Lời cáo lỗi

Bauxite Việt Nam


Trong buổi sáng ngày 27-3-2011, BVN đã đưa lên mạng một bài viết nhan đề “Từ Truyện ngắn Đường kiến của của Việt Nam Cộng hòa đến bộ phim cùng tên của Việt Nam vừa được trao giải Cánh Diều Vàng!”, ký tên Phan Thị Trọng Tuyến, nhà văn cư ngụ tại Pháp, với Lời phi lộ là hai bức thư trao đổi giữa bà Phan Thị Trọng Tuyến với ông Nguyễn Huệ Chi, như sau:

“Anh Huệ Chi thân mến,

Đọc bài dưới đây anh nghĩ sao?

Em thì ngờ rằng có lẽ tác giả không dám thổ lộ thẳng ra, rằng mình mượn inspiration từ một nhà văn lính ngụy cũ, nghe không “oách”, với lại như thế thành ra thú nhận phe thắng trận rốt cuộc chẳng có gì có thể tạo hứng cho lớp trẻ cả, những điều họ viết theo định hướng từ trên rốt cuộc chỉ là một lối mòn chẳng làm cho ai xúc động. Ha ha, em chỉ đoán mò thôi. Dù sao tác giả cũng có tài riêng, vì đã thể hiện được cái suy tư sâu thẳm và sensibilité của tác phẩm origine một cách khá đạt – Tuyến.

Tuyến ơi, anh cho rằng những gì mà văn chương học thuật miền Nam đã sản sinh ra trong 30 năm (1945-1975) rốt cuộc vẫn là sản phẩm tinh thần của cả dân tộc, dù ai có ra lệnh nghiền nát nó, thiêu đốt nó, nó vẫn sống trơ trơ, giống như Minh Thành Tổ đã ra sắc chỉ cho viên Tổng binh Chu Năng, Tổng chi huy đạo quân xâm lược Minh trong hai năm 1406-1407, bắt quân lính một khi vào Việt Nam phải đốt hết sách vở của người Việt, đập tan hết bia đá do người Việt dựng, vậy mà y vẫn chẳng làm sao tiêu diệt được văn hóa Việt Nam, đặc biệt nền văn học Lý-Trần rực rỡ vẫn tồn tại như thách thức với y và tất cả bè lũ thiên triều mưu mô thâm hiểm cho đến tận hôm nay.

Thì điều mà Tuyến phát hiện ra đó chẳng cũng cho thấy sức sống, sức hấp dẫn mạnh mẽ, sâu bền, của văn hóa một nửa đất nước chúng ta ở phía Nam trong suốt 30 năm chia cắt, nếu đó thực là văn hóa, đó sao? Cho nên, bên cái rất dở trong Lễ trao giải cánh Diều của ngành điện ảnh nội địa năm nay làm mọi người Việt có lương tri đều phải cúi gầm mặt vì không hiểu sao mà nhân cách tối thiểu của người làm văn hóa lại tụt xuống đến đáy như vậy, thì cũng có điều đáng mừng, bởi đó là bằng chứng hùng hồn về những gì anh vừa nói ở trên, Tuyến có đồng ý không?

Nguyễn Huệ Chi”

Nhưng đến 7 giờ sáng thì một BTV đã phát hiện ra bài này không phải của tác giả Phan Thị Trọng Tuyến mà là của ông Nguyễn Tôn Hiệt, đã được đăng trên Tiền vệ, nên vội báo cho bộ phận kỹ thuật rút ngay xuống.

Thì ra bà Phan Thị Trọng Tuyến chỉ có ý copy lại bài báo trên Tiền vệ gửi đến cho người điều hành trang Bauxite Việt Nam để báo một “tin dữ”, xem Bauxite Việt Nam nghĩ như thế nào. Còn Bauxite Việt Nam thì lại không tìm đọc kỹ các trang mạng, cũng chưa xem phim “Đường kiến” nên nghĩ rằng đây là một phát hiện mới mẻ của Phan Thị Trọng Tuyến gửi đến nhờ đăng, nên đã cố gắng đăng sớm.

Sự thật, như đã nói, không phải bài viết là của Phan Thị Trọng Tuyến, và nội dung cũng không hoàn toàn như bài báo đã viết, bởi có khán giả vừa gửi thư cho biết, ngay trong đoạn mở đầu phim “Đường kiến” dã có ghi rõ kịch bản được trích từ truyện ngắn cùng tên Đường kiến, nhưng sai sót là ở chỗ, trước khi ra phim, Đạo diễn và tác giả kịch bản không liên hệ trực tiếp được với tác giả truyện ngắn Đường kiến mà thôi. Sau sự cố này, nhóm làm phim đã tìm cách liên lạc được với nhà văn Kinh Dương Vương viết truyện Đường kiến (một bút danh của hoạ sĩ Rừng, tên thật là Nguyễn Tuấn Khanh) và họ đã hòa giải với nhau rồi.

Vì vậy, việc rút bài báo ký tên Phan Thị Trọng Tuyến xuống là một việc làm cần thiết. Chúng tôi thành thật có lời xin lỗi bà Phan Thị Trọng Tuyến, ông Nguyễn Tôn Hiệt, Nhóm làm phim “Đường kiến” và quý độc giả xa gần về sự hiểu lầm không đáng có này.

Để quý bạn hiểu rõ thêm nội tình câu chuyện, xin đăng tiếp dưới đây hai lá thư trao đổi về sau giữa ông Nguyễn Huệ Chi và bà Phan Thị Trọng Tuyến:

“8:48 ngày ngày 27 tháng 3 năm 2011

Tuyến thân mến,

Tuyến làm anh bị nhầm một cú lớn rồi đấy. Anh cứ tưởng bài viết về phim "Đường kiến" mà em gửi cho anh là do em viết nên đã cho đăng lên BVN với tên em, kèm theo một Chapeau. Hóa ra đấy là bài của một người khác đã đăng trên Tiền vệ. Buồn quá. Nay tất nhiên phải rút xuống ngay. Nhưng anh cũng gửi lại bản thảo em xem để sau rút kinh nghiệm, nếu có gửi gì thì nói rõ nhé. Anh bận tối mắt tối mũi có biết gì đâu

HC

15:18 Ngày 27 tháng 3 năm 2011

Anh Huệ Chi ơi,

Ôi trời, không khéo người ta lại mắng em plagiat, chết thật, em gửi là để hỏi anh sự thật như thế nào.

Em xin lỗi anh nhiều, tại vì lúc em vừa nhận được bài này, đọc xong là máu... sôi lên làm tối tăm mặt mũi. Gửi ngay cho anh để hỏi, vì em nghĩ là anh đã au courant de l'évènement.

Đúng là giận mất khôn, làm lây phiền cho anh. Ấy, chứng tật này em vẫn cố chữa mà chưa hết. May là em chưa đọc cái chapeau - và chắc có ai báo tin cho anh phải không, nên anh đã rút tắp lự - đọc xong chắc chỉ có nước độn thổ!

Em gửi bài của em thì em để tên và viết vài lời rào đón chứ ạ.

Thôi mai kia để xin chuộc tội, em sẽ gửi anh một bài, viết lâu rồi mà chưa gửi cho ai.

Hôm nay cuối tuần anh phải được nghỉ ngơi, phải không?

T”