Tin liên quan:
Trong khi đó, trong bài viết "Chiến dịch của
WWF chống lại cá tra đang mạnh dần" ("WWF campaign against
pangasius gathers pace"), SeafoodSource cho biết: Quỹ bảo tồn
Thiên nhiên có vẻ như đang theo đuổi một cuộc chiến chống
lại ngành cá tra ở Việt Nam. Đầu tiên là việc tổ chức
bảo tồn này đặt cá tra vào "danh sách đỏ" gồm các loại
cá không nên ăn. Giờ đây, chuyên gia về cá của WWF là
Catherine Zucco cùng với hai phóng viên của kênh truyền hình NDR
của Đức là Michael Höft và Christian Jentzsch đang tích cực
chuẩn bị hoàn thiện bộ phim lấy tên là "Lời dối trá mang
tên Cá Tra" để trình chiếu trên kênh truyền hình này vào
ngày 9 tháng 3, 2011.
Lời dối trá mang tên cá tra
Bộ phim này sẽ công bố kết quả điều tra của Catherine Zucco,
Michael Höft và Christian Jentzsch về thị trường cá tra ở các
siêu thị Đức và ở Việt Nam, nơi cung cấp tới 90% sản
lượng cá tra tiêu thụ ở Đức. Theo SeafoodSource, Höft, Jentzsch
và Zucco đã tìm thấy "rất nhiều tình trạng tệ hại",
bắt đầu với việc đổ các hóa chất độc hại từ các cơ
sở nuôi cá tra xuống sông Mekong, tới việc sử dụng tràn lan
các loại kháng sinh trong quá trình nuôi cá. Họ cũng thấy các
cơ sở nuôi cá nơi mà "cá bị nhốt trong các lồng chật
chội", và trước khi bị đem giết mổ "cá phải chịu
đựng đủ mọi thứ tra tấn bất nhân vì có tới 12 giờ
chuyên chở đầy cực nhọc tới nhà máy chế biến"…
Theo ngôn ngữ mà SeafoodSource dẫn ra, có vẻ như bộ phim này
sẽ là một đòn công kích mạnh vào ngành thủy sản Việt Nam.
Có lẽ còn mạnh hơn việc WWF xếp cá tra vào "danh sách
đỏ" hồi cuối năm vừa rồi. Thực hư thế nào thì phải
chờ tới ngày 9 tháng 3 sắp tới khi phim này được trình
chiếu trên truyền hình NDR.
Ngay cả SeafoodSource khi đưa tin này cũng bình luận: "Trên
thực tế là chương trình này có vẻ rất cảm tính và được
làm ra với mục đích rõ ràng là gây ảnh hưởng đối với
người tiêu dùng cá tra. Các phóng viên khi tác nghiệp thường
đưa ra một bức tranh cân bằng cả hai phía. Thế nhưng chương
trình này sẽ hoàn toàn là cách nhìn của một bên".
Việt Nam nên làm gì?
Cá tra là một ngành sản xuất hết sức quan trọng với giá
trị xuất khẩu năm 2009 là 1.3 tỉ USD và năm 2010 là 1.5 tỉ
USD. Nó cũng là ngành cung cấp công ăn việc làm cho rất nhiều
lao động. Cuộc chiến cá tra, vì thế, là cuộc chiến có ý
nghĩa hệ trọng đối với Việt Nam. Ngoài ý nghĩa trực tiếp,
nó còn có ngụ ý quan trọng đối với các ngành xuất khẩu
khác của đất nước liên quan đến các cuộc chiến thương
mại sắp tới.
Việt Nam cần làm gì trong một cuộc chiến thương mại kiểu
như cuộc chiến cá tra?
Đầu tiên là việc ý thức
được các cuộc chiến như vậy là tất yếu trong một xã hội
toàn cầu hóa hiện đại. Đây không phải là cuộc chiến chỉ
dành riêng cho Việt Nam - nó là cuộc chiến mà mọi nền kinh
tế mở đều phải tham gia. Hiểu được ý nghĩa tất yếu này
thì sẽ giảm bớt những suy luận dựa trên thuyết âm mưu –
tức là những suy nghĩ như kiểu cho rằng WWF hay bất kỳ tổ
chức nào làm thế là vì họ muốn công kích Việt Nam.
Thứ hai là để chống lại các
rào cản kỹ thuật thì phải dựa vào kỹ thuật chứ không
phải dựa vào sức ép chính trị. Không thể sử dụng việc đe
dọa các tổ chức như WWF để chống lại các rào cản kỹ
thuật như hệ thống tiêu chuẩn về môi trường. Việc đe dọa
có thể có tác dụng trong một số trường hợp hạn hẹp nào
đó, nhưng rất dễ dẫn tới chuyện gậy ông đập lưng ông.
Câu chuyện Mark Powell kể trên Đài tiếng nói Thụy Điển, nếu
có thực, là một câu chuyện rất dễ gây phẫn nộ trong công
chúng phương Tây, và vì thế có thể biến câu chuyện vốn
không quá phức tạp thành một câu chuyện hết sức tiêu cực
và tai hại cho Việt Nam.
Thứ ba là nhận ra được mặt
tích cực trong việc tuân thủ các hệ thống tiêu chuẩn chất
lượng. Về dài hạn, việc tuân thủ các tiêu chuẩn này thực
ra rất có lợi cho sản phẩm của Việt Nam trên thị trường
thế giới. Đồng ý là chi phí để tuân thủ chúng không hề
rẻ, nhưng đổi lại, Việt Nam có thể tăng giá bán và mở
rộng thị trường. Nếu không thực hiện được việc này, các
sản phẩm của Việt Nam sẽ mãi mãi loanh quanh ở nhóm các sản
phẩm rẻ, chất lượng thấp, thương hiệu không được ưa
chuộng, và dần dần có thể bị đẩy ra khỏi cuộc chơi cạnh
tranh.
Thứ tư là nên sử dụng các tổ
chức tư vấn, các NGOs để chống lại các rào cản kỹ thuật.
Trong cuộc chiến cá tra này Việt Nam đã sử dụng tốt các tổ
chức tư vấn chuyên ngành như ICAFIS – Trung tâm Điều phối
Quốc tế về Nuôi trồng và Đánh bắt Bền vững - để phản
pháo lại WWF và dẫn tới chỗ WWF đã chấp nhận loại cá tra
của Việt Nam ra khỏi "danh sách đỏ". Việc này nên được
vận dụng trong các cuộc chiến thương mại phức tạp hơn, thí
dụ như các cuộc chiến về chống bán phá giá. Việc sử dụng
tư vấn chuyên môn của các think tank bên ngoài là việc làm
tốn kém nhưng là việc hết sức cần thiết, và là việc mà
các chính phủ ở các nền kinh tế phát triển đều thực hiện
trong các cuộc chiến thương mại.
Thứ năm là chiến lược truyền
thông nên có kiềm chế. Báo chí ở Việt Nam thường được
sử dụng trong việc định hướng dư luận trong nước khi nổ
ra các cuộc chiến thương mại như cuộc chiến cá tra. Tuy
nhiên, khả năng phân tích, đặc biệt là phân tích sâu, để
nhận biết bản chất vấn đề của báo chí nói chung chưa cao.
Vì vậy các bài viết thường nghiêng về cảm tính và thiếu
tự chế. Điều này nhiều khi có tác dụng rất tệ hại và -
cũng giống như việc sử dụng sức ép chính trị - rất dễ
dẫn tới việc gậy ông đập lưng ông.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét