, giữ lãi suất thật thấp và bắt đầu những công trình xây dựng hạ tầng khắp quốc gia. Xa lộ, đường sắt, xe điện ngầm, nhà máy điện nước, cảng biển... mọc lên như nấm sau cơn mưa dài. Giá cả mọi tài sản trở thành... bong bóng, xa rời thực tế. Nợ công ngày càng chồng chất và lạm phát bắt đầu quậy phá.
Ảnh: cafeF
Ngày 29/10/1929 thực tế của thị trường ghé thăm. Wall Street sụp đổ với 13% giảm sút trong chỉ số Dow Jones (lên đến 58% trong nhiều tuần sau đó và 89% vào 1931). Nước Mỹ kéo toàn thế giới vào cuộc Đại Suy Thoái suốt thập niên 1930's cho đến khi Thế Chiến Thứ Hai bắt đầu.
Trong suốt lịch sử thế giới, cái tệ hại của mỗi thời kỳ vàng son là một kết cuộc thảm thương cho mọi người dân. Bong bóng bao giờ cũng vở. Nợ quá tải bao giờ cũng đáo hạn sớm hơn dự định. Người giàu thì phá sản vì lối kinh doanh đòn bẩy phiêu lưu không còn thích hợp, người trung lưu thì trắng tay vì giá trị tài sản biến mất, lây lắt bám víu vào một nền kinh tế khập khiễng. Các quan chức chính phủ thì luôn luôn bó tay vì không hiểu chữ sáng tạo hay tiết kiệm là gì?
Trong những thời vàng son đó, tôi thích tìm hiểu về những nhân vật đầy quyền lực, giàu có của xã hội, đã được hoàn cảnh đưa đẩy lên đỉnh cao của quốc gia, và đời sống họ là những bức tranh trung thực nhất của môi trường chung quanh.
Không ai mà không ấn tượng với những câu chuyện về Du Yue Sheng, thủ lãnh của băng đảng Green Gang, đã đem Thượng Hải thời 30's lên bao nhiêu là phim ảnh của Tàu và Mỹ. Anh chàng xã hội đen này, xuất thân là một nông dân nghèo của Pudong, đã leo lên ngai thị trưởng (không chính thức ) của Thượng Hải, qua những quan hệ làm ăn với Tưởng Giới Thạch và các quan chức địa phương. Thậm chí, ông còn tài trợ cho phần lớn các chiến dịch càn quét của họ Tưởng trong chiến tranh.
70 năm sau, Trung Quốc lại cống hiến cho lịch sử một nhân vật đầy màu sắc, là Lai Chang Xing, cũng là một nông dân nghèo của tỉnh Hạ Môn. Khởi nghiệp bằng con số không, Lai đã thu góp được một tài sản khổng lồ hơn 16 tỷ USD (theo cáo trạng của chánh phủ) trong thời gian ngắn ngủi chưa đầy 5 năm. Lai đã khống chế hoàn toàn các cơ quan công lực của Hạ Môn rồi Trung Ương, từ cảnh sát đến hải quan, để tổ chức được một mạng lưới buôn lậu xe hơi, dầu khí và thuốc lá khắp nước. Sự sụp đổ của Lai là do Tổng Bí Thư Giang Trạch Dân và Thủ Tướng Chu Dung Cơ muốn dùng con bài của Lai để lật đổ thế lực hùng mạnh của nhóm Bắc Kinh. Lai bị án tử hình, trốn được qua Canada; còn ở nhà, Thị Trường Bắc Kinh và 4 nhân vật cao cấp phải tự tử chết. Gần 400 quan chức bị đưa ra Tòa về vụ việc này gồm 2 Bộ Trưởng, 26 tỉnh ủy, 86 huyện ủy và kết quả có 14 án tử hình.
Nhân vật đình đám nhất của The Roaring Twenties bên Mỹ là William Randolph Hearst. Ông tạo lập một gia tài khổng lồ qua sự thiết lập và thu tóm hơn 30 tờ báo chính tại các thành phố lớn (New York, San Francisco, Chicago, Los Angeles..), 8 tạp chí (Cosmopolitan, Good Housekeeping...) vài đài phát thanh và một phim trường ở Hollywood. Ông cũng từng là dân biểu, nghị sĩ, nhưng thất bại trong việc ứng cử vào chức Thị Trưởng New York, bàn đạp cho Tòa Bạch Ốc. Ông là king-maker (kẻ tạo vua chúa) trong rất nhiều cuộc bầu cử vì ảnh hưởng khủng khiếp của mạng truyền thông trong xã hội Mỹ. Ông lại có một cuộc sống xa hoa với tiệc tùng và scandal, gây ra không biết bao nhiêu câu chuyện hấp dẫn cho đám đông luôn thờ phụng những nhân vật nổi tiếng (celebreties). Khu lâu đài của ông ở San Simeon California vẫn là một trung tâm thu hút bao du khách ngày nay. Trên hết, Orson Welles dùng ông như là một cảm hứng để tạo nên cuốn phim Citizen Kane, mà nhiều nhà phê bình cho là phim hay nhất qua mọi thời đại của lịch sử điện ảnh.
Một trong những scandal tiêu biểu trong năm 1924 là chuyện ông bắn chết một người bạn trên du thuyền tại một bữa tiệc sinh nhật vì ghen tuông và vì lầm tưởng anh ta là Charlie Chaplin, danh hề của những phim Charlot. Chaplin đang ái ân vụng trộm với cô đào nổi danh Hollywood, Marion Davies, hiện là nhân tình số một của ông. Nhưng ông không bị điều tra hay kết tội gì về vụ giết người này: dù sao, ông cũng là W.R. Hearst, người vừa giúp Tổng Thống Mỹ Calvin Coolidge đắc cử hai tuần trước đó.
Tôi chắc rằng những nhân vật xã hội của mọi thời vàng son đều có những trải nghiệm và tình huống tương tự. Khi tôi về lại Việt Nam vào 2006, người dân giàu có của xã hội thượng lưu ở đây cũng đầy những mẩu chuyện thú vị hào hứng, pha lẫn giữa sự thực và các tin đồn. Những huyền thoại về Phạm Nhật Vượng, Đoàn Nguyên Đức, Cường Đô La, Đào Hồng Tuyển... chiếm đầy các tít lớn của các tờ báo, tạp chí. Thời vàng son của một chu kỳ mới trong kinh tế vừa nổi của Việt Nam cùng bắt đầu vào thời điểm này.
Trở lại với câu chuyện của Hearst và The Roaring Twenties, lịch sử cho thấy một kết cuộc đáng buồn. Hearst gần như bị phá sản trong cuộc Đại Suy Thoái thập niên 30's và The Roaring Twenties chỉ còn vang vọng trong tiểu thuyết. Một tác giả là bạn thân của Hearst đã viết hồi ký về thời vàng son của Hearst và bạn bè," Chúng tôi đã ăn chơi, nhảy múa không ngừng nghĩ trong những tiệc tùng thâu đêm. Rượu, ma túy, sex và những thị phi làm chúng tôi say sưa không biết mệt. Nhiều người vẫn cảm nhận sự điên cuồng và ngu xuẩn của những vũ điệu Charleston mỗi đêm, nhưng chúng tôi biết rằng, nếu giàn nhạc ngừng chơi, vũ điệu ngừng quay, thì chúng tôi sẽ không có gì... ngoài một trống vắng toàn diện." Thế cho nên, let the good times roll, thời vàng son ơi, hãy tiếp tục trôi.
Hôm nọ, trong đêm giá rét của Hà Nội, tôi ghé vào quán cà phê ở Sheraton Westlake, chợt loáng thoáng nghe lại bài nhạc "Let the good times roll". Nó nhắc tôi về W.R. Hearst và The Roaring Twenties của xứ Mỹ xa xôi. Nó làm tôi tự hỏi chúng ta đã học được gì khi lịch sử tái diễn?
Thứ Hai, 28 tháng 2, 2011
Lẩm cẩm thiên hạ sự hay là chuyện “bà Ba Sương ở Nông trường Sông Hậu”
Lẩm Cẩm Lão Gia
Năm ngoái (2010), TAND Tối cao đã “ra quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Trần Ngọc Sương (cựu giám đốc nông trường Sông Hậu)” bởi vì “việc xét xử mắc thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng” (1).
Nếu không có sự phản ứng mạnh mẽ của dư luận khiến VKSND Tối cao vào cuộc thì có lẽ TAND Tối cao đã không có quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba Sương trên đây.
Bẵng đi một thời gian và hình như dư luận cũng không có thời giờ để quan tâm đến cái bà Ba Sương thân cô thế cô và hay đau yếu này.
Bỗng dưng, ngày 22/2, “Công an TP Cần Thơ đã tổ chức họp báo, công bố kết luận điều tra lại từ đầu vụ án “Lập quỹ trái phép” tại Nông trường Sông Hậu (NTSH). Theo nội dung kết luận của Cơ quan điều tra (CQĐT), số tiền lập quỹ trái phép được xác lập theo điều tra lần này là hơn 10 tỷ đồng, số tiền gây thiệt hại là hơn 5,03 tỷ đồng, cao hơn kết luận điều tra cũ (4,7 tỷ đồng)” (2)!
Cũng theo bài báo trên đây thì “…Sau nhiều tháng điều tra lại, chiều ngày 22/2, đại diện CQĐT công an Cần Thơ thông báo: “Trong quá trình quản lý NTSH, Trần Ngọc Sương và các đồng phạm đã thu các nguồn đưa vào lập quỹ trái phép, để ngoài sổ sách kế toán, không báo cáo tài chính theo quy định… Chi tiêu sử dụng trái nguyên tắc nhiều lần với tổng số tiền lập quỹ 10.135.277.366 đồng; gây thiệt hại 5.053.585.445 đồng…”.
Từ nhận định đó, CQĐT khẳng định: Bà Trần Ngọc Sương chịu trách nhiệm với vai trò đứng đầu, chủ mưu điều hành việc chỉ đạo cấp dưới lập quỹ trái phép và sử dụng gây thiệt hại trên 5 tỷ đồng là “đặc biệt nghiêm trọng”.
Vị đại diện CQĐT còn nhấn mạnh: “Đề nghị khi xét xử, cần phải có bản án thật nghiêm khắc để răn đe,phòng ngừa chung”.”
Hay thật. Lý do chính đã khiến TAND Tối cao đưa ra quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba là “việc xét xử mắc thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng”! Và cũng theo bài báo này thì “...VKSND Tối cao nhận thấy, theo hồ sơ vụ án từ năm 2001 đến 12/2007, bà Sương và một số người đã lấy các nguồn thu của nông trường Sông Hậu để duy trì một số lượng quỹ tiền mặt và chi tiêu để ngoài sổ sách, thu chi tài chính không báo cáo cơ quan chức năng có thẩm quyền là có thật. Tuy nhiên có một số khoản thu chưa đủ cơ sở để xác định là "lập quỹ trái phép".
Một trong số đó là khoản hơn 2,6 tỷ đồng tiền bán 4 lô đất. Theo VKS, về nguồn gốc, các lô đất do giám đốc tiền nhiệm Trần Ngọc Hoằng (bố bà Sương) mua từ năm 1993-1997, tổng cộng gần 250 triệu đồng. Khoản này do ông Hoằng đưa vào quỹ trái phép từ trước khi bà Sương làm giám đốc. Việc tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm quy kết số tiền mua đất này đưa vào quỹ trái phép thuộc trách nhiệm của bà Sương và đồng phạm là không có cơ sở...”
Thế nhưng, theo như cuộc họp báo ngày 22/2 thì “theo nội dung kết luận của Cơ quan điều tra (CQĐT), số tiền lập quỹ trái phép được xác lập theo điều tra lần này là hơn 10 tỷ đồng, số tiền gây thiệt hại là hơn 5,03 tỷ đồng, cao hơn kết luận điều tra cũ (4,7 tỷ đồng)”!
Điều này khẳng định là hai cơ quan VKSND Tối cao và TAND Tối cao đã “mắc sai thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng” khi đã “hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba Sương” vào tháng 6 năm 2010!
Quả là bótay.com. Lẩm Cẩm Lão Gia tôi là một lão già dốt đặc cán mai nên không thể nào hiểu được VKSND Tối cao và TAND Tối cao đúng hay là nội dung cuộc họp báo ngày 22/2 của CATP Cần Thơ đúng?!!!
Tuy nhiên, Lẩm Cẩm Lão Gia tôi cũng chả mấy quan tâm chuyện đúng sai ở đây. Bởi vì, ở trong cái xã hội đầy nhiễu nhương hiện nay thì một khi đã vào “tầm ngắm” thì anh chỉ có trách chính anh mà thôi – sinh ra làm chi đúng vào cái xứ “rốn vũ trụ” này!!! Điều mà Lẩm Cẩm Lão Gia tôi quan tâm ở đây là “Vị đại diện CQĐT còn nhấn mạnh: “Đề nghị khi xét xử, cần phải có bản án thật nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung”!
Tham nhũng là quốc nạn thì việc nghiêm khắc – thậm chí là tử hình – đối với những tay quan lại tham ô, Lẩm Cẩm Lão Gia tôi tin chắc rằng người dân sẽ “không có nhu cầu phản ứng, hay phản đối” đâu! Thế nhưng, tại sao lại phải “nghiêm khắc” với cái bà Ba Sương trong khi đó những người như ông Tô (hô), ông Huỳnh Ngọc Sĩ, các ông trong vụ PMU, các ông trong vụ tượng đài Điện Biên Phủ thì hình như là bóng dáng của vị thần công lý “nghiêm khắc” chỉ thoáng qua gọi là! Lẩm Cẩm Lão Gia tôi tuy đã lú lẫn nhiều nhưng vẫn còn nhớ như in trong đầu (gối?) những lời vàng ngọc của ông Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng (và cũng xem đó là kim chỉ nam cho phần đời còn lại của mình): -“Cách chức đi, kỷ luật đi”, lấy ai mà làm việc các đồng chí? (3)
Rồi cách đây cũng không lâu, có ông quan to kia bỏ hơn cả triệu đô la để mua mấy cái bảo bối đồ cổ (4). Nhưng rồi cũng chỉ bị “kỷ luật cảnh cáo” mà thôi (5)! Thế thì vì sao mà người ta phải “đuổi tận giết tiệt” với một người đàn bà cả đời đã cống hiến cho Nông trường Sông Hậu? Mà Nông trường Sông Hậu nào đâu phải như con tàu ma Vinashin? Người dân có cơm ăn áo mặc no ấm, cuộc sống no đủ. Có phải vì bà Ba đã cản trở những con cá tra đớp những miếng mồi béo bở của Nông trường Sông Hậu nên kết cục ngày nay của bà Ba là điều có thể thấy trước, biết trước!!!
L. C. L. G.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.
(1) Vnexpress.net
(2) Vietnamnet.vn
(3) Tuoitre.vn
(4) Danviet.vn
(5) Tuoitre.vn
Năm ngoái (2010), TAND Tối cao đã “ra quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Trần Ngọc Sương (cựu giám đốc nông trường Sông Hậu)” bởi vì “việc xét xử mắc thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng” (1).
Nếu không có sự phản ứng mạnh mẽ của dư luận khiến VKSND Tối cao vào cuộc thì có lẽ TAND Tối cao đã không có quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba Sương trên đây.
Bẵng đi một thời gian và hình như dư luận cũng không có thời giờ để quan tâm đến cái bà Ba Sương thân cô thế cô và hay đau yếu này.
Bỗng dưng, ngày 22/2, “Công an TP Cần Thơ đã tổ chức họp báo, công bố kết luận điều tra lại từ đầu vụ án “Lập quỹ trái phép” tại Nông trường Sông Hậu (NTSH). Theo nội dung kết luận của Cơ quan điều tra (CQĐT), số tiền lập quỹ trái phép được xác lập theo điều tra lần này là hơn 10 tỷ đồng, số tiền gây thiệt hại là hơn 5,03 tỷ đồng, cao hơn kết luận điều tra cũ (4,7 tỷ đồng)” (2)!
Cũng theo bài báo trên đây thì “…Sau nhiều tháng điều tra lại, chiều ngày 22/2, đại diện CQĐT công an Cần Thơ thông báo: “Trong quá trình quản lý NTSH, Trần Ngọc Sương và các đồng phạm đã thu các nguồn đưa vào lập quỹ trái phép, để ngoài sổ sách kế toán, không báo cáo tài chính theo quy định… Chi tiêu sử dụng trái nguyên tắc nhiều lần với tổng số tiền lập quỹ 10.135.277.366 đồng; gây thiệt hại 5.053.585.445 đồng…”.
Từ nhận định đó, CQĐT khẳng định: Bà Trần Ngọc Sương chịu trách nhiệm với vai trò đứng đầu, chủ mưu điều hành việc chỉ đạo cấp dưới lập quỹ trái phép và sử dụng gây thiệt hại trên 5 tỷ đồng là “đặc biệt nghiêm trọng”.
Vị đại diện CQĐT còn nhấn mạnh: “Đề nghị khi xét xử, cần phải có bản án thật nghiêm khắc để răn đe,phòng ngừa chung”.”
Hay thật. Lý do chính đã khiến TAND Tối cao đưa ra quyết định hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba là “việc xét xử mắc thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng”! Và cũng theo bài báo này thì “...VKSND Tối cao nhận thấy, theo hồ sơ vụ án từ năm 2001 đến 12/2007, bà Sương và một số người đã lấy các nguồn thu của nông trường Sông Hậu để duy trì một số lượng quỹ tiền mặt và chi tiêu để ngoài sổ sách, thu chi tài chính không báo cáo cơ quan chức năng có thẩm quyền là có thật. Tuy nhiên có một số khoản thu chưa đủ cơ sở để xác định là "lập quỹ trái phép".
Một trong số đó là khoản hơn 2,6 tỷ đồng tiền bán 4 lô đất. Theo VKS, về nguồn gốc, các lô đất do giám đốc tiền nhiệm Trần Ngọc Hoằng (bố bà Sương) mua từ năm 1993-1997, tổng cộng gần 250 triệu đồng. Khoản này do ông Hoằng đưa vào quỹ trái phép từ trước khi bà Sương làm giám đốc. Việc tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm quy kết số tiền mua đất này đưa vào quỹ trái phép thuộc trách nhiệm của bà Sương và đồng phạm là không có cơ sở...”
Thế nhưng, theo như cuộc họp báo ngày 22/2 thì “theo nội dung kết luận của Cơ quan điều tra (CQĐT), số tiền lập quỹ trái phép được xác lập theo điều tra lần này là hơn 10 tỷ đồng, số tiền gây thiệt hại là hơn 5,03 tỷ đồng, cao hơn kết luận điều tra cũ (4,7 tỷ đồng)”!
Điều này khẳng định là hai cơ quan VKSND Tối cao và TAND Tối cao đã “mắc sai thiếu sót, sai lầm nghiêm trọng” khi đã “hủy 2 bản án đã tuyên với bà Ba Sương” vào tháng 6 năm 2010!
Quả là bótay.com. Lẩm Cẩm Lão Gia tôi là một lão già dốt đặc cán mai nên không thể nào hiểu được VKSND Tối cao và TAND Tối cao đúng hay là nội dung cuộc họp báo ngày 22/2 của CATP Cần Thơ đúng?!!!
Tuy nhiên, Lẩm Cẩm Lão Gia tôi cũng chả mấy quan tâm chuyện đúng sai ở đây. Bởi vì, ở trong cái xã hội đầy nhiễu nhương hiện nay thì một khi đã vào “tầm ngắm” thì anh chỉ có trách chính anh mà thôi – sinh ra làm chi đúng vào cái xứ “rốn vũ trụ” này!!! Điều mà Lẩm Cẩm Lão Gia tôi quan tâm ở đây là “Vị đại diện CQĐT còn nhấn mạnh: “Đề nghị khi xét xử, cần phải có bản án thật nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung”!
Tham nhũng là quốc nạn thì việc nghiêm khắc – thậm chí là tử hình – đối với những tay quan lại tham ô, Lẩm Cẩm Lão Gia tôi tin chắc rằng người dân sẽ “không có nhu cầu phản ứng, hay phản đối” đâu! Thế nhưng, tại sao lại phải “nghiêm khắc” với cái bà Ba Sương trong khi đó những người như ông Tô (hô), ông Huỳnh Ngọc Sĩ, các ông trong vụ PMU, các ông trong vụ tượng đài Điện Biên Phủ thì hình như là bóng dáng của vị thần công lý “nghiêm khắc” chỉ thoáng qua gọi là! Lẩm Cẩm Lão Gia tôi tuy đã lú lẫn nhiều nhưng vẫn còn nhớ như in trong đầu (gối?) những lời vàng ngọc của ông Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng (và cũng xem đó là kim chỉ nam cho phần đời còn lại của mình): -“Cách chức đi, kỷ luật đi”, lấy ai mà làm việc các đồng chí? (3)
Rồi cách đây cũng không lâu, có ông quan to kia bỏ hơn cả triệu đô la để mua mấy cái bảo bối đồ cổ (4). Nhưng rồi cũng chỉ bị “kỷ luật cảnh cáo” mà thôi (5)! Thế thì vì sao mà người ta phải “đuổi tận giết tiệt” với một người đàn bà cả đời đã cống hiến cho Nông trường Sông Hậu? Mà Nông trường Sông Hậu nào đâu phải như con tàu ma Vinashin? Người dân có cơm ăn áo mặc no ấm, cuộc sống no đủ. Có phải vì bà Ba đã cản trở những con cá tra đớp những miếng mồi béo bở của Nông trường Sông Hậu nên kết cục ngày nay của bà Ba là điều có thể thấy trước, biết trước!!!
L. C. L. G.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.
(1) Vnexpress.net
(2) Vietnamnet.vn
(3) Tuoitre.vn
(4) Danviet.vn
(5) Tuoitre.vn
Xăng tăng giá vì dân không có quyền "mặc cả"?
Nguyễn Yến
Xăng tăng giá, người tiêu dùng có thấy công bằng? Ảnh: N.Y
“Đã chấp nhận theo giá thị trường thì chuyện giá tăng, giá giảm là đương nhiên. Nhưng giá thị trường mà không có cạnh tranh, không được mặc cả thì có công bằng với người mua?”.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, giá xăng, điện tăng theo giá thị trường nhưng lại không có sự cạnh tranh và không có sự thỏa thuận giữa người bán và người mua. Như vậy là "bất bình đẳng" với người tiêu dùng.
Tăng là cần thiết nhưng...
Bình luận về động thái tăng giá xăng lên 19300 đồng/lít vào sáng qua (24/2), các chuyên gia kinh tế đều có chung quan điểm “đây là việc làm cần thiết”.
Ông Võ Trí Thành Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, lần điều chỉnh giá xăng, điện này thực chất là đưa giá cả quay lại đúng theo cơ chế thị trường, đã được thực hiện từ cuối 2009 đến giữa 2010. Từ cuối năm 2010, do nhiều yếu tố kinh tế - chính trị, Chính phủ đã phải thực hiện các biện pháp kìm giá.
Tuy nhiên, đứng từ góc độ của người tiêu dùng thì quyết định tăng giá xăng lần này, một lần nữa đặt người dân vào thế bị động, lặp lại bản trường ca “Nhà nước tăng giá, dân cứ thế làm theo”.
Người tiêu dùng chấp nhận mua xăng hay điện theo giá thị trường, tức là chấp nhận chuyện tăng và giảm giá. Nhưng tăng, giảm bao nhiêu, người dân có quyền được biết lý do và vì sao lại tăng mức đó. Cụ thể phần giá tăng thêm người dân phải gánh là bao nhiêu? Phần nào tăng thêm là do lỗi của doanh nghiệp?
"Những con số nói "nhà xăng" đang lỗ là do doanh nghiệp và Bộ Tài chính nói"
Ngay sau khi tăng giá xăng, hôm qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cũng đã giải thích trên báo chí, ngành xăng dầu cho đến nay đã lỗ 16,4 nghìn tỷ đồng, nếu điều chỉnh đủ thì giá xăng phải tăng khoảng 34-45%, tức là tăng 6.500 đồng/lít so với mức giá hiện nay.
Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, những con số được đưa ra vẫn chỉ do phía Bộ Tài Chính nói và các doanh nghiệp xăng dầu kêu lỗ. Còn người tiêu dùng, vẫn không biết được mức tăng như vậy có hợp lý không và các doanh nghiệp xăng dầu vẫn đang phải bù lỗ cho mình hay không.
“Các doanh nghiệp cứ kêu lỗ, rồi được Nhà nước chấp nhận mức tăng giá để bù lỗ, và người dân thì mặc nhiên phải mua theo giá mới đó”, bà Lan bày tỏ.
Nhà nước và người dân cùng chia sẻ khó khăn, nhưng phải công khai, minh bạch về thông tin, ví dụ như giá mới đó được hình thành trên cơ sở nào, nhà nước bù lỗ bao nhiêu, dân gánh bao nhiêu.
“Nếu thông tin minh bạch như các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán thì người dân chắc chắn sẽ không bao giờ bị “sốc” vì tăng giá”, bà Lan nhấn mạnh.
Giá thị trường nhưng không được mặc cả
Đó là thực trạng mà người tiêu dùng Việt Nam vẫn đang hàng ngày, hàng giờ phải sống chung. Giá điện, giá xăng theo định hướng là phát triển theo giá thị trường. Nhưng thực tế ở VN, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, điện và xăng về cơ bản vẫn mang tính độc quyền. Điều đó cũng có nghĩa là không có cạnh tranh, người tiêu dùng không có quyền lựa chọn dịch vụ và kéo theo đó là không thể “mặc cả” về giá được.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long lấy dẫn chứng, theo quy định thì một doanh nghiệp được xem là độc quyền nếu chiếm trên 50% thị phần. Hiện Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam Petrolimex là đầu mối xăng dầu lớn nhất trên thị trường, lại đang chiếm hơn 60% thị phần bán lẻ xăng dầu trong cả nước, như vậy về “lý” doanh nghiệp này đang độc quyền. 30% thị phần còn lại được chia cho hơn 10 doanh nghiệp khác. Nhưng chỉ cần Petrolimex tăng hoặc giảm giá bán lẻ, các doanh nghiệp khác không thể không theo.
Thị trường là nơi người bán, người mua, có quyền như nhau. Ở VN, mặc dù doanh nghiệp luôn nói “khách hàng là thượng đế”, nhưng thực tế, người tiêu dùng lại đang bị áp đặt giá.
“Muốn có giá thị trường theo đúng nghĩa người dân được hưởng lợi thì phải phá thế độc quyền. Tức là người tiêu dùng được quyền lựa chọn doanh nghiệp bán xăng rẻ nhất cho mình và thỏa thuận về mức giá đó”, bà Lan nói.
Mặt khác, theo bà Lan, việc độc quyền giá xăng, giá điện sẽ gây ức chế lớn cho người tiêu dùng vì không giống như một chén nước chè, nếu không uống ngoài quán, thì có thể về nhà tự đun để uống. Điện và xăng nếu không mua thì người dân cũng không biết lấy ở đâu về dùng. Vì vậy, mặc dù tăng giá nhưng ai cũng vẫn phải dùng.
"Nhà" điện, "nhà" xăng đã bớt chi phí để giảm lỗ chưa?
Bên cạnh đó, đã là giá thị trường thì phải có những cam kết, giải trình kèm theo. Ví dụ như khi giá lên, người dân chấp nhận móc hầu bao nhiều hơn, nhưng bù lại doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm đưa ra phương án làm gì để giảm lỗ, giảm giá thành, chứ không nên chỉ đẩy một chiều vào người tiêu dùng.
Đồng thời, giá tăng phải xác định rõ nguyên nhân, nếu là lỗi do ngành điện như: làm thất thoát điện nhiều, chi phí quản lý và chi phí nhân lực lớn, cách thức đầu tư bất ổn, kéo dài thời gian thi công công trình, chất lượng thì công kém, dẫn đến việc nhiều nhà máy chưa hoàn thành đã hư hỏng, đội giá lên cao so với dự toán ban đầu, thì ngành điện phải chịu, chứ không thể để người dân gánh phần chi phí này.
Còn người tiêu dùng trả rẻ, không thể đầu tư mở rộng sản xuất được, thì việc tăng giá đó là hợp lý, người dân chắc cũng dễ chấp nhận.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Võ Trí Thành cũng nhấn mạnh: “Doanh nghiệp không nên chỉ biết tăng giá, mà nên cho người tiêu dùng thấy những nỗ lực cắt giảm chi phí của mình để người dân tin và yên tâm hơn với số tiền mình đã phải bỏ ra”.
N. Y.
Nguồn: bee.net.vn
Xăng tăng giá, người tiêu dùng có thấy công bằng? Ảnh: N.Y
“Đã chấp nhận theo giá thị trường thì chuyện giá tăng, giá giảm là đương nhiên. Nhưng giá thị trường mà không có cạnh tranh, không được mặc cả thì có công bằng với người mua?”.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, giá xăng, điện tăng theo giá thị trường nhưng lại không có sự cạnh tranh và không có sự thỏa thuận giữa người bán và người mua. Như vậy là "bất bình đẳng" với người tiêu dùng.
Tăng là cần thiết nhưng...
Bình luận về động thái tăng giá xăng lên 19300 đồng/lít vào sáng qua (24/2), các chuyên gia kinh tế đều có chung quan điểm “đây là việc làm cần thiết”.
Ông Võ Trí Thành Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, lần điều chỉnh giá xăng, điện này thực chất là đưa giá cả quay lại đúng theo cơ chế thị trường, đã được thực hiện từ cuối 2009 đến giữa 2010. Từ cuối năm 2010, do nhiều yếu tố kinh tế - chính trị, Chính phủ đã phải thực hiện các biện pháp kìm giá.
Tuy nhiên, đứng từ góc độ của người tiêu dùng thì quyết định tăng giá xăng lần này, một lần nữa đặt người dân vào thế bị động, lặp lại bản trường ca “Nhà nước tăng giá, dân cứ thế làm theo”.
Người tiêu dùng chấp nhận mua xăng hay điện theo giá thị trường, tức là chấp nhận chuyện tăng và giảm giá. Nhưng tăng, giảm bao nhiêu, người dân có quyền được biết lý do và vì sao lại tăng mức đó. Cụ thể phần giá tăng thêm người dân phải gánh là bao nhiêu? Phần nào tăng thêm là do lỗi của doanh nghiệp?
"Những con số nói "nhà xăng" đang lỗ là do doanh nghiệp và Bộ Tài chính nói"
Ngay sau khi tăng giá xăng, hôm qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cũng đã giải thích trên báo chí, ngành xăng dầu cho đến nay đã lỗ 16,4 nghìn tỷ đồng, nếu điều chỉnh đủ thì giá xăng phải tăng khoảng 34-45%, tức là tăng 6.500 đồng/lít so với mức giá hiện nay.
Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, những con số được đưa ra vẫn chỉ do phía Bộ Tài Chính nói và các doanh nghiệp xăng dầu kêu lỗ. Còn người tiêu dùng, vẫn không biết được mức tăng như vậy có hợp lý không và các doanh nghiệp xăng dầu vẫn đang phải bù lỗ cho mình hay không.
“Các doanh nghiệp cứ kêu lỗ, rồi được Nhà nước chấp nhận mức tăng giá để bù lỗ, và người dân thì mặc nhiên phải mua theo giá mới đó”, bà Lan bày tỏ.
Nhà nước và người dân cùng chia sẻ khó khăn, nhưng phải công khai, minh bạch về thông tin, ví dụ như giá mới đó được hình thành trên cơ sở nào, nhà nước bù lỗ bao nhiêu, dân gánh bao nhiêu.
“Nếu thông tin minh bạch như các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán thì người dân chắc chắn sẽ không bao giờ bị “sốc” vì tăng giá”, bà Lan nhấn mạnh.
Giá thị trường nhưng không được mặc cả
Đó là thực trạng mà người tiêu dùng Việt Nam vẫn đang hàng ngày, hàng giờ phải sống chung. Giá điện, giá xăng theo định hướng là phát triển theo giá thị trường. Nhưng thực tế ở VN, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, điện và xăng về cơ bản vẫn mang tính độc quyền. Điều đó cũng có nghĩa là không có cạnh tranh, người tiêu dùng không có quyền lựa chọn dịch vụ và kéo theo đó là không thể “mặc cả” về giá được.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long lấy dẫn chứng, theo quy định thì một doanh nghiệp được xem là độc quyền nếu chiếm trên 50% thị phần. Hiện Tổng Công ty xăng dầu Việt Nam Petrolimex là đầu mối xăng dầu lớn nhất trên thị trường, lại đang chiếm hơn 60% thị phần bán lẻ xăng dầu trong cả nước, như vậy về “lý” doanh nghiệp này đang độc quyền. 30% thị phần còn lại được chia cho hơn 10 doanh nghiệp khác. Nhưng chỉ cần Petrolimex tăng hoặc giảm giá bán lẻ, các doanh nghiệp khác không thể không theo.
Thị trường là nơi người bán, người mua, có quyền như nhau. Ở VN, mặc dù doanh nghiệp luôn nói “khách hàng là thượng đế”, nhưng thực tế, người tiêu dùng lại đang bị áp đặt giá.
“Muốn có giá thị trường theo đúng nghĩa người dân được hưởng lợi thì phải phá thế độc quyền. Tức là người tiêu dùng được quyền lựa chọn doanh nghiệp bán xăng rẻ nhất cho mình và thỏa thuận về mức giá đó”, bà Lan nói.
Mặt khác, theo bà Lan, việc độc quyền giá xăng, giá điện sẽ gây ức chế lớn cho người tiêu dùng vì không giống như một chén nước chè, nếu không uống ngoài quán, thì có thể về nhà tự đun để uống. Điện và xăng nếu không mua thì người dân cũng không biết lấy ở đâu về dùng. Vì vậy, mặc dù tăng giá nhưng ai cũng vẫn phải dùng.
"Nhà" điện, "nhà" xăng đã bớt chi phí để giảm lỗ chưa?
Bên cạnh đó, đã là giá thị trường thì phải có những cam kết, giải trình kèm theo. Ví dụ như khi giá lên, người dân chấp nhận móc hầu bao nhiều hơn, nhưng bù lại doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm đưa ra phương án làm gì để giảm lỗ, giảm giá thành, chứ không nên chỉ đẩy một chiều vào người tiêu dùng.
Đồng thời, giá tăng phải xác định rõ nguyên nhân, nếu là lỗi do ngành điện như: làm thất thoát điện nhiều, chi phí quản lý và chi phí nhân lực lớn, cách thức đầu tư bất ổn, kéo dài thời gian thi công công trình, chất lượng thì công kém, dẫn đến việc nhiều nhà máy chưa hoàn thành đã hư hỏng, đội giá lên cao so với dự toán ban đầu, thì ngành điện phải chịu, chứ không thể để người dân gánh phần chi phí này.
Còn người tiêu dùng trả rẻ, không thể đầu tư mở rộng sản xuất được, thì việc tăng giá đó là hợp lý, người dân chắc cũng dễ chấp nhận.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Võ Trí Thành cũng nhấn mạnh: “Doanh nghiệp không nên chỉ biết tăng giá, mà nên cho người tiêu dùng thấy những nỗ lực cắt giảm chi phí của mình để người dân tin và yên tâm hơn với số tiền mình đã phải bỏ ra”.
N. Y.
Nguồn: bee.net.vn
Bão giá quật vào mọi gia đình
Nam Nguyên, phóng viên RFA
Photo by Tyler Chapman/RFA
Lạm phát tăng vật giá đã trở thành câu chuyện của mọi người mọi nhà, cơn bão giá đã đẩy lùi những thông tin dồn dập về cách mạng hoa lài từ Trung Đông đang mon men sang Châu Á.
Chóng mặt các bà nội trợ
VnExpress ngày 24/2 trích lời Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên nói với bà nhà rằng mọi người phải tính toán cho phù hợp. Ông Kiên đã đáp lời như thế khi nội tướng than phiền bây giờ cầm 100.000 đồng đi chợ chẳng mua được gì. Nhận định của ông Phó chủ tịch Quốc hội rất thẳng thắn:“Bài toán lạm phát giờ đây đã trở thành câu chuyện của mọi gia đình.”
Cũng như phu nhân Phó chủ tịch Quốc hội, một bà nội trợ ở TP.HCM cũng bị bão giá làm cho chóng mặt. Nhận xét của một cư dân bình thường được chúng tôi ghi nhận sau khi giá xăng tăng quá cao so với ước đoán:
“Đang ngồi xem thời sự TV thấy các ông bà ấy nói là tìm đủ mọi biện pháp để kềm giá, nhưng nói là một chuyện còn thực tế xăng mà lên, điện mà lên như thế thì đương nhiên tất cả mọi thứ nó phải lên.
Người dân làm thế nào được bây giờ, không chịu cũng phải chịu. Tâm lý chung ai người ta cũng tặc lưỡi lên thì lên chứ mình làm được cái gì, thay vì ăn năm miếng bây giờ ăn hai, ba miếng thôi. Coi như là cái tâm trạng của sự cam chịu thôi chứ làm thế nào bây giờ.”
Một quầy bán rau ở chợ Gò Vấp, ảnh chụp tháng 2/2011. RFA photo.
Nếu như bão giá ập vào nhà mọi gia đình, thì cũng như Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, ông Nguyễn Văn Thanh Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Ô tô đã làm công tác tư tưởng với bà xã:
“Lạm phát động đến đầu tiên là các bà nội trợ nhậy cảm nhất, bởi vì nó đến tức khắc, bà vợ tôi thì cũng phải điều chỉnh tiết kiệm hơn mua sắm những gì tối cần thiết thôi.”
Dù đã tiên đoán trước nhưng doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, đại lý và cả người tiêu dùng không thể ngờ được mức tăng giá nhiều đến thế. mỗi lít xăng tăng giá gần 3.000đ thành 19.300đ. Với mức tăng giá này ngành vận tải đường bộ sẽ phải nhanh chóng tăng giá cước, từ xe tải, xe đò, xe buýt cho tới taxi và thậm chí cánh xe ôm.
Từ Hà Nội chiều tối 24/2, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam phát biểu với chúng tôi là có thể phải tăng giá cước khoảng 10%, nhưng nói chung còn chờ tính toán và làm thủ tục mất vài ngày.
Lạm phát động đến đầu tiên là các bà nội trợ nhậy cảm nhất, bởi vì nó đến tức khắc, bà vợ tôi thì cũng phải điều chỉnh tiết kiệm hơn mua sắm những gì tối cần thiết thôi.
PCT TTHH Vận tải Ô tô Nguyễn Văn Thanh
“Xu thế như vậy thì dù thế nào cũng phải tăng, nhưng xăng tăng tới gần 20% thì cũng là điều bất ngờ. Theo như ông Bộ trưởng Tài chính trả lời phỏng vấn nói là đúng ra xăng dầu phải tăng tới mấy chục phần trăm thì chúng tôi cũng chả hiểu số liệu này ở đâu ra.
Đương nhiên giá cước sẽ phải điều chỉnh vấn đề là sẽ điều chỉnh ở thời điểm nào. Doanh nghiệp không thể vừa tăng giá xăng dầu trong chốc lát là có thể điều chỉnh được giá cước ngay.”
Lạm phát tăng vật giá đã làm chính phủ Việt Nam bối rối, Theo Tuổi Trẻ Online ngày 24/2 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã từ Hà Nội chủ trì hội nghị trực tuyến với 63 địa phương triển khai nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát.
Trong hội nghị, ông Vũ Văn Ninh Bộ trưởng Tài chính biện giải cho quyết định tăng giá xăng dầu và điện trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Ông cho biết mức tăng giá xăng dầu vẫn là chưa đi theo giá thị trường thế giới mà chỉ từng bước thực hiện lộ trình.
Theo ông Ninh nếu điều chỉnh theo đúng giá thị trường thì xăng phải tăng giá từ 34%-40% giá hiện hành. Riêng về điện, Bộ trưởng Tài chính ước tính để áp dụng giá theo cơ chế thị trường thì giá điện sẽ phải tăng 62% thay vì 15%. Ngành điện bị lỗ 28.000 tỷ đồng trong năm ngoái và số lỗ này sẽ lên tới 57.000 tỷ đồng nếu tính đến hết năm nay.
Một cây xăng ở Hà Nội hôm 21-7-2008. RFA file photo.
Vẫn theo Tuổi Trẻ Online, phát biểu tại Hội nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của cả nước là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì được sản xuất và an sinh xã hội. Thủ tướng chỉ đạo thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ thận trọng, kiểm soát tăng trưởng tín dụng dưới 20%, ưu tiên tín dụng cho sản xuất nông nghiệp công nghiệp phụ trợ. Người đứng đầu chính phủ Việt Nam lần đầu tiên nói tới nguyên tắc điều hành minh bạch cụ thể. Cùng với việc kiềm chế lạm phát, phải giảm dần lãi suất theo hướng hợp lý, coi lãi suất là một trong những công cụ kiềm chế lạm phát.
Một điểm đáng chú ý, để giảm thiểu tình trạng khan hiếm ngoại tệ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo các Tập đoàn Kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước dứt khoát phải bán hết số ngoại tệ đang có cho Ngân hàng. Thủ tướng muốn lệnh của ông phải được thi hành ngay sau khi Hội nghị trực tuyến kết thúc. Người đứng đầu chính phủ xác định phải thực hiện được mục tiêu tăng thu từ 7-8%, tiết kiệm chi tiêu 10%, dứt khoát phải giảm bội chi xuống dưới 5%, xem giảm bội chi là giảm cầu giảm lạm phát.
Thắt lưng buộc bụng
Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhận định, mức giá nông sản tăng cao, đây là thời điểm tốt để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, góp phần cải thiện đời sống nhân dân.
Trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi, ông Nguyễn Trí Ngọc Cục trưởng Cục trồng trọt Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn nhìn nhận là giá vật tư nông nghiệp đầu vào đang tăng theo tỷ giá tiền đồng và đô la Mỹ, cũng như mặt bằng giá hàng hóa trên thế giới. Tuy vậy Ông Nguyễn Trí Ngọc nhận định là chính phủ chỉ đạo bảo đảm lợi nhuận cho nông dân trồng lúa.
...tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, ...
Một nông dân ĐBSCL
“Hiện nay lúa của đồng bằng sông Cửu Long chúng tôi đang thu hoạch. Giá lúa 5.500đ tới 6.000đ/kg với giá đầu vào hiện nay thì người nông dân cũng có lợi nhuận 30% so với giá thành sản xuất.”
Chúng tôi hỏi chuyện một nông dân đồng bằng sông Cửu Long về sự kiện giá lúa cao, giá cá tra cũng tăng, tương ứng giá thành sản xuất, như vậy có thể xem là nước lên thuyền lên hay không. Người nông dân lập tức biểu lộ thái độ bất bình:
“Nhà nước mình nói thì hay lắm, mấy ổng chưa đi xuống tới vùng sâu vùng xa, thực tế dân bây giờ khổ lắm. Lúa bây giờ bán 5.700đ-5,800đ/ kg thì đâu có lời bao nhiêu so với giá phân lên quá trời.
Đối với nông dân tất cả mọi mặt hàng đều lên giá hết, tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, đi chợ lấy 500 ngàn hết tiền mà chưa đầy giỏ.”
Nông dân Việt Nam thu hoạch lúa mùa. AFP photo/Hoang Dinh Nam.
Trên các báo mạng mà chúng tôi xem được, trong hội nghị trực tuyến 24/2 không thấy Thủ tướng Việt Nam kêu gọi nhân dân tiết kiệm thắt lưng buộc bụng để tồn tại với lạm phát tăng vật giá. Có lẽ ông Nguyễn Tấn Dũng là người đứng đầu chính phủ đầy may mắn vì nhân dân của ông, đều đã tự thắt lưng buộc bụng với sức chịu đựng phi thường.
Việt Nam là một quốc gia với những bối cảnh đầy mâu thuẫn, được đánh giá cao về bảo đảm an ninh lương thực, sớm vượt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nhưng các chuyên gia thì lại nhíu mày vì như phát biểu của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên trên VnExpress: “Chính phủ để chỉ số vật giá, lạm phát tăng gần gấp đôi tăng trưởng kinh tế là một thách thức trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ mục tiêu của năm 2011.”
]N. N.
Nguồn: rfa.org
Photo by Tyler Chapman/RFA
Lạm phát tăng vật giá đã trở thành câu chuyện của mọi người mọi nhà, cơn bão giá đã đẩy lùi những thông tin dồn dập về cách mạng hoa lài từ Trung Đông đang mon men sang Châu Á.
Chóng mặt các bà nội trợ
VnExpress ngày 24/2 trích lời Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên nói với bà nhà rằng mọi người phải tính toán cho phù hợp. Ông Kiên đã đáp lời như thế khi nội tướng than phiền bây giờ cầm 100.000 đồng đi chợ chẳng mua được gì. Nhận định của ông Phó chủ tịch Quốc hội rất thẳng thắn:“Bài toán lạm phát giờ đây đã trở thành câu chuyện của mọi gia đình.”
Cũng như phu nhân Phó chủ tịch Quốc hội, một bà nội trợ ở TP.HCM cũng bị bão giá làm cho chóng mặt. Nhận xét của một cư dân bình thường được chúng tôi ghi nhận sau khi giá xăng tăng quá cao so với ước đoán:
“Đang ngồi xem thời sự TV thấy các ông bà ấy nói là tìm đủ mọi biện pháp để kềm giá, nhưng nói là một chuyện còn thực tế xăng mà lên, điện mà lên như thế thì đương nhiên tất cả mọi thứ nó phải lên.
Người dân làm thế nào được bây giờ, không chịu cũng phải chịu. Tâm lý chung ai người ta cũng tặc lưỡi lên thì lên chứ mình làm được cái gì, thay vì ăn năm miếng bây giờ ăn hai, ba miếng thôi. Coi như là cái tâm trạng của sự cam chịu thôi chứ làm thế nào bây giờ.”
Một quầy bán rau ở chợ Gò Vấp, ảnh chụp tháng 2/2011. RFA photo.
Nếu như bão giá ập vào nhà mọi gia đình, thì cũng như Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, ông Nguyễn Văn Thanh Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Ô tô đã làm công tác tư tưởng với bà xã:
“Lạm phát động đến đầu tiên là các bà nội trợ nhậy cảm nhất, bởi vì nó đến tức khắc, bà vợ tôi thì cũng phải điều chỉnh tiết kiệm hơn mua sắm những gì tối cần thiết thôi.”
Dù đã tiên đoán trước nhưng doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, đại lý và cả người tiêu dùng không thể ngờ được mức tăng giá nhiều đến thế. mỗi lít xăng tăng giá gần 3.000đ thành 19.300đ. Với mức tăng giá này ngành vận tải đường bộ sẽ phải nhanh chóng tăng giá cước, từ xe tải, xe đò, xe buýt cho tới taxi và thậm chí cánh xe ôm.
Từ Hà Nội chiều tối 24/2, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam phát biểu với chúng tôi là có thể phải tăng giá cước khoảng 10%, nhưng nói chung còn chờ tính toán và làm thủ tục mất vài ngày.
Lạm phát động đến đầu tiên là các bà nội trợ nhậy cảm nhất, bởi vì nó đến tức khắc, bà vợ tôi thì cũng phải điều chỉnh tiết kiệm hơn mua sắm những gì tối cần thiết thôi.
PCT TTHH Vận tải Ô tô Nguyễn Văn Thanh
“Xu thế như vậy thì dù thế nào cũng phải tăng, nhưng xăng tăng tới gần 20% thì cũng là điều bất ngờ. Theo như ông Bộ trưởng Tài chính trả lời phỏng vấn nói là đúng ra xăng dầu phải tăng tới mấy chục phần trăm thì chúng tôi cũng chả hiểu số liệu này ở đâu ra.
Đương nhiên giá cước sẽ phải điều chỉnh vấn đề là sẽ điều chỉnh ở thời điểm nào. Doanh nghiệp không thể vừa tăng giá xăng dầu trong chốc lát là có thể điều chỉnh được giá cước ngay.”
Lạm phát tăng vật giá đã làm chính phủ Việt Nam bối rối, Theo Tuổi Trẻ Online ngày 24/2 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã từ Hà Nội chủ trì hội nghị trực tuyến với 63 địa phương triển khai nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát.
Trong hội nghị, ông Vũ Văn Ninh Bộ trưởng Tài chính biện giải cho quyết định tăng giá xăng dầu và điện trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Ông cho biết mức tăng giá xăng dầu vẫn là chưa đi theo giá thị trường thế giới mà chỉ từng bước thực hiện lộ trình.
Theo ông Ninh nếu điều chỉnh theo đúng giá thị trường thì xăng phải tăng giá từ 34%-40% giá hiện hành. Riêng về điện, Bộ trưởng Tài chính ước tính để áp dụng giá theo cơ chế thị trường thì giá điện sẽ phải tăng 62% thay vì 15%. Ngành điện bị lỗ 28.000 tỷ đồng trong năm ngoái và số lỗ này sẽ lên tới 57.000 tỷ đồng nếu tính đến hết năm nay.
Một cây xăng ở Hà Nội hôm 21-7-2008. RFA file photo.
Vẫn theo Tuổi Trẻ Online, phát biểu tại Hội nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của cả nước là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì được sản xuất và an sinh xã hội. Thủ tướng chỉ đạo thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ thận trọng, kiểm soát tăng trưởng tín dụng dưới 20%, ưu tiên tín dụng cho sản xuất nông nghiệp công nghiệp phụ trợ. Người đứng đầu chính phủ Việt Nam lần đầu tiên nói tới nguyên tắc điều hành minh bạch cụ thể. Cùng với việc kiềm chế lạm phát, phải giảm dần lãi suất theo hướng hợp lý, coi lãi suất là một trong những công cụ kiềm chế lạm phát.
Một điểm đáng chú ý, để giảm thiểu tình trạng khan hiếm ngoại tệ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo các Tập đoàn Kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước dứt khoát phải bán hết số ngoại tệ đang có cho Ngân hàng. Thủ tướng muốn lệnh của ông phải được thi hành ngay sau khi Hội nghị trực tuyến kết thúc. Người đứng đầu chính phủ xác định phải thực hiện được mục tiêu tăng thu từ 7-8%, tiết kiệm chi tiêu 10%, dứt khoát phải giảm bội chi xuống dưới 5%, xem giảm bội chi là giảm cầu giảm lạm phát.
Thắt lưng buộc bụng
Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhận định, mức giá nông sản tăng cao, đây là thời điểm tốt để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, góp phần cải thiện đời sống nhân dân.
Trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi, ông Nguyễn Trí Ngọc Cục trưởng Cục trồng trọt Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn nhìn nhận là giá vật tư nông nghiệp đầu vào đang tăng theo tỷ giá tiền đồng và đô la Mỹ, cũng như mặt bằng giá hàng hóa trên thế giới. Tuy vậy Ông Nguyễn Trí Ngọc nhận định là chính phủ chỉ đạo bảo đảm lợi nhuận cho nông dân trồng lúa.
...tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, ...
Một nông dân ĐBSCL
“Hiện nay lúa của đồng bằng sông Cửu Long chúng tôi đang thu hoạch. Giá lúa 5.500đ tới 6.000đ/kg với giá đầu vào hiện nay thì người nông dân cũng có lợi nhuận 30% so với giá thành sản xuất.”
Chúng tôi hỏi chuyện một nông dân đồng bằng sông Cửu Long về sự kiện giá lúa cao, giá cá tra cũng tăng, tương ứng giá thành sản xuất, như vậy có thể xem là nước lên thuyền lên hay không. Người nông dân lập tức biểu lộ thái độ bất bình:
“Nhà nước mình nói thì hay lắm, mấy ổng chưa đi xuống tới vùng sâu vùng xa, thực tế dân bây giờ khổ lắm. Lúa bây giờ bán 5.700đ-5,800đ/ kg thì đâu có lời bao nhiêu so với giá phân lên quá trời.
Đối với nông dân tất cả mọi mặt hàng đều lên giá hết, tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, đi chợ lấy 500 ngàn hết tiền mà chưa đầy giỏ.”
Nông dân Việt Nam thu hoạch lúa mùa. AFP photo/Hoang Dinh Nam.
Trên các báo mạng mà chúng tôi xem được, trong hội nghị trực tuyến 24/2 không thấy Thủ tướng Việt Nam kêu gọi nhân dân tiết kiệm thắt lưng buộc bụng để tồn tại với lạm phát tăng vật giá. Có lẽ ông Nguyễn Tấn Dũng là người đứng đầu chính phủ đầy may mắn vì nhân dân của ông, đều đã tự thắt lưng buộc bụng với sức chịu đựng phi thường.
Việt Nam là một quốc gia với những bối cảnh đầy mâu thuẫn, được đánh giá cao về bảo đảm an ninh lương thực, sớm vượt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nhưng các chuyên gia thì lại nhíu mày vì như phát biểu của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên trên VnExpress: “Chính phủ để chỉ số vật giá, lạm phát tăng gần gấp đôi tăng trưởng kinh tế là một thách thức trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ mục tiêu của năm 2011.”
]N. N.
Nguồn: rfa.org
Phát biểu của GS Tương Lai tại Hội nghị Ủy Ban Trung Ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam
Bài phát biểu sau đây của giáo sư Tương Lai được đọc trong một hội nghị của Ủy Ban Trung Ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam cách đây hơn hai năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị thời sự. Vì thế chúng tôi trân trọng đăng lại để chúng ta cùng ngẫm nghĩ về hiện tình đất nước.
Bauxite Việt Nam
Cũng như mọi năm, tại Hội nghị Ủy ban trung ương MTTQVN lần này, tôi xin được phát biểu ý kiến, và lần này tôi xin nêu ý kiến về hai vấn đề.
Vấn đề thứ nhất: Diễn đàn của Mặt trận là một diễn đàn rộng rãi nhất, cởi mở nhất của nước ta hiện nay. Tại đây, làm sao qui tụ được trí tuệ, ý chí, nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân, thiết tha với vận mệnh dân tộc, không phân biệt quá khứ, tôn giáo tín ngưỡng, ý thức hệ, là đòi hỏi của đất nước trong giai đoạn lịch sử mới. Những ý kiến đó có thể trái tai với những cá nhân nào đó, cho dù đang ở cương vị nào, nhưng miễn là ý kiến ấy xuất phát từ một động cơ trong sáng vì nước, vì dân thì rất cần khuyến khích phát biểu. Có như vậy thì Mặt trận mới thực hiện chức năng cao cả của nó là một tổ chức chính trị rộng lớn nhất, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, chứ không chỉ là một tổ chức hoạt động từ thiện, xóa đói giảm nghèo, mặc dầu hoạt động này trong thời gian qua đã có đóng góp rất lớn và thiết thực, cần được tiếp tục phát huy.
Văn kiện Đại hội X của Đảng cộng sản Việt Nam đã ghi rõ: "Ở đâu có dân chủ, ở đó có đoàn kết, đồng thuận và phát triển" ( tr.344). Tạo điều kiện, tạo môi trường để phát huy dân chủ thực sự phải là một chức năng chủ yếu của Mặt trận, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi mà tiến trình phát triển đất nước và hội nhập quốc tế đi vào chiều sâu, đòi hỏi phải quy tụ được sức mạnh của toàn dân tộc, trước hết là sức mạnh trí tuệ của người Việt nam, tạo nên được một sự đồng thuận mới, là một nhu cầu của chính sự phát triển và hội nhập ấy. Muốn quy tụ được hiền tài để cùng nhau gánh vác sự nghiệp của đất nước thì phải thật lòng đoàn kết. Có thật lòng đoàn kết mới có dân chủ thực sự. Chất lượng của khối đại đoàn kết dân tộc được nâng cao đến đâu thì việc thực hành dân chủ tiến triển được đến đó. Sức nam châm có lực hút hiền tài là thái độ chân thành thật lòng đoàn kết được thể hiện rõ ràng gắn liền với độ rộng mở của dân chủ thực sự trong việc tạo ra môi trường thuận lợi để cho những tài năng thật sự có thể phát huy. Đúng là "phải thật sự công tâm, khách quan và đặc biệt là phải thực sự dân chủ; vì không dân chủ, hay chỉ dân chủ hình thức thì không chọn được người tài" như sự khẳng định của người đứng đầu Chính phủ trong cuộc đối thoại trực tuyến đầu năm ngoái.
Khi vị thế của Việt Nam đang được nâng cao, thì năng lực và kinh nghiệm để đảm trách những hoạt động quốc tế, trên thương trường cũng như trên chính trường, là những đòi hỏi bức xúc. Để đáp ứng đòi hỏi đó thì việc thật lòng đoàn kết và thực sự dân chủ là điều kiện tiên quyết để mời gọi những hiền tài, những chuyên gia giỏi trong và ngoài nước, tự nguyện tham gia cùng gánh vác công việc khó khăn đó. Người làm công tác Mặt trận phải thấu triệt vai trò lớn lao quy tụ hiền tài của tổ chức chính trị lớn nhất trong hệ thống chính trị của cả nước. Để làm được điều đó, người làm công tác Mặt trận phải có chính tâm và có hiểu biết.
Về chính tâm, xin dẫn lời người xưa. Sách Luận ngữ, thiên Nhan Uyên có chép chuyện Quý Khang tử hỏi Khổng Tử về chính trị. Khổng Tử đáp: "Chính trị là chính đính. Ông cai trị dân một cách chính đính thì ai dám không chính đính". Trả lời Ai Công về cách cai trị để dân nghe theo, Khổng Tử chỉ nói một điều: "Đề cử người ngay thẳng lên trên người cong queo thì dân phục tùng, đề cử người cong queo lên trên người ngay thẳng thì dân bất phục". Mà để làm được điều đó thì ngoài sự chính tâm, cần phải có hiếu biết.
Câu nói nổi tiếng của Khổng Tử về sự hiểu biết và cách học để có sự hiểu biết đó là một đúc kết có giá trị vĩnh cữu. Giá trị vĩnh cửu ấy càng tăng thêm trong điều kiện của thời đại kinh tế tri thức và nền văn minh trí tuệ của thế kỷ XXI: "Tri chi vi tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri dã". Biết điều gì thì nhận là biết, không biết thì nhận không biết, như vậy chính là biết.
Trong nhận thức của tôi, qua mấy nhiệm kỳ tham gia vào UBTƯMTTQ từ năm 1983 đến nay, tôi nghiệm ra rằng, làm công tác Mặt trận vừa rất dễ, vừa rất khó. Dễ thì như loại tôi, mỗi năm cố gắng suy nghĩ để có được một bài phát biểu và rồi xuân thu nhị kỳ có đôi lần họp Hội đồng tư vấn. Hoặc như một số cán bộ chuyên trách làm nhiệm vụ như các cán bộ, viên chức của bất cứ cơ quan Nhà nước nào. Nhưng khó, cực khó là làm sao để cho công tác Mặt trận thực sự là công tác vận động tri thức, nhân sĩ và các tầng lớp nhân dân kết thành khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết thật lòng để cùng nhau xây dựng và bảo vệ đất nước. Người cán bộ Mặt trận phải có sức thu hút và thuyết phục mọi người, trước hết là những người tiêu biểu cho khối đại đoàn kết dân tộc. Và đấy cũng là kỳ vọng của chúng tôi đối với Mặt trận.
Vấn đề thứ hai: Mặt trận phải là nơi khơi động và phát huy tinh thần yêu nước của mọi tầng lớp nhân dân ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định đó là một truyền thống quý báu của nhân dân ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. Cụ Hồ chỉ rõ: "Tinh thần yêu nước, cũng như các thứ của quý, có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày…"
"Chúng ta" đây là ai? Là Đảng, là Mặt trận. Đặc biệt là Mặt trận. Chính vì thế, tôi rất băn khoăn thắc mắc và hôm nay, trên diễn đàn rộng lớn và hợp pháp này, muốn nói to lên thắc mắc băn khoăn đó để mong được giải đáp.
Ở thành phố Hồ Chí Minh, chỉ theo dõi được qua báo chí và mạng internet, tôi hết sức lạ là tại sao Mặt trận Tổ quốc Việt nam chúng ta không có bất cứ một tiếng nói, một động thái nào trong vấn đề Hoàng Sa và Trường Sa." Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng", như lời cụ Hồ vừa dẫn ra ở trên, đáng lý Mặt trận Tổ quốc, kế tục truyền thống của Hội nghị Diên Hồng đời Trần, truyền thống của Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Dân tộc Giải phóng,…, phải làm sống lại tinh thần bất khuất, quật cường khắc trên cánh tay hai chữ "sát thát", làm cho tinh thần yêu nước kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn. Đằng này Mặt trận tuyệt đối im lặng. Thật là lạ. Một chuyện xảy ra tận Cuba bên kia bán cầu, Mặt trận đã có ngay lời tuyên bố đanh thép. Thế mà, Hoàng Sa, Trường Sa máu thịt của Tổ quốc bị người ta mưu toan lấn chiếm, biến thành quận huyện của của họ, thì Mặt trận lại im thin thít. Vì sao? Mặt trận Tổ quốc có còn kế thừa truyền thống của Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Dân tộc Giải phóng nữa không?
Trong một bài báo viết nhân dịp này, tôi dẫn ra chỉ dụ của vua Lê Thánh Tông nhắn nhủ "bọn thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy": "Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại có thể vứt bỏ? Ngươi phải kiên quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần. Nếu họ không nghe, còn có thể sai sứ sang phương Bắc trình bày rõ điều ngay lẽ gian. Nếu ngươi dám đem một thước, một tấc đất của Thái tổ làm mồi cho giặc, thì phải tội tru di", chép rõ ràng trong Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ thực lục, Kỷ Nhà Lê, bị tòa soạn cắt mất. Thậm chí cắt cả câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh tôi dẫn ra ở trên. Tôi hỏi, Tòa soạn trả lời là có sự chỉ đạo buộc họ phải làm như vậy mặc dầu họ không muốn.
Ai mà chỉ đạo lạ vậy. Họ có còn là con cháu của Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung. Hồ Chí Minh nữa không? Sao lại ngăn chặn tinh thần yêu nước của nhân dân, của thanh niên, sinh viên? Liệu Mặt trận có tham gia vào sự chỉ đạo này không? Người của tòa báo nọ giải thích với tôi, đây là sự tế nhị ngoại giao. Có thể có chuyện đó. Hoạt động ngoại giao đòi hỏi sự tế nhị, chuyện đó tôi không dám bàn. Nhưng để cho nhà ngoại giao tế nhị, thì nhân dân lại phải biểu tỏ ý chí của mình để làm hậu thuẫn cho nhà ngoại giao.
Từng tấc đất của Tổ quốc thẫm đẫm máu Việt nam không thể nào để bị cướp mất, trong đó có những tấc đất Hoàng Sa, Trường Sa. Một bà bán rau ngoài chợ hỏi một cách hồn nhiên khiến người đang cầm mớ rau ngỡ ngàng đến sững sờ: "Làm cách nào để biểu tỏ lòng yêu nước đây hở ông, con tôi nó hỏi tôi thế, liệu yêu nước có bị nhắc nhở không". Bác lái taxi hỏi một câu bâng quơ mà khiến người ngồi trên xe hiểu rằng ông ta hỏi mình, cổ cứ tắc nghẹn, lúng túng không nói được ra lời, cho dù là một lời tạ lỗi "thế là mình đành để mất hở ông, làm sao có chuyện đó được, phải dấn mạnh lên thì chúng nó mới chịu lùi chứ". Một ông già dừng xe cạnh tấm biển chỉ tên đường Lê Duẩn, con đường chạy thẳng vào dinh Thống Nhất, nói nhỏ nhẹ với những người đứng cạnh, "thế mới biết ông cha mình giỏi thật, bao nhiêu năm kiên cường giữ nước trong cái thế cái lực kém xa bây giờ". Ông già am hiểu lịch sử ấy nhắc đến việc ông vừa đọc được trên một tờ báo tuần trước câu chuyện một người nước ngoài miêu tả rất thú vị về nước Việt Nam mình: trên bản đồ thế giới hình thể đất nước trông giống như một người nông dân đội nón ở trên đầu, oằn mình dưới sức nặng của cả khối lục địa Trung Hoa từ trên nén xuống khiến cái lưng của Việt nam phải uốn cong để đủ sức chịu đựng lâu dài, và cũng nhằm dồn lực để bật dậy khi cần thiết. Đó là dáng uốn cong của cánh cung để tạo ra sức bật. Và trước khi đạp xe đi tiếp, ông buông một câu: ý dân là ý trời!
Để có Hiệp định Genève 1954, phải có 09 năm kháng chiến và chiến thắng Điện Biên Phủ 7.5.1954. Để có Hiệp định Paris 1973, lại phải có "Điện Biên Phủ trên không" từ ngày 18 đến ngày 29.12.1972. Trước đó 5 năm, cũng vào tháng 12 năm 1967, sau khi nghe báo cáo của Tư lệnh Phòng không-Không quân, Bác nói: "Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà nội, rồi có thua mới chịu thua… Nó chỉ chịu thua sau khi thua trên vùng trời Hà nội. Vì vậy nhiệm vụ của các chú rất nặng nề". Và rồi hiện thực lịch sử đã minh chứng cho lời "tiên tri" Bác Hồ. Trong lời "tiên tri" đó, ẩn chứa một nhận định mang tính qui luật: "Chỉ có thể đàm phán khi có thực lực được hậu thuẫn bởi ý chí và sức mạnh được khởi động từ nhân dân”. Và điều này đâu phải là sự khám phá của thế kỷ XX.
Lần mở lịch sử, thấy có sự trùng hợp rất thú vị về "Hội thề Đông Quan" cũng diễn ra vào tháng 12, ngày 10.12.1427, cách nay đúng 580 năm. Hội thề Đông Quan bên bờ sông Nhị đó đã mở đường cho Vương Thông rút quân. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép lời Lê Lợi: "Không thích giết người là bản tâm của bậc nhân đức. Vả lại, người ta đã hàng mà mình giết thì là điềm xấu không gì lớn bằng…chi bằng tha mạng sống cho ức vạn, để dập tắt mối chiến tranh cho đời sau, sử xanh ghi chép, tiếng thơm muôn đời, há chẳng lớn lao sao". Những lời tâm huyết đó chỉ có thể trên cái nền của những chiến công chói lọi mà Nguyễn Trãi đã viết trong "Cáo bình Ngô": "Lấy đại nghĩa thắng hung tàn, Lấy chí nhân thay cường bạo. Trận Bồ Đằng sấm vang chớp giật, Miền Trà Lân trúc chẻ tro bay…Voi uống cạn sông, gươm mài vẹt núi. Đánh một trận sạch không kình ngạc, Đánh hai trận tan tác chim muông…Lạng Giang, Lạng Sơn thây chất đầy đường, Xương Giang, Bình Than máu trôi đỏ nước".
"Là bản tâm của bậc nhân đức", đồng thời cũng là những ứng xử phù hợp với thực tế lịch sử, xuất phát từ vị thế địa-chính trị của đất nước mà cách diễn tả của người bạn nước ngoài về hình dáng của đất nước này trên bản đồ thế giới nêu trên đã giải thích điều ấy. Trong vị thế địa-chính trị ấy, bản lĩnh để tồn tại và phát triển đòi hỏi phải biết học bài học của ông cha, cùng với cái đó, phải biết khai thác những nhân tố mới, rất mới mà thời ông cha ta chưa có.
Lịch sử tồn tại và phát triển của một Việt Nam đất không rộng, người không đông, song với ý chí quật cường, dân tộc này vẫn kiên cường tồn tại. Mà vào buổi ấy, Việt Nam đơn thương, độc mã. Còn ngày nay, Việt Nam là một bộ phận của thế giới, là thành viên của khối ASEAN năng động và ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong đời sống quốc tế, là thành viên của WTO, là ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam không hề đơn độc. Chúng ta hiểu mình cần làm gì và phải làm như thế nào để thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng bảo vệ độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ, góp phần tích cực gìn giữ hòa bình ở khu vực và thế giới. Trong bối cảnh đó, thực lực của ta không đơn thuần chỉ là sức mạnh kinh tế, quân sự, mà là cái thế chiến lược ta phải khéo vận dụng. Từ thế kỷ XIII, rồi thế kỷ XV, thế kỷ XVII, đơn thương độc mã, ông cha ta đã đánh tan tác thế lực ngoại xâm, không để mất một thước núi, một tấc sông, để lại giang sơn gấm vóc cho chúng ta hôm nay. Lẽ nào, trong thế giới của thế kỷ XXI này, chúng ta lại không biết tận dụng sức mạnh của thời đại để giữ gìn sự toàn vẹn lãnh thổ mà mỗi tấc đất đều thấm đẫm máu ông cha. Máu Việt nam cũng đã đổ ở Hoàng Sa, Trường Sa, mỗi người Việt nam hôm nay không quên điều đó.
May mắn thay, báo Thanh Niên, báo Người đại biểu Nhân dân, tiếng nói đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân đăng, tạp chí Tia Sáng đăng. Và rồi gần đây, đọc báo Thanh Niên, báo Tuổi Trẻ, tạp chí Xưa và Nay, báo Đại đoàn kết, tôi thấy đã có rất nhiều bài nói về Hoàng Sa, Trường Sa. Chắc là đã có sự chỉ đạo mới. Tuy vậy, là người của Mặt trận, tôi vẫn nghĩ là tờ báo của Mặt trận ta chưa có tiếng nói đúng tầm về chủ đề quan trọng và nhạy cảm này. Liệu có phải vì điều mà tôi tạm diễn đạt là "hội chứng kiểm điểm để kỷ luật" TBT báo do đăng bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi các nhà lãnh đạo về quyết định đập bỏ Hội trường Ba Đình lịch sử, nơi ghi đậm dấu ấn những sự kiện lịch sử liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo khác, nơi thể hiện ý chí và sức mạnh của quân và dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước, giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước không?
Kể cũng lạ, tiếng nói tâm huyết của một vị "khai quốc công thần" mà tên tuổi của ông đã đi vào lịch sử, không chỉ của Việt Nam còn là của thế giới, mà còn bị bưng bít đến như thế thì liệu làm sao để kêu gọi, động viên nhân dân phát huy tinh thần làm chủ, tham gia đóng góp ý kiến với đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước mà nghị quyết của Đại hội Đảng cộng sản Việt lần thứ X ghi rõ "không những là quyền mà còn là trách nhiệm" của mỗi công dân yêu nước.
Tờ báo của Mặt trận, vì đạo lý dân tộc, vì sứ mệnh của người làm báo mà đến xin phép Đại tướng để đăng bức thư đó lại được chỉ đạo, phải kiểm điểm và kỷ luật. Rất may là Đảng đoàn Mặt trận đã xử lý việc này một cách đúng đắn. Tại diễn đàn này, với tư cách là một ủy viên UBTƯMTTQVN, tôi xin chân thành bày tỏ lời hoan nghênh Báo Đại Đoàn Kết, điều tôi đã có dịp viết trong bài "Một việc đáng trân trọng" đăng trên tờ báo Pháp luật TP HCM ngày 6.12.2007. Xin chân thành cám ơn và hoan nghênh đồng chí Chủ tịch Phạm Thế Duyệt và các vị lãnh đạo khác của Mặt trận đã có sự xử lý thỏa đáng việc này.
Xin chân thành cám ơn đã cho tôi phát biểu ý kiến thẳng thắn mà không bị cắt giữa chừng, xin cám ơn các cụ và các vị đã chịu khó nghe.
T. L.
Bauxite Việt Nam
Cũng như mọi năm, tại Hội nghị Ủy ban trung ương MTTQVN lần này, tôi xin được phát biểu ý kiến, và lần này tôi xin nêu ý kiến về hai vấn đề.
Vấn đề thứ nhất: Diễn đàn của Mặt trận là một diễn đàn rộng rãi nhất, cởi mở nhất của nước ta hiện nay. Tại đây, làm sao qui tụ được trí tuệ, ý chí, nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân, thiết tha với vận mệnh dân tộc, không phân biệt quá khứ, tôn giáo tín ngưỡng, ý thức hệ, là đòi hỏi của đất nước trong giai đoạn lịch sử mới. Những ý kiến đó có thể trái tai với những cá nhân nào đó, cho dù đang ở cương vị nào, nhưng miễn là ý kiến ấy xuất phát từ một động cơ trong sáng vì nước, vì dân thì rất cần khuyến khích phát biểu. Có như vậy thì Mặt trận mới thực hiện chức năng cao cả của nó là một tổ chức chính trị rộng lớn nhất, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, chứ không chỉ là một tổ chức hoạt động từ thiện, xóa đói giảm nghèo, mặc dầu hoạt động này trong thời gian qua đã có đóng góp rất lớn và thiết thực, cần được tiếp tục phát huy.
Văn kiện Đại hội X của Đảng cộng sản Việt Nam đã ghi rõ: "Ở đâu có dân chủ, ở đó có đoàn kết, đồng thuận và phát triển" ( tr.344). Tạo điều kiện, tạo môi trường để phát huy dân chủ thực sự phải là một chức năng chủ yếu của Mặt trận, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi mà tiến trình phát triển đất nước và hội nhập quốc tế đi vào chiều sâu, đòi hỏi phải quy tụ được sức mạnh của toàn dân tộc, trước hết là sức mạnh trí tuệ của người Việt nam, tạo nên được một sự đồng thuận mới, là một nhu cầu của chính sự phát triển và hội nhập ấy. Muốn quy tụ được hiền tài để cùng nhau gánh vác sự nghiệp của đất nước thì phải thật lòng đoàn kết. Có thật lòng đoàn kết mới có dân chủ thực sự. Chất lượng của khối đại đoàn kết dân tộc được nâng cao đến đâu thì việc thực hành dân chủ tiến triển được đến đó. Sức nam châm có lực hút hiền tài là thái độ chân thành thật lòng đoàn kết được thể hiện rõ ràng gắn liền với độ rộng mở của dân chủ thực sự trong việc tạo ra môi trường thuận lợi để cho những tài năng thật sự có thể phát huy. Đúng là "phải thật sự công tâm, khách quan và đặc biệt là phải thực sự dân chủ; vì không dân chủ, hay chỉ dân chủ hình thức thì không chọn được người tài" như sự khẳng định của người đứng đầu Chính phủ trong cuộc đối thoại trực tuyến đầu năm ngoái.
Khi vị thế của Việt Nam đang được nâng cao, thì năng lực và kinh nghiệm để đảm trách những hoạt động quốc tế, trên thương trường cũng như trên chính trường, là những đòi hỏi bức xúc. Để đáp ứng đòi hỏi đó thì việc thật lòng đoàn kết và thực sự dân chủ là điều kiện tiên quyết để mời gọi những hiền tài, những chuyên gia giỏi trong và ngoài nước, tự nguyện tham gia cùng gánh vác công việc khó khăn đó. Người làm công tác Mặt trận phải thấu triệt vai trò lớn lao quy tụ hiền tài của tổ chức chính trị lớn nhất trong hệ thống chính trị của cả nước. Để làm được điều đó, người làm công tác Mặt trận phải có chính tâm và có hiểu biết.
Về chính tâm, xin dẫn lời người xưa. Sách Luận ngữ, thiên Nhan Uyên có chép chuyện Quý Khang tử hỏi Khổng Tử về chính trị. Khổng Tử đáp: "Chính trị là chính đính. Ông cai trị dân một cách chính đính thì ai dám không chính đính". Trả lời Ai Công về cách cai trị để dân nghe theo, Khổng Tử chỉ nói một điều: "Đề cử người ngay thẳng lên trên người cong queo thì dân phục tùng, đề cử người cong queo lên trên người ngay thẳng thì dân bất phục". Mà để làm được điều đó thì ngoài sự chính tâm, cần phải có hiếu biết.
Câu nói nổi tiếng của Khổng Tử về sự hiểu biết và cách học để có sự hiểu biết đó là một đúc kết có giá trị vĩnh cữu. Giá trị vĩnh cửu ấy càng tăng thêm trong điều kiện của thời đại kinh tế tri thức và nền văn minh trí tuệ của thế kỷ XXI: "Tri chi vi tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri dã". Biết điều gì thì nhận là biết, không biết thì nhận không biết, như vậy chính là biết.
Trong nhận thức của tôi, qua mấy nhiệm kỳ tham gia vào UBTƯMTTQ từ năm 1983 đến nay, tôi nghiệm ra rằng, làm công tác Mặt trận vừa rất dễ, vừa rất khó. Dễ thì như loại tôi, mỗi năm cố gắng suy nghĩ để có được một bài phát biểu và rồi xuân thu nhị kỳ có đôi lần họp Hội đồng tư vấn. Hoặc như một số cán bộ chuyên trách làm nhiệm vụ như các cán bộ, viên chức của bất cứ cơ quan Nhà nước nào. Nhưng khó, cực khó là làm sao để cho công tác Mặt trận thực sự là công tác vận động tri thức, nhân sĩ và các tầng lớp nhân dân kết thành khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết thật lòng để cùng nhau xây dựng và bảo vệ đất nước. Người cán bộ Mặt trận phải có sức thu hút và thuyết phục mọi người, trước hết là những người tiêu biểu cho khối đại đoàn kết dân tộc. Và đấy cũng là kỳ vọng của chúng tôi đối với Mặt trận.
Vấn đề thứ hai: Mặt trận phải là nơi khơi động và phát huy tinh thần yêu nước của mọi tầng lớp nhân dân ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định đó là một truyền thống quý báu của nhân dân ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. Cụ Hồ chỉ rõ: "Tinh thần yêu nước, cũng như các thứ của quý, có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày…"
"Chúng ta" đây là ai? Là Đảng, là Mặt trận. Đặc biệt là Mặt trận. Chính vì thế, tôi rất băn khoăn thắc mắc và hôm nay, trên diễn đàn rộng lớn và hợp pháp này, muốn nói to lên thắc mắc băn khoăn đó để mong được giải đáp.
Ở thành phố Hồ Chí Minh, chỉ theo dõi được qua báo chí và mạng internet, tôi hết sức lạ là tại sao Mặt trận Tổ quốc Việt nam chúng ta không có bất cứ một tiếng nói, một động thái nào trong vấn đề Hoàng Sa và Trường Sa." Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng", như lời cụ Hồ vừa dẫn ra ở trên, đáng lý Mặt trận Tổ quốc, kế tục truyền thống của Hội nghị Diên Hồng đời Trần, truyền thống của Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Dân tộc Giải phóng,…, phải làm sống lại tinh thần bất khuất, quật cường khắc trên cánh tay hai chữ "sát thát", làm cho tinh thần yêu nước kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn. Đằng này Mặt trận tuyệt đối im lặng. Thật là lạ. Một chuyện xảy ra tận Cuba bên kia bán cầu, Mặt trận đã có ngay lời tuyên bố đanh thép. Thế mà, Hoàng Sa, Trường Sa máu thịt của Tổ quốc bị người ta mưu toan lấn chiếm, biến thành quận huyện của của họ, thì Mặt trận lại im thin thít. Vì sao? Mặt trận Tổ quốc có còn kế thừa truyền thống của Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Dân tộc Giải phóng nữa không?
Trong một bài báo viết nhân dịp này, tôi dẫn ra chỉ dụ của vua Lê Thánh Tông nhắn nhủ "bọn thái bảo Kiến Dương bá Lê Cảnh Huy": "Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại có thể vứt bỏ? Ngươi phải kiên quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần. Nếu họ không nghe, còn có thể sai sứ sang phương Bắc trình bày rõ điều ngay lẽ gian. Nếu ngươi dám đem một thước, một tấc đất của Thái tổ làm mồi cho giặc, thì phải tội tru di", chép rõ ràng trong Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ thực lục, Kỷ Nhà Lê, bị tòa soạn cắt mất. Thậm chí cắt cả câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh tôi dẫn ra ở trên. Tôi hỏi, Tòa soạn trả lời là có sự chỉ đạo buộc họ phải làm như vậy mặc dầu họ không muốn.
Ai mà chỉ đạo lạ vậy. Họ có còn là con cháu của Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung. Hồ Chí Minh nữa không? Sao lại ngăn chặn tinh thần yêu nước của nhân dân, của thanh niên, sinh viên? Liệu Mặt trận có tham gia vào sự chỉ đạo này không? Người của tòa báo nọ giải thích với tôi, đây là sự tế nhị ngoại giao. Có thể có chuyện đó. Hoạt động ngoại giao đòi hỏi sự tế nhị, chuyện đó tôi không dám bàn. Nhưng để cho nhà ngoại giao tế nhị, thì nhân dân lại phải biểu tỏ ý chí của mình để làm hậu thuẫn cho nhà ngoại giao.
Từng tấc đất của Tổ quốc thẫm đẫm máu Việt nam không thể nào để bị cướp mất, trong đó có những tấc đất Hoàng Sa, Trường Sa. Một bà bán rau ngoài chợ hỏi một cách hồn nhiên khiến người đang cầm mớ rau ngỡ ngàng đến sững sờ: "Làm cách nào để biểu tỏ lòng yêu nước đây hở ông, con tôi nó hỏi tôi thế, liệu yêu nước có bị nhắc nhở không". Bác lái taxi hỏi một câu bâng quơ mà khiến người ngồi trên xe hiểu rằng ông ta hỏi mình, cổ cứ tắc nghẹn, lúng túng không nói được ra lời, cho dù là một lời tạ lỗi "thế là mình đành để mất hở ông, làm sao có chuyện đó được, phải dấn mạnh lên thì chúng nó mới chịu lùi chứ". Một ông già dừng xe cạnh tấm biển chỉ tên đường Lê Duẩn, con đường chạy thẳng vào dinh Thống Nhất, nói nhỏ nhẹ với những người đứng cạnh, "thế mới biết ông cha mình giỏi thật, bao nhiêu năm kiên cường giữ nước trong cái thế cái lực kém xa bây giờ". Ông già am hiểu lịch sử ấy nhắc đến việc ông vừa đọc được trên một tờ báo tuần trước câu chuyện một người nước ngoài miêu tả rất thú vị về nước Việt Nam mình: trên bản đồ thế giới hình thể đất nước trông giống như một người nông dân đội nón ở trên đầu, oằn mình dưới sức nặng của cả khối lục địa Trung Hoa từ trên nén xuống khiến cái lưng của Việt nam phải uốn cong để đủ sức chịu đựng lâu dài, và cũng nhằm dồn lực để bật dậy khi cần thiết. Đó là dáng uốn cong của cánh cung để tạo ra sức bật. Và trước khi đạp xe đi tiếp, ông buông một câu: ý dân là ý trời!
Để có Hiệp định Genève 1954, phải có 09 năm kháng chiến và chiến thắng Điện Biên Phủ 7.5.1954. Để có Hiệp định Paris 1973, lại phải có "Điện Biên Phủ trên không" từ ngày 18 đến ngày 29.12.1972. Trước đó 5 năm, cũng vào tháng 12 năm 1967, sau khi nghe báo cáo của Tư lệnh Phòng không-Không quân, Bác nói: "Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B52 ra đánh Hà nội, rồi có thua mới chịu thua… Nó chỉ chịu thua sau khi thua trên vùng trời Hà nội. Vì vậy nhiệm vụ của các chú rất nặng nề". Và rồi hiện thực lịch sử đã minh chứng cho lời "tiên tri" Bác Hồ. Trong lời "tiên tri" đó, ẩn chứa một nhận định mang tính qui luật: "Chỉ có thể đàm phán khi có thực lực được hậu thuẫn bởi ý chí và sức mạnh được khởi động từ nhân dân”. Và điều này đâu phải là sự khám phá của thế kỷ XX.
Lần mở lịch sử, thấy có sự trùng hợp rất thú vị về "Hội thề Đông Quan" cũng diễn ra vào tháng 12, ngày 10.12.1427, cách nay đúng 580 năm. Hội thề Đông Quan bên bờ sông Nhị đó đã mở đường cho Vương Thông rút quân. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép lời Lê Lợi: "Không thích giết người là bản tâm của bậc nhân đức. Vả lại, người ta đã hàng mà mình giết thì là điềm xấu không gì lớn bằng…chi bằng tha mạng sống cho ức vạn, để dập tắt mối chiến tranh cho đời sau, sử xanh ghi chép, tiếng thơm muôn đời, há chẳng lớn lao sao". Những lời tâm huyết đó chỉ có thể trên cái nền của những chiến công chói lọi mà Nguyễn Trãi đã viết trong "Cáo bình Ngô": "Lấy đại nghĩa thắng hung tàn, Lấy chí nhân thay cường bạo. Trận Bồ Đằng sấm vang chớp giật, Miền Trà Lân trúc chẻ tro bay…Voi uống cạn sông, gươm mài vẹt núi. Đánh một trận sạch không kình ngạc, Đánh hai trận tan tác chim muông…Lạng Giang, Lạng Sơn thây chất đầy đường, Xương Giang, Bình Than máu trôi đỏ nước".
"Là bản tâm của bậc nhân đức", đồng thời cũng là những ứng xử phù hợp với thực tế lịch sử, xuất phát từ vị thế địa-chính trị của đất nước mà cách diễn tả của người bạn nước ngoài về hình dáng của đất nước này trên bản đồ thế giới nêu trên đã giải thích điều ấy. Trong vị thế địa-chính trị ấy, bản lĩnh để tồn tại và phát triển đòi hỏi phải biết học bài học của ông cha, cùng với cái đó, phải biết khai thác những nhân tố mới, rất mới mà thời ông cha ta chưa có.
Lịch sử tồn tại và phát triển của một Việt Nam đất không rộng, người không đông, song với ý chí quật cường, dân tộc này vẫn kiên cường tồn tại. Mà vào buổi ấy, Việt Nam đơn thương, độc mã. Còn ngày nay, Việt Nam là một bộ phận của thế giới, là thành viên của khối ASEAN năng động và ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong đời sống quốc tế, là thành viên của WTO, là ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam không hề đơn độc. Chúng ta hiểu mình cần làm gì và phải làm như thế nào để thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng bảo vệ độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ, góp phần tích cực gìn giữ hòa bình ở khu vực và thế giới. Trong bối cảnh đó, thực lực của ta không đơn thuần chỉ là sức mạnh kinh tế, quân sự, mà là cái thế chiến lược ta phải khéo vận dụng. Từ thế kỷ XIII, rồi thế kỷ XV, thế kỷ XVII, đơn thương độc mã, ông cha ta đã đánh tan tác thế lực ngoại xâm, không để mất một thước núi, một tấc sông, để lại giang sơn gấm vóc cho chúng ta hôm nay. Lẽ nào, trong thế giới của thế kỷ XXI này, chúng ta lại không biết tận dụng sức mạnh của thời đại để giữ gìn sự toàn vẹn lãnh thổ mà mỗi tấc đất đều thấm đẫm máu ông cha. Máu Việt nam cũng đã đổ ở Hoàng Sa, Trường Sa, mỗi người Việt nam hôm nay không quên điều đó.
May mắn thay, báo Thanh Niên, báo Người đại biểu Nhân dân, tiếng nói đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân đăng, tạp chí Tia Sáng đăng. Và rồi gần đây, đọc báo Thanh Niên, báo Tuổi Trẻ, tạp chí Xưa và Nay, báo Đại đoàn kết, tôi thấy đã có rất nhiều bài nói về Hoàng Sa, Trường Sa. Chắc là đã có sự chỉ đạo mới. Tuy vậy, là người của Mặt trận, tôi vẫn nghĩ là tờ báo của Mặt trận ta chưa có tiếng nói đúng tầm về chủ đề quan trọng và nhạy cảm này. Liệu có phải vì điều mà tôi tạm diễn đạt là "hội chứng kiểm điểm để kỷ luật" TBT báo do đăng bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi các nhà lãnh đạo về quyết định đập bỏ Hội trường Ba Đình lịch sử, nơi ghi đậm dấu ấn những sự kiện lịch sử liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo khác, nơi thể hiện ý chí và sức mạnh của quân và dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước, giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước không?
Kể cũng lạ, tiếng nói tâm huyết của một vị "khai quốc công thần" mà tên tuổi của ông đã đi vào lịch sử, không chỉ của Việt Nam còn là của thế giới, mà còn bị bưng bít đến như thế thì liệu làm sao để kêu gọi, động viên nhân dân phát huy tinh thần làm chủ, tham gia đóng góp ý kiến với đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước mà nghị quyết của Đại hội Đảng cộng sản Việt lần thứ X ghi rõ "không những là quyền mà còn là trách nhiệm" của mỗi công dân yêu nước.
Tờ báo của Mặt trận, vì đạo lý dân tộc, vì sứ mệnh của người làm báo mà đến xin phép Đại tướng để đăng bức thư đó lại được chỉ đạo, phải kiểm điểm và kỷ luật. Rất may là Đảng đoàn Mặt trận đã xử lý việc này một cách đúng đắn. Tại diễn đàn này, với tư cách là một ủy viên UBTƯMTTQVN, tôi xin chân thành bày tỏ lời hoan nghênh Báo Đại Đoàn Kết, điều tôi đã có dịp viết trong bài "Một việc đáng trân trọng" đăng trên tờ báo Pháp luật TP HCM ngày 6.12.2007. Xin chân thành cám ơn và hoan nghênh đồng chí Chủ tịch Phạm Thế Duyệt và các vị lãnh đạo khác của Mặt trận đã có sự xử lý thỏa đáng việc này.
Xin chân thành cám ơn đã cho tôi phát biểu ý kiến thẳng thắn mà không bị cắt giữa chừng, xin cám ơn các cụ và các vị đã chịu khó nghe.
T. L.
Làm Sao Dân Sống Nổi
Posted by truongthondlb1
Vi Anh - Vật giá cái gì cũng tăng, tăng nhanh như hoả tiễn. Dân lao động, dân nghèo, việc làm khó kiếm, tiền kiếm không ra, trời ơi, làm sao sống nổi.
Đảng Nhà Nước CS Hà nội ơi, các Ông “làm kinh tế” cái quái quỉ gì mà kinh thế vậy. Mấy Ông nói hàng hoá tăng 11%, thực phẩm 15%. Ác thiệt, thực phẩm là thứ không có không được, có thứ trên thực tế tăng 50%. Điện và xăng tăng là mọi thứ, các cái, cái gì cũng tăng. Thế mà mấy Ông cho điện tăng 15,28% – cao nhứt từ hồi đó tới giờ. Còn xăng dù mấy Ông tăng giá 2.900 đồng/lít từ ngày 24/2. Dân chết dở, sống dở vì mấy Ông tăng giá rồi; thế mà các Ông có buông tha đâu. Bộ Tài chính của mấy Ông còn cho rằng mức tăng như vậy chưa phải là cao, lẽ ra xăng phải tăng thêm 6.493 đồng/lít trong đợt điều chỉnh ngày 24/2. Và còn hăm xăng, điện ‘còn tăng giá’ trong năm 2011.
Tin Đài RFA, cái ông gọi là “đại biểu nhân dân” Nguyễn Đức Kiên là Phó Chủ Tịch của cái gọi là Quốc Hội mà người dân Việt gọi là “đảng cử dân bầu”. Ông Kiên hai chức “đại biểu nhân dân” và Phó Chủ Tịch còn kiêm hai ba chức bên đảng và nhà nước nữa, lãnh hai ba đầu lương và bổng mà còn nói với báo VnExpress ngày 24/2, rằng ông nói với bà nhà phải tính toán cho phù hợp sau khi bà Kiên than phiền đi chợ với 100.000 đồng chẳng mua được gì.
100.000 đi chợ mua đồ ăn một ngày không đủ cho gia đình Ông Phó Chủ Tịch. Nhưng đó là 1 phần 10 lương tháng của một thầy cô giáo, cả gia đình phải mấm muối, cháo rau trong 10 ngày.
Cũng như phu nhân Phó chủ tịch Quốc hội ở Hà nội, một bà nội trợ ở TP.HCM cũng bị bão giá làm cho chóng mặt.
Việc tăng giá xăng một lèo lên như thế ngay những người chuyên buôn bán xăng cũng không dè mấy Ông CS Hà nội làm quá lố như vậy. Tăng gần 3000 một lít làm cho xăng lên 19.300đ. Tăng gần 20%, quá cao, quá bất ngờ. Giá xăng ở VN cao hơn ở Mỹ. Xăng lên giá thì mọi thứ đều lên. Giá cước mọi phương tiện giao thông vận tải đều sẽ phải tăng theo.
Vật giá tăng, lạm phát tăng, hết kiểm soát được, làm Đảng Nhà Nước CS Hà nội bối rối. Báo Tuổi Trẻ Online ngày 24/2 cho biết Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từ Hà Nội đã “chủ trì hội nghị trực tuyến với 63 địa phương triển khai nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát”.
Hỡi ơi, đừng nói Ông Dũng và các bộ trưởng cùng các chủ tịch ủy ban đô tỉnh thị “trực tuyến trao đổi, duy ý chí” ổn định giá cả, ngăn chận lạm phát. Chấp 10 Ông Dũng, đem hết Đảng Nhà Nước CS ra kể cả 15 ông hội tề ngồi trong bộ chánh trị của Đảng CS cũng không thể ngăn cản vật giá gia tăng, kềm chế lạm phát đựơc vì đó là định luật tất yếu của thị trường.
Nông dân sẽ chết đứng. Một người ở Đồng Bằng Sông Cửu Long nói với RFA, “Nhà nước mình nói thì hay lắm, mấy ổng chưa đi xuống tới vùng sâu vùng xa, thực tế dân bây giờ khổ lắm. Lúa bây giờ bán 5.700đ-5,800đ/ kg thì đâu có lời bao nhiêu so với giá phân lên quá trời. Đối với nông dân tất cả mọi mặt hàng đều lên giá hết, tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, đi chợ lấy 500 ngàn hết tiền mà chưa đầy giỏ.”
Từ lâu nông dân VN càng làm càng nghèo vì các quốc doanh “nhập khẩu vật tư nông nghiệp “vô tư” tăng giá, còn các quốc doanh xuất khẩu gạo” thoải mái dìm giá lúa gạo để kiếm lời, bóc lột dân còn xuơng với da. Bây giờ xăng, điện lên giá, người nông dân nếu thắt lưng buộc bụng thì sẽ đoạn trường, tức đứt ruột mà chết.
Còn công nhân lâu nay liên tục biểu tình, lãng công đòi tăng lương, cải thiện điều kiện làm việc mà chủ nhân ông ngoại quốc cấu kết với tư bản đỏ là CS luôn kềm mức lương, hạ giá thành, đề lợi nhuận cho nhiều. Điện tăng, xăng dầu tăng, các công ty sản xuất kinh doanh lại càng kềm công xá để bù chi phí năng lượng lên cao hầu giữ mức lợi nhuận. Công nhân là nạn nhân sau cùng và chịu nặng nhứt.
Trong khi đó tư bản đỏ ở thành thị và cường hào ác bá đỏ ở nông thôn sẽ hưởng lợi trên sự tăng giá này. Cán bộ đảng viên là thành phần nắm cáng lẫn lưỡi các cơ quan “nhập, xuất, phân phối” những phương tiện sản xuất chiến lược, nhu cầu tiêu thụ thiết yếu này của người dân. Dân khổ bao nhiêu, thiệt hại bao nhiêu thì cán bộ đảng viên cầm quyến sướng bấy nhiều, làm giàu lên bấy nhiêu.
Có đảng viên cán bộ CS còn “hồ hởi, phấn khởi” coi Đảng Nhà Nước tăng giá điện và xăng trong thời buổi này là việc làm đầy “đĩnh cao chánh trị”. Cái thứ chánh trị trị dân bằng bao tử của CS đã từng làm khiến dân VN từng xuất cảng gạo nhứt thế giới ngay thời Thực dân Pháp mà phải ăn độn bo bo, khoai mì trong thời CS Hà nội. Cho xăng dầu, điện lực lên giá dân sẽ thiếu thốn, đói kém, nỗi lo chạy miếng ăn đã hết hơi rồi, còn thì giờ đâu nữa mà nghĩ tới phong trào cách mạng dân chủ ở Tunisie và Ai cập lan tràn sang VN.
Nhưng ở đời mưu thâm thì họa diệt thâm. Biết đâu việc tăng giá điện, xăng trong thời kỳ kinh tế VN bị lạm phát, vật giá gia tăng, dân quá khổ, hết chịu nỗi nữa, là châm ngòi cho cuộc cách mạng lật đổ nhà cầm quyền độc tài, tham nhũng, hại nước hại dân về chánh trị cũng như kinh tế
http://www.vietbao.com/D_1-2_2-66_4-170838/
Vi Anh - Vật giá cái gì cũng tăng, tăng nhanh như hoả tiễn. Dân lao động, dân nghèo, việc làm khó kiếm, tiền kiếm không ra, trời ơi, làm sao sống nổi.
Đảng Nhà Nước CS Hà nội ơi, các Ông “làm kinh tế” cái quái quỉ gì mà kinh thế vậy. Mấy Ông nói hàng hoá tăng 11%, thực phẩm 15%. Ác thiệt, thực phẩm là thứ không có không được, có thứ trên thực tế tăng 50%. Điện và xăng tăng là mọi thứ, các cái, cái gì cũng tăng. Thế mà mấy Ông cho điện tăng 15,28% – cao nhứt từ hồi đó tới giờ. Còn xăng dù mấy Ông tăng giá 2.900 đồng/lít từ ngày 24/2. Dân chết dở, sống dở vì mấy Ông tăng giá rồi; thế mà các Ông có buông tha đâu. Bộ Tài chính của mấy Ông còn cho rằng mức tăng như vậy chưa phải là cao, lẽ ra xăng phải tăng thêm 6.493 đồng/lít trong đợt điều chỉnh ngày 24/2. Và còn hăm xăng, điện ‘còn tăng giá’ trong năm 2011.
Tin Đài RFA, cái ông gọi là “đại biểu nhân dân” Nguyễn Đức Kiên là Phó Chủ Tịch của cái gọi là Quốc Hội mà người dân Việt gọi là “đảng cử dân bầu”. Ông Kiên hai chức “đại biểu nhân dân” và Phó Chủ Tịch còn kiêm hai ba chức bên đảng và nhà nước nữa, lãnh hai ba đầu lương và bổng mà còn nói với báo VnExpress ngày 24/2, rằng ông nói với bà nhà phải tính toán cho phù hợp sau khi bà Kiên than phiền đi chợ với 100.000 đồng chẳng mua được gì.
100.000 đi chợ mua đồ ăn một ngày không đủ cho gia đình Ông Phó Chủ Tịch. Nhưng đó là 1 phần 10 lương tháng của một thầy cô giáo, cả gia đình phải mấm muối, cháo rau trong 10 ngày.
Cũng như phu nhân Phó chủ tịch Quốc hội ở Hà nội, một bà nội trợ ở TP.HCM cũng bị bão giá làm cho chóng mặt.
Việc tăng giá xăng một lèo lên như thế ngay những người chuyên buôn bán xăng cũng không dè mấy Ông CS Hà nội làm quá lố như vậy. Tăng gần 3000 một lít làm cho xăng lên 19.300đ. Tăng gần 20%, quá cao, quá bất ngờ. Giá xăng ở VN cao hơn ở Mỹ. Xăng lên giá thì mọi thứ đều lên. Giá cước mọi phương tiện giao thông vận tải đều sẽ phải tăng theo.
Vật giá tăng, lạm phát tăng, hết kiểm soát được, làm Đảng Nhà Nước CS Hà nội bối rối. Báo Tuổi Trẻ Online ngày 24/2 cho biết Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từ Hà Nội đã “chủ trì hội nghị trực tuyến với 63 địa phương triển khai nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát”.
Hỡi ơi, đừng nói Ông Dũng và các bộ trưởng cùng các chủ tịch ủy ban đô tỉnh thị “trực tuyến trao đổi, duy ý chí” ổn định giá cả, ngăn chận lạm phát. Chấp 10 Ông Dũng, đem hết Đảng Nhà Nước CS ra kể cả 15 ông hội tề ngồi trong bộ chánh trị của Đảng CS cũng không thể ngăn cản vật giá gia tăng, kềm chế lạm phát đựơc vì đó là định luật tất yếu của thị trường.
Nông dân sẽ chết đứng. Một người ở Đồng Bằng Sông Cửu Long nói với RFA, “Nhà nước mình nói thì hay lắm, mấy ổng chưa đi xuống tới vùng sâu vùng xa, thực tế dân bây giờ khổ lắm. Lúa bây giờ bán 5.700đ-5,800đ/ kg thì đâu có lời bao nhiêu so với giá phân lên quá trời. Đối với nông dân tất cả mọi mặt hàng đều lên giá hết, tôi nói với vợ con phải ráng thắt lưng buộc bụng tiết kiệm được phần nào thì nên tiết kiệm chứ bây giờ không phải như hồi xưa muốn mua gì mua, đi chợ lấy 500 ngàn hết tiền mà chưa đầy giỏ.”
Từ lâu nông dân VN càng làm càng nghèo vì các quốc doanh “nhập khẩu vật tư nông nghiệp “vô tư” tăng giá, còn các quốc doanh xuất khẩu gạo” thoải mái dìm giá lúa gạo để kiếm lời, bóc lột dân còn xuơng với da. Bây giờ xăng, điện lên giá, người nông dân nếu thắt lưng buộc bụng thì sẽ đoạn trường, tức đứt ruột mà chết.
Còn công nhân lâu nay liên tục biểu tình, lãng công đòi tăng lương, cải thiện điều kiện làm việc mà chủ nhân ông ngoại quốc cấu kết với tư bản đỏ là CS luôn kềm mức lương, hạ giá thành, đề lợi nhuận cho nhiều. Điện tăng, xăng dầu tăng, các công ty sản xuất kinh doanh lại càng kềm công xá để bù chi phí năng lượng lên cao hầu giữ mức lợi nhuận. Công nhân là nạn nhân sau cùng và chịu nặng nhứt.
Trong khi đó tư bản đỏ ở thành thị và cường hào ác bá đỏ ở nông thôn sẽ hưởng lợi trên sự tăng giá này. Cán bộ đảng viên là thành phần nắm cáng lẫn lưỡi các cơ quan “nhập, xuất, phân phối” những phương tiện sản xuất chiến lược, nhu cầu tiêu thụ thiết yếu này của người dân. Dân khổ bao nhiêu, thiệt hại bao nhiêu thì cán bộ đảng viên cầm quyến sướng bấy nhiều, làm giàu lên bấy nhiêu.
Có đảng viên cán bộ CS còn “hồ hởi, phấn khởi” coi Đảng Nhà Nước tăng giá điện và xăng trong thời buổi này là việc làm đầy “đĩnh cao chánh trị”. Cái thứ chánh trị trị dân bằng bao tử của CS đã từng làm khiến dân VN từng xuất cảng gạo nhứt thế giới ngay thời Thực dân Pháp mà phải ăn độn bo bo, khoai mì trong thời CS Hà nội. Cho xăng dầu, điện lực lên giá dân sẽ thiếu thốn, đói kém, nỗi lo chạy miếng ăn đã hết hơi rồi, còn thì giờ đâu nữa mà nghĩ tới phong trào cách mạng dân chủ ở Tunisie và Ai cập lan tràn sang VN.
Nhưng ở đời mưu thâm thì họa diệt thâm. Biết đâu việc tăng giá điện, xăng trong thời kỳ kinh tế VN bị lạm phát, vật giá gia tăng, dân quá khổ, hết chịu nỗi nữa, là châm ngòi cho cuộc cách mạng lật đổ nhà cầm quyền độc tài, tham nhũng, hại nước hại dân về chánh trị cũng như kinh tế
http://www.vietbao.com/D_1-2_2-66_4-170838/
Trận đánh vì Al-Bayda: Cuộc chiến đấu vì Tự do chống lại xe tăng, lính đánh thuê và bom
Posted by truongthondlb1
Matthias Gebauer in Al-Bayda, Libya, SPIEGEL (Hiếu Tân dịch) – Abdallah đang cầm tấm ảnh con trai ông khi những người khách đầu tiên đến cái garage nhỏ của gia đình sau những buổi cầu nguyện ngày thứ Sáu. “Nó còn trẻ,” ông nói về con mình, “nhưng nó đã chết cho sự nghiệp chính nghĩa. Nó là một người hy sinh vì tự do.”
*
Nó đã trở thành một biểu tượng của cuộc chiến đấu chống nhà độc tài Libya Moammar Gadhafi: những người biểu tình ở thành phố miền bắc Al-Bayda đương đầu với bọn lính đánh thuê, xe tăng và bom, nhưng không chịu khuất phục. Hàng chục người chết, nhưng những người bị thương nói họ sẽ trở lại mặt trận nếu cần thiết.
Vào lúc 9 giờ 30 sáng thứ Sáu Abdel Aziz Abdallah biết rằng con trai ông đã chết. Người đàn ông 55 tuổi này nhận được một cú điện thoại từ một người quen có những một liên hệ với chế độ đang lung lay của nhà độc tài Moammar Gadhfi. Người quen đó cho biết con trai Abdallah là Farj, mới 23 tuổi, chết trong bệnh viện ở Tripoli. Thi thể anh sẽ sớm được đưa về thành phố quê hương Al-Bayda để chôn cất.
Abdallah đang cầm tấm ảnh con trai ông khi những người khách đầu tiên đến cái garage nhỏ của gia đình sau những buổi cầu nguyện ngày thứ Sáu. “Nó còn trẻ,” ông nói về con mình, “nhưng nó đã chết cho sự nghiệp chính nghĩa. Nó là một người hy sinh vì tự do.”
Bayda là một thành phố nhỏ trên bờ biển Địa trung Hải, trong một khu vực của đất nước mà những người dân bắt đầu gọi là “phần tự do của Libya.” Chế độ Gadhafi đã mất toàn bộ kiểm soát phần đông-bắc đất nước và những người nổi loạn đã thắng thế.
Said, bạn thân nhất của Farj đang nằm bệnh viện ở Bayda, chân anh bị thương nặng do đạn từ một khẩu súng máy. Bác sĩ ngồi cạnh giường anh, một người Palestin, không có tin tốt nói ông không chắc có giữ được chân cho anh ấy không. Khi Said biết tin bạn anh đã chết, anh giận điên lên. “Chế độ này đã giết bạn tôi,” anh gào lên. “Chúng nó đã giết anh ấy trong bệnh viện.”
Farj và Said đã chiến đấu trên tuyến đầu chống chế độ Gadhafi khi họ bị bắn gục. Vào hôm thứ Sáu cách đây một tuần, hai anh đang tham gia vào một cuộc biểu tình ở Bayda với 23 người bạn khác thì họ nghe thấy một tin đồn gây lo âu. Một chiếc máy bay vận tải khổng lồ Ilyushin đã hạ cánh ở sân bay mang đến 400 lính đánh thuê người Phi. Những người biểu tình hiểu ngay nhiệm vụ của bọn lính đánh thuê này là gì. Như chúng đã làm ở nhiều thành phố khác, đơn vị lính đánh thuê được trả lương cao này đàn áp dã man những người biểu tình, nếu cần chúng bắn bừa vào đám đông. Farj và Said lao ngay ra sân bay.
“Chắc chắn chúng tôi sẽ chiếm được Tripoli”
Ba ngày sau khi chiếc Ilyushin hạ cánh, là ba ngày đẫm máu ở Bayda; nó là một trận đánh đã trở thành biểu tượng cho cuộc nổi dậy của Lybia. Mặc dầu rõ ràng phải chọi với đối thủ mạnh hơn là bọn lính đánh thuê được trang bị nặng, sau đó được yểm trợ bằng xe tăng, những người biểu tình đã đánh hạ bọn chúng và chiếm lại sân bay có tầm quan trọng chiến lược vào hôm thứ Hai. Từ đó, trận chiến đấu giành Bayda đã trở thành chứng cớ cho nhiều người thấy rằng trên thực tế có thể đạt được các mục tiêu của các đối thủ của chế độ. “Nếu chúng tôi có thể bảo vệ được Bayda chống lại bọn tay sai của chế độ,” Said nói trên giường bệnh của anh, “thì chắc chắn chúng tôi có thể chiếm được Tripoli, cho dù có phải hy sinh nhiều sinh mạng.”
Những dấu vết của cuộc chiến đấu ác liệt ngổn ngang trên ga đi của sân bay địa phương. Trên sân ga đầy những vỏ đạn, những vỏ thùng vũ khí, và những bộ quân phục đẫm máu của bọn lính đánh thuê người Phi. Giữa hàng trăm vé lên máy bay và va li, người ta có thể thấy những vệt máu từ những người chết và bị thương. Áo vét tông, nón mũ và giầy từ bọn lính của Gadhafi nằm la liệt giữa những cuộc băng sơ cứu bị xé toang. Các bức tường lỗ chỗ những vết đạn – bên dưới cửa sổ là những thùng đạn rỗng, nhiều thùng chứa đạn pháo, mang những hàng chữ Nga.
Thế giới cám ơn Abdul Kadr vì đã phổ biến tin tức về trận đánh trên sân bay. Người sinh viên trẻ này sống trong một thị trấn nhỏ không xa sân bay – và anh đã quay phim trận đánh suốt ba ngày đêm. Từ những nóc nhà và trên những đường phố, anh quay những đoạn phim về chiếc máy bay Ilyushin đậu xuống sân bay để đưa bọn lính đánh thuê đến mặt trận. Mặc dầu bị rung, một đoạn phim ngày thứ Bẩy vừa qua thể hiện một máy bay phản lực chiến đấu Libya gầm rú trên bầu trời Bayda – và một đoạn khác cho thấy rõ chiếc phản lực thả một quả bom xuống gần sân bay. Một đoạn video khác quay một chiếc trực thăng bắn vào đám đông biểu tình.
Bằng chứng đáng tin cậy
Kadr không ngủ suốt ba ngày đêm của trận đánh. Ngồi trong phòng khách của cha mẹ anh, Kadr mô tả những chiếc xe tăng lao vào bắn phá các tòa nhà bên ngoài sân bay. Nhiều ngôi nhà trong làng anh bị bắn và bốn người bị giết. Kadr biết đoạn video của anh có tầm quan trọng thế nào. Khi phóng viên đầu tiên của đài BBC đến làm phim ở Bayda trong những ngày sau trận đánh, Kadr đã đưa những hình ảnh của anh và yêu cầu công bố chúng. Chỉ mấy giờ sau, đã có thể xem chúng từ các màn hình máy tính trên toàn thế giới. Nó là bằng chứng đáng tin cậy đầu tiên về sự dã man của Gadhafi giáng xuống nhân dân của hắn. Nó là bằng chứng đáng tin cậy đầu tiên rằng chế độ độc tài đã bỏ bom xuống đầu chính nhân dân của nó.
Said là người duy nhất trong số các bạn bè đã sống sót qua trận đánh trên sân bay. Khi họ là những người đầu tiên đến sân bay với hàng trăm những người nổi dậy khác, chỉ vũ trang bằng gậy gỗ và roi sắt, bọn lính đánh thuê xả súng máy bắn vào họ. Said ngã ngay còn những người khác thì cố gắng đột chiếm các cửa. Bị thương và bị sốc, Said trông thấy bạn mình là Farj bị bắt tại cổng sân bay. “Chúng bắn vào chân anh và kéo lê anh đến nhà ga,” anh nói. Từ lúc đó, Farj và những người bạn còn lại của Said đã mất tích. Said cho rằng họ bị đưa đến Tripoli bằng máy bay.
Ngày hôm sau, Said theo dõi sát cuộc chiến đấu trên sân bay qua điện thoại. Hết lần này đến lần khác, anh gọi những người quen hỏi về tin tức cuộc chiến đấu, có thể nghe thấy dễ dàng trong thành phố cách đó năm kilômet. Said nói rằng những tên lính đánh thuê tiếp tục bắn vào những người biểu tình từ tòa nhà của sân bay, thậm chí dùng vũ khí hạng nặng để chống lại những người nổi dậy vũ trang sơ sài. Hai lần chúng cố tiến đến thành phố bằng xe tăng. Nhưng những người biểu tình chặn chúng lại và chiếm những chiếc xe. Bây giờ họ đốt những chiếc xe nặng nề đó trên con đường giữa sân bay và Bayda, lá cờ của những người nổi dậy đang bay trên những tòa nhà có tháp nhọn của chính phủ, từng là biểu tượng sức mạnh của chế độ cũ.
“Tôi không chết”
Hàng chục người chết trong trận đánh vì Bayda và hàng trăm người bị thương. Thậm chí các bác sĩ trong bệnh viện đa khoa không biết chắc số người chết là bao nhiêu, nhưng họ ước lượng có đến 70 người đã thiệt mạng. Said ở chung phòng bệnh với nhiều người bị thương nặng khác. Một người mất một con mắt sau khi bị một viên đạn sạt qua, một người khác bị bắn vào bụng.
Nasr Awad quấn băng dầy và đẫm máu ở tay và chân. Các bác sĩ muốn mổ lại vào buổi tối và chuẩn bị cắt bỏ những ngón tay một người khác 37 tuổi. Tuy nhiên Awad nói anh sẽ trở lại trận chiến đấu nếu cần thiết. “Nếu cuộc cách mạng này không thắng lợi,” anh nói, “chúng tôi chỉ có thể dấn tới và giết lẫn nhau.”
Cuộc điện thoại từ Tripoli gọi tới cuối cùng đã cung cấp cho Said tin tức chắc chắn về số phận của Farj bạn anh. Nhưng anh nung nấu một nghi ngờ mới. Các bác sĩ từ bệnh viện đa khoa ở thủ đô đã gọi những người nổi dậy ở Bayda những tin tức đáng lo ngại. Said nói, các bác sĩ cho biết những đơn vị trung thành với Gadhafi đang dồn những người chống Gadhafi bị thương lại một chỗ, để họ không thể báo cáo về hành động hung ác của chế độ. Said chắc chắn một trong những đơn vị đó đã giết bạn anh.
“Người ta không chết vì một viên đạn bắn vào chân,” anh nói, “rốt cuộc, tôi không chết.”.
© Hiếu Tân
http://www.danchimviet.info/archives/28812
Matthias Gebauer in Al-Bayda, Libya, SPIEGEL (Hiếu Tân dịch) – Abdallah đang cầm tấm ảnh con trai ông khi những người khách đầu tiên đến cái garage nhỏ của gia đình sau những buổi cầu nguyện ngày thứ Sáu. “Nó còn trẻ,” ông nói về con mình, “nhưng nó đã chết cho sự nghiệp chính nghĩa. Nó là một người hy sinh vì tự do.”
*
Nó đã trở thành một biểu tượng của cuộc chiến đấu chống nhà độc tài Libya Moammar Gadhafi: những người biểu tình ở thành phố miền bắc Al-Bayda đương đầu với bọn lính đánh thuê, xe tăng và bom, nhưng không chịu khuất phục. Hàng chục người chết, nhưng những người bị thương nói họ sẽ trở lại mặt trận nếu cần thiết.
Vào lúc 9 giờ 30 sáng thứ Sáu Abdel Aziz Abdallah biết rằng con trai ông đã chết. Người đàn ông 55 tuổi này nhận được một cú điện thoại từ một người quen có những một liên hệ với chế độ đang lung lay của nhà độc tài Moammar Gadhfi. Người quen đó cho biết con trai Abdallah là Farj, mới 23 tuổi, chết trong bệnh viện ở Tripoli. Thi thể anh sẽ sớm được đưa về thành phố quê hương Al-Bayda để chôn cất.
Abdallah đang cầm tấm ảnh con trai ông khi những người khách đầu tiên đến cái garage nhỏ của gia đình sau những buổi cầu nguyện ngày thứ Sáu. “Nó còn trẻ,” ông nói về con mình, “nhưng nó đã chết cho sự nghiệp chính nghĩa. Nó là một người hy sinh vì tự do.”
Bayda là một thành phố nhỏ trên bờ biển Địa trung Hải, trong một khu vực của đất nước mà những người dân bắt đầu gọi là “phần tự do của Libya.” Chế độ Gadhafi đã mất toàn bộ kiểm soát phần đông-bắc đất nước và những người nổi loạn đã thắng thế.
Said, bạn thân nhất của Farj đang nằm bệnh viện ở Bayda, chân anh bị thương nặng do đạn từ một khẩu súng máy. Bác sĩ ngồi cạnh giường anh, một người Palestin, không có tin tốt nói ông không chắc có giữ được chân cho anh ấy không. Khi Said biết tin bạn anh đã chết, anh giận điên lên. “Chế độ này đã giết bạn tôi,” anh gào lên. “Chúng nó đã giết anh ấy trong bệnh viện.”
Farj và Said đã chiến đấu trên tuyến đầu chống chế độ Gadhafi khi họ bị bắn gục. Vào hôm thứ Sáu cách đây một tuần, hai anh đang tham gia vào một cuộc biểu tình ở Bayda với 23 người bạn khác thì họ nghe thấy một tin đồn gây lo âu. Một chiếc máy bay vận tải khổng lồ Ilyushin đã hạ cánh ở sân bay mang đến 400 lính đánh thuê người Phi. Những người biểu tình hiểu ngay nhiệm vụ của bọn lính đánh thuê này là gì. Như chúng đã làm ở nhiều thành phố khác, đơn vị lính đánh thuê được trả lương cao này đàn áp dã man những người biểu tình, nếu cần chúng bắn bừa vào đám đông. Farj và Said lao ngay ra sân bay.
“Chắc chắn chúng tôi sẽ chiếm được Tripoli”
Ba ngày sau khi chiếc Ilyushin hạ cánh, là ba ngày đẫm máu ở Bayda; nó là một trận đánh đã trở thành biểu tượng cho cuộc nổi dậy của Lybia. Mặc dầu rõ ràng phải chọi với đối thủ mạnh hơn là bọn lính đánh thuê được trang bị nặng, sau đó được yểm trợ bằng xe tăng, những người biểu tình đã đánh hạ bọn chúng và chiếm lại sân bay có tầm quan trọng chiến lược vào hôm thứ Hai. Từ đó, trận chiến đấu giành Bayda đã trở thành chứng cớ cho nhiều người thấy rằng trên thực tế có thể đạt được các mục tiêu của các đối thủ của chế độ. “Nếu chúng tôi có thể bảo vệ được Bayda chống lại bọn tay sai của chế độ,” Said nói trên giường bệnh của anh, “thì chắc chắn chúng tôi có thể chiếm được Tripoli, cho dù có phải hy sinh nhiều sinh mạng.”
Những dấu vết của cuộc chiến đấu ác liệt ngổn ngang trên ga đi của sân bay địa phương. Trên sân ga đầy những vỏ đạn, những vỏ thùng vũ khí, và những bộ quân phục đẫm máu của bọn lính đánh thuê người Phi. Giữa hàng trăm vé lên máy bay và va li, người ta có thể thấy những vệt máu từ những người chết và bị thương. Áo vét tông, nón mũ và giầy từ bọn lính của Gadhafi nằm la liệt giữa những cuộc băng sơ cứu bị xé toang. Các bức tường lỗ chỗ những vết đạn – bên dưới cửa sổ là những thùng đạn rỗng, nhiều thùng chứa đạn pháo, mang những hàng chữ Nga.
Thế giới cám ơn Abdul Kadr vì đã phổ biến tin tức về trận đánh trên sân bay. Người sinh viên trẻ này sống trong một thị trấn nhỏ không xa sân bay – và anh đã quay phim trận đánh suốt ba ngày đêm. Từ những nóc nhà và trên những đường phố, anh quay những đoạn phim về chiếc máy bay Ilyushin đậu xuống sân bay để đưa bọn lính đánh thuê đến mặt trận. Mặc dầu bị rung, một đoạn phim ngày thứ Bẩy vừa qua thể hiện một máy bay phản lực chiến đấu Libya gầm rú trên bầu trời Bayda – và một đoạn khác cho thấy rõ chiếc phản lực thả một quả bom xuống gần sân bay. Một đoạn video khác quay một chiếc trực thăng bắn vào đám đông biểu tình.
Bằng chứng đáng tin cậy
Kadr không ngủ suốt ba ngày đêm của trận đánh. Ngồi trong phòng khách của cha mẹ anh, Kadr mô tả những chiếc xe tăng lao vào bắn phá các tòa nhà bên ngoài sân bay. Nhiều ngôi nhà trong làng anh bị bắn và bốn người bị giết. Kadr biết đoạn video của anh có tầm quan trọng thế nào. Khi phóng viên đầu tiên của đài BBC đến làm phim ở Bayda trong những ngày sau trận đánh, Kadr đã đưa những hình ảnh của anh và yêu cầu công bố chúng. Chỉ mấy giờ sau, đã có thể xem chúng từ các màn hình máy tính trên toàn thế giới. Nó là bằng chứng đáng tin cậy đầu tiên về sự dã man của Gadhafi giáng xuống nhân dân của hắn. Nó là bằng chứng đáng tin cậy đầu tiên rằng chế độ độc tài đã bỏ bom xuống đầu chính nhân dân của nó.
Said là người duy nhất trong số các bạn bè đã sống sót qua trận đánh trên sân bay. Khi họ là những người đầu tiên đến sân bay với hàng trăm những người nổi dậy khác, chỉ vũ trang bằng gậy gỗ và roi sắt, bọn lính đánh thuê xả súng máy bắn vào họ. Said ngã ngay còn những người khác thì cố gắng đột chiếm các cửa. Bị thương và bị sốc, Said trông thấy bạn mình là Farj bị bắt tại cổng sân bay. “Chúng bắn vào chân anh và kéo lê anh đến nhà ga,” anh nói. Từ lúc đó, Farj và những người bạn còn lại của Said đã mất tích. Said cho rằng họ bị đưa đến Tripoli bằng máy bay.
Ngày hôm sau, Said theo dõi sát cuộc chiến đấu trên sân bay qua điện thoại. Hết lần này đến lần khác, anh gọi những người quen hỏi về tin tức cuộc chiến đấu, có thể nghe thấy dễ dàng trong thành phố cách đó năm kilômet. Said nói rằng những tên lính đánh thuê tiếp tục bắn vào những người biểu tình từ tòa nhà của sân bay, thậm chí dùng vũ khí hạng nặng để chống lại những người nổi dậy vũ trang sơ sài. Hai lần chúng cố tiến đến thành phố bằng xe tăng. Nhưng những người biểu tình chặn chúng lại và chiếm những chiếc xe. Bây giờ họ đốt những chiếc xe nặng nề đó trên con đường giữa sân bay và Bayda, lá cờ của những người nổi dậy đang bay trên những tòa nhà có tháp nhọn của chính phủ, từng là biểu tượng sức mạnh của chế độ cũ.
“Tôi không chết”
Hàng chục người chết trong trận đánh vì Bayda và hàng trăm người bị thương. Thậm chí các bác sĩ trong bệnh viện đa khoa không biết chắc số người chết là bao nhiêu, nhưng họ ước lượng có đến 70 người đã thiệt mạng. Said ở chung phòng bệnh với nhiều người bị thương nặng khác. Một người mất một con mắt sau khi bị một viên đạn sạt qua, một người khác bị bắn vào bụng.
Nasr Awad quấn băng dầy và đẫm máu ở tay và chân. Các bác sĩ muốn mổ lại vào buổi tối và chuẩn bị cắt bỏ những ngón tay một người khác 37 tuổi. Tuy nhiên Awad nói anh sẽ trở lại trận chiến đấu nếu cần thiết. “Nếu cuộc cách mạng này không thắng lợi,” anh nói, “chúng tôi chỉ có thể dấn tới và giết lẫn nhau.”
Cuộc điện thoại từ Tripoli gọi tới cuối cùng đã cung cấp cho Said tin tức chắc chắn về số phận của Farj bạn anh. Nhưng anh nung nấu một nghi ngờ mới. Các bác sĩ từ bệnh viện đa khoa ở thủ đô đã gọi những người nổi dậy ở Bayda những tin tức đáng lo ngại. Said nói, các bác sĩ cho biết những đơn vị trung thành với Gadhafi đang dồn những người chống Gadhafi bị thương lại một chỗ, để họ không thể báo cáo về hành động hung ác của chế độ. Said chắc chắn một trong những đơn vị đó đã giết bạn anh.
“Người ta không chết vì một viên đạn bắn vào chân,” anh nói, “rốt cuộc, tôi không chết.”.
© Hiếu Tân
http://www.danchimviet.info/archives/28812
Đưa vàng vào tập thể
Posted by truongthondlb1
Đào Tuấn – Có lẽ, khi chém gió về việc cấm kinh doanh vàng miếng, Thủ tướng Dũng, Bộ trưởng Ninh, hay thống đốc Giàu đều không thực sự biết số vàng thực sự trong dân là bao nhiêu. Chưa bao giờ trả lời câu hỏi vì sao dân lại chăm chăm mua vàng tích trữ.
Câu hỏi vì sao cấm, đã được lần lượt các quan chức trả lời. Phó Thống đốc Bình nhấn mạnh NHNN sẽ “ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động đầu cơ, găm giữ, thao túng thị trường”. Một quan chức khác còn nói toẹt luôn rằng: Làm sao đưa toàn bộ lượng vàng vật chất có trong dân chúng vào kho quản lý tập chung do nhà nước quản lý. Và, trên cơ sở vàng của mình nằm trong “ống bơ nhà nước” này người dân có vàng “có thể mở tài khoản tại công ty kinh doanh vàng và yêu cầu các công ty này thực hiện việc lưu ký vàng…”. Hình như từ sau những “ngày thứ tư đen tối”, liên tiếp trong hai năm vừa rồi, với các cơn điên loạn của giá vàng, các nhà quản lý mới chợt phát hiện rằng sàn vàng, bản chất đúng là một thứ sòng bài, càng để càng bất ổn. Còn nhận ra thêm rằng với cả trăm, ngàn tấn vàng “còn tồn” trong dân, Nhà nước đang chỉ nắm trong tay nguồn dự trữ lớn trên sổ sách. Rằng vàng nằm trong ống bơ, chôn đầu giường, chỉ là thứ vàng chết – khi không được đưa vào lưu thông.
Khá khen cho sáng kiến “đưa vàng của dân cho Nhà nước quản lý” bởi ở giác độ quản lý, ai cũng biết việc đưa vàng vào tập thể- nhà nước vừa huy động được nguồn lực, vừa tiện bề quản lý. Làm sao có chuyện mua đi bán lại ngoài thị trường tự do, làm sao có những cơn điên loạn của giá vàng khi vàng đã vào tập thể! Nhưng vấn đề là bao nhiêu phần trăm dân chúng sẽ đồng ý giao vàng cho nhà nước? Bao nhiêu phần trăm, trong số hàng chục triệu người tích vàng trong ống bơ từ thế hệ này qua thế hệ khác, đủ trình độ để “mở tài khoản”, thực hiện lưu ký?
Nói không quá lời rằng trong mỗi gia đình người Việt, không nhiều thì ít, đều có vàng tích trữ phòng lúc sa cơ. Một sự phòng xa đã được kiểm chứng bằng những cơn “binh biến” của một thời ký “giá – lương – tiền” nhiễu loạn, khi lạm phát lên tới gần 400%. Chính vì sự tích trữ sinh ra từ tâm lý, từ sự mất lòng tin, thì chỉ có thể xoá bỏ tích trữ bằng niềm tin. Bởi nếu chỉ buộc người dân “đưa vàng vào tập thể” bằng biện pháp hành chính trong nỗi nơm nớp lo sợ sẽ rất khó để có thể thực hiện. Ai dám cam kết vàng miếng – một cách rất đơn giản – sẽ không ngay ngày mai biến thành vàng trang sức để vẫn có thể tích trữ, mua bán khi dân chưa tin.
Mặc dù chế độ Kim bản vị (đảm bảo bằng vàng) đã được xoá bỏ từ năm 1972 nhưng các đồng tiền giấy trên thế giới – có mức độ chuyển đổi cao – được đảm bảo bằng sự ổn định kinh tế, sức mạnh tài chính và mức độ tự do của thị trường. Khi tiền VND hầu như chưa được bất kỳ một quốc gia nào khác chấp nhận thì người dân tích trữ tài sản bằng vàng là chuyện rất đỗi giản dị, dễ hiểu. Với việc cấm kinh doanh vàng miếng, có vẻ người dân đang bị tước đoạt quyền sở hữu đối với thứ kim loại quý, đồng thời là tài sản của mình – khi việc kinh doanh – bao hàm cả nghĩa mua bán, bị coi là bất hợp pháp.
Trên các tờ USD, từ năm 1957 đã in rành rành dòng chữ “In God we trust”- Chúng tôi tin vào chúa.
Nhưng giờ thì những người dân Việt biết tin vào điều gì đây? Vàng hợp tác? Tiền đồng mất giá mỗi năm ít nhất hai con số? Hay là những lời hứa?
Đào Tuấn
http://vn.360plus.yahoo.com/tuanddk/article?mid=5156
Đào Tuấn – Có lẽ, khi chém gió về việc cấm kinh doanh vàng miếng, Thủ tướng Dũng, Bộ trưởng Ninh, hay thống đốc Giàu đều không thực sự biết số vàng thực sự trong dân là bao nhiêu. Chưa bao giờ trả lời câu hỏi vì sao dân lại chăm chăm mua vàng tích trữ.
Câu hỏi vì sao cấm, đã được lần lượt các quan chức trả lời. Phó Thống đốc Bình nhấn mạnh NHNN sẽ “ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động đầu cơ, găm giữ, thao túng thị trường”. Một quan chức khác còn nói toẹt luôn rằng: Làm sao đưa toàn bộ lượng vàng vật chất có trong dân chúng vào kho quản lý tập chung do nhà nước quản lý. Và, trên cơ sở vàng của mình nằm trong “ống bơ nhà nước” này người dân có vàng “có thể mở tài khoản tại công ty kinh doanh vàng và yêu cầu các công ty này thực hiện việc lưu ký vàng…”. Hình như từ sau những “ngày thứ tư đen tối”, liên tiếp trong hai năm vừa rồi, với các cơn điên loạn của giá vàng, các nhà quản lý mới chợt phát hiện rằng sàn vàng, bản chất đúng là một thứ sòng bài, càng để càng bất ổn. Còn nhận ra thêm rằng với cả trăm, ngàn tấn vàng “còn tồn” trong dân, Nhà nước đang chỉ nắm trong tay nguồn dự trữ lớn trên sổ sách. Rằng vàng nằm trong ống bơ, chôn đầu giường, chỉ là thứ vàng chết – khi không được đưa vào lưu thông.
Khá khen cho sáng kiến “đưa vàng của dân cho Nhà nước quản lý” bởi ở giác độ quản lý, ai cũng biết việc đưa vàng vào tập thể- nhà nước vừa huy động được nguồn lực, vừa tiện bề quản lý. Làm sao có chuyện mua đi bán lại ngoài thị trường tự do, làm sao có những cơn điên loạn của giá vàng khi vàng đã vào tập thể! Nhưng vấn đề là bao nhiêu phần trăm dân chúng sẽ đồng ý giao vàng cho nhà nước? Bao nhiêu phần trăm, trong số hàng chục triệu người tích vàng trong ống bơ từ thế hệ này qua thế hệ khác, đủ trình độ để “mở tài khoản”, thực hiện lưu ký?
Nói không quá lời rằng trong mỗi gia đình người Việt, không nhiều thì ít, đều có vàng tích trữ phòng lúc sa cơ. Một sự phòng xa đã được kiểm chứng bằng những cơn “binh biến” của một thời ký “giá – lương – tiền” nhiễu loạn, khi lạm phát lên tới gần 400%. Chính vì sự tích trữ sinh ra từ tâm lý, từ sự mất lòng tin, thì chỉ có thể xoá bỏ tích trữ bằng niềm tin. Bởi nếu chỉ buộc người dân “đưa vàng vào tập thể” bằng biện pháp hành chính trong nỗi nơm nớp lo sợ sẽ rất khó để có thể thực hiện. Ai dám cam kết vàng miếng – một cách rất đơn giản – sẽ không ngay ngày mai biến thành vàng trang sức để vẫn có thể tích trữ, mua bán khi dân chưa tin.
Mặc dù chế độ Kim bản vị (đảm bảo bằng vàng) đã được xoá bỏ từ năm 1972 nhưng các đồng tiền giấy trên thế giới – có mức độ chuyển đổi cao – được đảm bảo bằng sự ổn định kinh tế, sức mạnh tài chính và mức độ tự do của thị trường. Khi tiền VND hầu như chưa được bất kỳ một quốc gia nào khác chấp nhận thì người dân tích trữ tài sản bằng vàng là chuyện rất đỗi giản dị, dễ hiểu. Với việc cấm kinh doanh vàng miếng, có vẻ người dân đang bị tước đoạt quyền sở hữu đối với thứ kim loại quý, đồng thời là tài sản của mình – khi việc kinh doanh – bao hàm cả nghĩa mua bán, bị coi là bất hợp pháp.
Trên các tờ USD, từ năm 1957 đã in rành rành dòng chữ “In God we trust”- Chúng tôi tin vào chúa.
Nhưng giờ thì những người dân Việt biết tin vào điều gì đây? Vàng hợp tác? Tiền đồng mất giá mỗi năm ít nhất hai con số? Hay là những lời hứa?
Đào Tuấn
http://vn.360plus.yahoo.com/tuanddk/article?mid=5156
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)