"Lỗi NHÂN SỰ" đã được chính thức
dùng để đổ cho tai nạn thảm khốc làm đắm một chiếc
thuyền trên vịnh Hạ Long làm thiệt mạng 12 người vào tuần
trước. Chắc chắn đúng là thế. Nhưng chính xác là lỗi của
ai?
Viên thuyền trưởng 22 tuổi - người không chìm theo chiếc
thuyền - và một thuyền viên của mình đã bị khởi tố tội
cẩu thả, theo một tường thuật ngày 21 tháng Hai. Van nối hệ
thống làm mát máy với nước biển đã được mở suốt đêm,
khiến nước tràn vào lòng tàu. Chiếc thuyền Biển Mơ
bị chìm bất thình lình vào khoảng 5 giờ sáng. Mười một
người nước ngoài và một hướng dẫn viên người Việt bị
chết đuối. Chín du khách khác sống sót.
Trong khía cạnh nào đấy, những tai nạn như thế này không
phải là hiếm hoi. Tháng Giêng 2009 một chiếc thuyền đã bị
chìm tại miền trung Việt Nam, làm thiệt mạng 40 người Việt.
Mặc dù thảm hoạ này được đổ cho những nguyên nhân tương
tự nhưng câu chuyện của nó không làm nhiều người quan tâm
như những tựa đề báo chí nước ngoài ở trên.
Chỉ thiệt hại mạng người thôi không đủ để làm chính
quyền quan tâm. Sự kiện xảy ra tại vịnh Hạ Long vào tuần
trước đã đòi hỏi quan tâm đặc biệt khi tai nạn tồi tệ
nhất gây thiệt hại đến ngành du lịch Việt Nam trong 25 năm
qua. Tiêu chuẩn an toàn đã từng bị nới lỏng ở vịnh Hạ
Long: điều này đã được biết rõ. Nhưng giờ đây những công
ty du lịch khác đang trông đợi một cú véo đầy đau đớn.
Cũng như vài khu vực phát triển nhanh khác trên thế giới,
Việt Nam đã xuất sắc trong việc lôi kéo vô số du khách
nước ngoài trong mười năm qua. Khó khăn tiếp diễn của họ
là làm thế nào để thuyết phục những du khách giàu có rằng
kỳ nghỉ mát đẹp và lạ của họ cũng rất an toàn.
Những ai làm việc trong ngành du lịch Việt Nam dường như đều
đồng ý về nguyên nhân dẫn đến thảm hoạ tại vịnh Hạ
Long: những chiếc thuyền buồm rẻ tiền cũ rích, già cỗi
"mỏi mệt", được điều khiển bởi những gã "cao bồi". Tim
Russell sở hữu một công ty lữ hành mang tên Come and Go Việt
Nam và cũng viết blog về ngành du lịch địa phương. Ông
thường phê phán nặng nề một số đối thủ của mình. Trong
một bài viết mới nhất của mình mang tên "Liệu
có ai học được lần này?", ông đã tổng hợp những bực
bội mà những người trong ngành ông cảm nhận.
Ông Russell đã đưa ra một điểm đặc biệt sắc bén. "Các
diễn đàn trên mạng Tripadvisor đầy dẫy ý kiến của những
nhân viên du lịch tại Hà Nội, rằng 'Đừng vội qui trách
nhiệm, mọi việc đều có thể xảy ra, vân vân,' và tồi tệ
hơn nữa, họ còn bảo rằng nếu những du khách trên chiếc
thuyền ấy chịu đặt gói du lịch đắt tiền hơn, họ đã
không chết, làm như an toàn là một thứ được dành riêng cho
những du khách hạng sang." Dường như họ hy vọng rằng có một
loại du khách có thể bị dụ dỗ để tảng lờ thảm hoạ may
rủi - nếu họ được trấn an rằng chiếc thuyền của họ sẽ
ra khơi êm thắm.
Du lịch hạng sang cũng đã cất cánh tại Việt Nam trong những
năm qua (nếu bạn không cho rằng việc đi trên một chuyến xe
với giao thông tắt nghẽn dài bốn tiếng đến vịnh để bạn
lựa chọn việc đi thăm viếng trên trực thăng thay vì trên
chiếc thuyền riêng của mình) và đây là điều mà ngành du
lịch địa phương đang tìm cách phát triển. Lĩnh vực du lịch
hạng sang đang tìm mọi cách để tránh xa tai nạn đây tai
tiếng này. Nhưng phần lớn thị phần đã và vẫn thuộc về du
lịch "rẻ tiền": những du khách ba lô chuyên ăn bánh chuối
nướng, những gói du lịch dành cho du khách Trung Quốc chuộng
giá rẻ và những du lịch siêu rẻ cho thị trường trong nước.
Lĩnh vực du lịch giá rẻ tìm cách kiếm lợi bằng việc lơ là
nhiều tiêu chuẩn an toàn vẫn được áp dụng bởi những công
ty du lịch quốc tế. Năm 2009, một chiếc xe đầy những du
khách người Nga đi từ bờ biển Mũi Né, một điểm nóng của
du khách Nga, lên thăm một nhà ga cũ trên núi ở Đà Lạt đã
rơi xuống vực bên một con đường dốc cao. Hơn mười người
bị thiệt mạng. Chính quyền địa phương đã hứa hẹn ra tay
nhanh chóng; người lái xe sống sót trong tai nạn đã bị truy
tố vài ngày sau đấy. Nhưng biến người lái xe này hoặc
người lái xe khác thành kẻ ác độc không giải quyết được
cội rễ của vấn đề, và, trên giả thuyết, cũng không làm
mọi người nghĩ rằng Việt Nam là một điểm đến an toàn.
Chiếc Biển Mơ là một con thuyền mục nát đã được
nêu rõ trong trang
blog này. Mặc dù những du khách ba lô tại Việt Nam thường
kén chọn, những bức ảnh chụp của họ cũng rất thuyết
phục. Báo cáo mới nhất cho biết con thuyền này không có giấy
phép. Theo một báo cáo khác thì công ty sở hữu thuyền
Biển Mơ cũng chịu trách nhiệm trong một tai nạn khác
trong năm 2009, làm chết bốn người cũng trong khu vực này.
Một cố vấn du lịch bền vững làm việc tại vịnh Hạ Long
(yêu cầu giấu tên) đã phản ứng với một giọng mỉa mai
khủng khiếp "Wow, lại xảy ra nữa à." Nhiều con thuyền
được phép chuyên chở du khách thiếu "cả những qui trình
hoặc dụng cụ an toàn cơ bản nhất." Nếu muốn ngành kỹ
nghệ còn sơ sinh này nở rộ, các cơ quan có trách nhiệm sẽ
phải bắt đầu tự mình quan tâm đến toàn bộ ngành du lịch.
Nguồn: The Economist
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét